کلسترول خون بالا ، علائم، تشخیص و درمان | داروبین

علائم کلسترول بالا چیست؟

کلسترول بالا به خودی خود هیچ علامتی ایجاد نمی کند، بنابراین بسیاری از افراد از بالا بودن سطح کلسترول خود غافل هستند. بنابراین، مهم است که بدانید اعداد کلسترول شما چقدر است. کاهش سطح کلسترول بسیار بالا، خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می دهد و احتمال حمله قلبی یا مرگ بر اثر بیماری قلبی را حتی اگر قبلاً به آن مبتلا شده باشید، کم میکند.

محدوده کلسترول خون در برگه آزمایش 

برخی توصیه می کنند که همه افراد بالای 20 سال باید سطح کلسترول خود را حداقل هر 5 سال یک بار اندازه گیری کنند. آزمایشی که انجام می شود یک آزمایش خون به نام پروفایل لیپوپروتئینی است. که شامل:

• سطح کلسترول کل
• کلسترول بد  (LDL)
• کلسترول خوب (HDL)
• تری گلیسیرید

در اینجا نحوه تفسیر اعداد کلسترول خود آورده شده است:

چه چیزی بر سطح کلسترول تأثیر می گذارد؟

عوامل مختلفی می توانند بر سطح کلسترول شما تأثیر بگذارند. آنها عبارتند از:

رژیم غذایی. چربی های اشباع شده، چربی ترانس، کربوهیدرات ها و کلسترول موجود در غذایی که می خورید باعث افزایش سطح کلسترول می شود. کاهش میزان چربی های اشباع شده، چربی های ترانس و قندها در رژیم غذایی به کاهش سطح کلسترول خون شما کمک می کند. افزایش مقدار فیبر و استرول های گیاهی نیز می تواند به کاهش کلسترول LDL کمک کند.

وزن. اضافه وزن علاوه بر اینکه یک عامل خطر برای بیماری های قلبی است، می تواند کلسترول شما را نیز افزایش دهد. کاهش وزن می تواند به کاهش LDL، سطح کلسترول تام و سطوح تری گلیسیرید و همچنین افزایش HDL شما کمک کند.

ورزش. ورزش منظم می تواند کلسترول LDL را کاهش داده و کلسترول HDL را افزایش دهد. باید سعی کنید هر روز 30 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید.

سن و جنسیت. با افزایش سن، سطح کلسترول افزایش می یابد. قبل از یائسگی، زنان نسبت به مردان هم سن، سطح کلسترول تام کمتری دارند. با این حال، پس از یائسگی، سطح LDL زنان افزایش می یابد.

وراثت. ژن های شما تا حدی تعیین کننده میزان کلسترول بدن شما هستند. کلسترول خون بالا می تواند در خانواده ها وجود داشته باشد.

شرایط پزشکی. گاهی اوقات، یک وضعیت پزشکی ممکن است باعث افزایش سطح کلسترول در خون شود. اینها عبارتند از کم کاری تیروئید (یک غده تیروئید کم کار)، بیماری کبد و بیماری کلیوی.

داروها. برخی داروها مانند استروئیدها و پروژستین ها ممکن است کلسترول "بد" را افزایش داده و کلسترول "خوب" را کاهش دهند.

چگونه کلسترول بالا باعث بیماری قلبی می شود؟

کلسترول بیش از حد در خون در دیواره رگ ها جمع میشود که این موضوع باعث ایجاد فرآیندی به نام آترواسکلروز که نوعی بیماری قلبی است میگردد. در این بیماری شریان ها یا رگ های خونی باریک می شوند و جریان خون به عضله قلب کند یا مسدود میگردد. خون اکسیژن را به قلب می رساند و اگر خون و اکسیژن کافی به قلب شما نرسد، ممکن است دچار درد قفسه سینه شوید. اگر خون رسانی به بخشی از قلب در اثر انسداد به طور کامل قطع شود، نتیجه آن حمله قلبی است.

دو شکل از کلسترول وجود دارد که بسیاری از مردم با آن آشنا هستند: لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL یا کلسترول "بد") و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL یا کلسترول "خوب"). LDL منبع اصلی پلاک انسداد شریان است و HDL در واقع برای پاکسازی کلسترول از خون عمل می کند.

تری گلیسیرید چربی دیگری در جریان خون ما است. تحقیقات نشان می دهد که سطوح  بالای  تری‌گلیسیرید نیز با بیماری قلبی مرتبط است.

کلسترول بالا چگونه درمان می شود؟

اهداف اصلی در درمان کلسترول بالا، کاهش سطح LDL و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی است. برای کاهش کلسترول، یک رژیم غذایی سالم برای قلب داشته باشید، به طور منظم ورزش کنید و وزن مناسبی داشته باشید. برخی ممکن است نیاز به مصرف داروهای کاهنده کلسترول داشته باشند.

پزشکان "اهداف" شما را برای کاهش LDL بر اساس تعداد عوامل خطری که برای بیماری قلبی دارید تعیین می کنند. بر اساس خطر بیماری قلبی، پزشک شدت کاهش LDL مورد نیاز شما را تعیین می کند و بر اساس آن دارو را تجویز می کند.

آیا برای کلسترول بالا نیاز به درمان دارم؟

آیا شما به بیماری قلبی عروقی نیز مبتلا هستید یا خیر. بسیاری از پزشکان توصیه می کنند هر فرد مبتلا به بیماری قلبی عروقی (CVD) میتواند با دوز بالای استاتین درمان شود. این موضوع شامل افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب و کسانی است که سکته کرده اند. معاینات پزشکی اولیه و شرح حال افرادسبب میشود تا پزشک تصمیم به گرفتن آزمایش خون از شما را داشته باشد یا خیر.

برای کسانی که بیماری قلبی عروقی(CVD) ندارند، درمان بر اساس خطر ابتلا به بیماری قلبی تعیین می شود. این خطر را می‌توان با استