در رتینوپاتی دیابتی افزایش میزان گلوکز در خون باعث می شود رگ هایی که وظیفه آنها تغذیه شبکیه هست مسدود شوند و خون به میزان کافی به بافت های شبکیه نرسد . رتینوپاتی دیابتی باعث أسیب هایی به شکل پارگی عروق ، تورم ، عدم خون رسانی یا گاهی رشد غیر طبیعی عروق می شود . در موارد پیشرفته، جریان خون شبکیه قطع شده و رگ‌های جدید، اما معیوب رشد میکنند که به این فرآیند نیز نئوواسکولاریزاسیون گفته میشود. این رگ‌های شکننده جدید ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مانند موارد زیر شوند.
- خونریزی، حتی خونریزی‌های مختل‌کننده بینایی
- ایجاد بافت اسکار
- جدا شدن شبکیه از پشت چشم (جدایی شبکیه)
- انسداد جریان مایع داخل چشم و ایجاد آب سیاه
آزمایش و تشخیص نابینایی دیابتی
انجام معاینات دقیق و منظم سالانه برای افراد مبتلا به دیابت بسیار اهمیت دارد. این کار به فرد مبتلا کمک می کند که در صورت وقوع رتینوپاتی دیابتی به موقع تشخیص داده شود.
هنگامی که به چشم پزشک مراجعه می‌کنید، پزشک در مورد سابقه پزشکی و بیناییتان از شما سوال کرده و از شما می‌خواهد که نمودار چشمی را بخوانید. سپس پزشک مستقیما شبکیه چشم را با استفاده از ابزاری به نام افتالموسکوپ معاینه میکند.
برخی از علائم رتینوپاتی دیابتی یا شبکیه رنجوری در معاینه اولیه چشم قابل مشاهده نیست و نیاز به معاینات ویژه دارد. پزشک ممکن است برای مشاهده بهتر داخل چشم، قطره‌هایی برای گشاد شدن مردمک چشم به شما تجویز کند و سپس شبکیه را با لنزها و نور خاصی به نام لامپ شکافی مشاهده کند.
آزمایشی به نام آنژیوگرافی فلورسین وجود دارد که میتواند تغییرات ساختار و عملکرد رگ‌های خونی شبکیه را تشخیص دهد. برای انجام این آزمایش، پزشک یک رنگ زرد فلورسنت را به یکی از رگ‌های شما تزریق میکند تا رنگ رگ‌های خونی شما مشخص شود و سپس از شبکیه چشم شما عکس می‌گیرد.
احتمالا در معاینات اولیه چشم، بررسی آب سیاه و آب مروارید که در افراد دیابتی بیشتر رخ داده و میتواند باعث مشکلات بینایی شود نیز، انجام می گیرد.
درمان رتینوپاتی دیابتی
درمان رتینوپاتی دیابتی یا شبکیه رنجوری باید به صورت همزمان تحت نظر پزشک متخصص و چشم پزشک انجام گیرد. پزشک میتواند به شما در کنترل بهتر قند خون کمک کند و سایر عوارض دیابت مانند اختلال در عملکرد کلیه یا قلب را که ممکن است باعث تشدید رتینوپاتی دیابتی شوند را درمان کند.
چشم پزشک نیز میتواند برای جلوگیری از تغییرات عروقی بیشتر و حفظ بینایی، به طور مستقیم رتینوپاتی را با لیزر یا یک روش جراحی به نام ویترکتومی درمان کند.
اگر پزشک یکی از این درمان‌ها را قبل از اینکه متوجه مشکلات بینایی شوید به شما توصیه کرد، تعجب نکنید! بهترین زمان درمان معمولا قبل از شروع مشکلات جدی‌تر است!
درمان نابینایی دیابتی ( رتینوپاتی) با لیزر
این روش که انعقاد نوری لیزر نیز نامیده میشود، تا حدی با ایجاد سوختگی‌های ریز و بدون درد در شبکیه میتواند رگ‌های نشت‌کننده را بسته و تورم را کاهش دهد. تعداد سوختگی‌ها و تعداد درمان‌های مورد نیاز شما به نوع و وسعت رتینوپاتی و میزان پاسخ بیماری به درمان بستگی دارد. ممکن است مجبور شوید تا چندین ماه صبر کنید تا متوجه تاثیر یا عدم تاثیر این روش درمانی در خود بشوید.
درمان رتینوپاتی دیابتی با جراحی ویترکتومی
زمانی که در رتینوپاتی دیابتی یا شبکیه رنجوری خونریزی از بین نمی‌رود، احتمالا جداشدگی شبکیه اتفاق افتاده است. همچنین، اگر لیزر درمانی به اندازه کافی جلوی رشد عروق جدید را نگیرد، ممکن است پزشک شما جراحی ویترکتومی را توصیه کند.
در طی جراحی ویترکتومی، پزشک، ماده ژل مانندی را در داخل چشم تزریق کرده و به آن اجازه می‌دهد که خون باقی مانده را پاک کرده و جای زخم را از بین ببرد، سپس مایع زجاجیه تخلیه شده، با محلول مخصوصی جایگزین میشود.
عوارض درمان رتینوپاتی با جراحی ویترکتومی
مراقبت از چشمان در زمانی که فرد دارای دیابت است، بسیار ضروری است. چشم و دیابت همواره یکی از مواردی است که متخصصان غدد در مورد مراجعین زیر نظر میگیرند. درمان رتینوپاتی دیابتی از طریق جراحی، در موارد نادر می تواند عوارضی ازجمله عوارض زیر را ایجاد کند.
- تاری دید
- سردرد
- آب سیاه
- مشکل بینایی در تاریکی
- کاهش دید محیطی و رنگی
- خونریزی
این روش درمان در بیشتر موارد زمانی توصیه میشود که فواید آن بیشتر از خطرات آن باشد.
اگرچه هر دوی این روش‌های درمانی می‌توانند بسیار مؤثر باشند، اما انتظارات شما برای هر یک از درمان‌ها باید واقع بینانه باشد. معمولا درمان با لیزر یا جراحی، بینایی از دست رفته را باز نمی‌گرداند اما میتواند از بدتر شدن وضعیت بینایی جلوگیری کند. اگر در حال حاضر ضعف بینایی دارید، پزشک میتواند به شما روش‌هایی را برای کمک به بهبود وضعیت پیشنهاد کند.
پیشگیری از رتینوپاتی دیابتی
با ترکیب کنترل دقیق قندخون و غربالگری دوره‌ای با معاینه چشم می توان رتینوپاتی دیابتی را به حداقل رساند. اگرچه حتی با مراقبت‌های پزشکی بهینه هم نمی‌توان همیشه از ایجاد آسیب به شبکیه پیشگیری کرد یا آن را کاهش داد.
مطالعات نشان داده‌اند که کنترل قندخون تقریباً به صورت طبیعی میتواند احتمال ابتلا به رتینوپاتی را کاهش داده و همچنین جلوی پیشرفت آن را بگیرد.
برای پیشگیری از رتینوپاتی دیابتی، پزشک شما میتواند دستورالعمل‌هایی را به شما ارائه دهد که ممکن است شامل مصرف انسولین و سایر داروها، اصلاح رژیم غذایی و ورزش باشد.
انسولین درمانی فشرده که شامل آزمایش مکرر قندخون و استفاده از پمپ انسولین است، میتواند یک راه پیشگیری باشد. پایبندی به یک سبک زندگی منظم برای کنترل قندخون، ضروری است، اما همیشه ساده نیست. در صورت نیاز به حمایت بیشتر برای پیروی از دستورالعمل‌ها، حتما با پزشک خود صحبت کنید.
غربالگری دوره‌ای بیشترین امید را برای تشخیص زودهنگام رتینوپاتی دیابتی ایجاد میکند. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 باید طی 5 سال پس از تشخیص، معاینه کامل چشم را انجام دهند. افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیز باید در زمان تشخیص دیابت خود معاینه چشم انجام دهند. پس از این معاینات اولیه، همه افراد مبتلا به دیابت باید حداقل سالی یک بار معاینه چشم انجام دهند. پزشک ممکن است براساس شدت آسیب شبکیه و سایر عوارض ناشی از دیابت، غربالگری‌های مکرر را توصیه کند.
بارداری میتواند بیماری رتینوپاتی را در زنان مبتلا به دیابت که انسولین مصرف میکنند، تسریع یا تشدید کند. بنابراین، هر زن مبتلا به دیابت که قصد بارداری دارد، باید خطرات آن را با پزشک خود در میان بگذارد. پزشک شما معمولاً قبل از بارداری چشم شما را معاینه میکند، معاینه دوم شما در سه ماهه اول بارداری انجام می‌گیرد و معاینات بعدی را در فواصل زمانی بر اساس وضعیت رتینوپاتی شما توصیه میکند. زنانی که در دوران بارداری به طور ناگهانی به دیابت مبتلا می‌شوند (دیابت بارداری) در معرض خطر ابتلا به رتینوپاتی در دوران بارداری نیستند.
فشارخون بالا، کلسترول‌خون بالا و چاقی می‌توانند باعث ایجاد رتینوپاتی دیابتی شوند که باید درمان شوند. همچنین مصرف سیگار نیز میتواند عامل موثری در ایجاد رتینوپاتی دیابتی باشد. بنابراین، در مورد روش‌های ترک سیگار با پزشک خود مشورت کنید.
هرگز علائم عفونت را نادیده نگیرید آنها می‌توانند رتینوپاتی دیابتی را تشدید کنند. جراحی آب مروارید نیز میتواند بر رتینوپاتی تأثیر بگذارد، بنابراین درباره زمان درمان رتینوپاتی و آب مروارید با پزشک خود صحبت کنید.
محققان همواره به دنبال کشف داروهای جدیدی هستند که بتوانند از ابتلا به رتینوپاتی دیابتی جلوگیری کرده یا پیشرفت آن را کندتر کند. پزشک شما میتواند اطلاعاتی در مورد آخرین داروهایی که برای این منظور تایید شده‌اند را به شما ارائه دهد. بسته به شدت دیابت و عوارض مرتبط با آن، ممکن است بخواهید گزینه‌های پیوند پانکراس و کلیه را نیز مطرح کنید، که ممکن است در برابر رتینوپاتی از شما محافظت کنند.
در صورت رخ دادن هرکدام از موارد زیر در ارتباط با رتینوپاتی دیابتی، با پزشک خود تماس بگیرید:
- شما یا فرزندتان به دیابت مبتلا شده‌اید و در مورد رتینوپاتی و معاینات معمول چشم با پزشک خود صحبت نکرده‌اید.
- از دست دادن تدریجی یا ناگهانی بینایی را تجربه می‌کنید.
- شما دیابت دارید و در فکر بارداری هستید.
- در پایبندی به توصیه‌های پزشک خود برای کنترل قند خون مشکل دارید.
- ضعف بینایی دارید و می‌خواهید در مورد گزینه‌هایی برای بهبود بینایی خود صحبت کنید.
.jpg)
.jpg)
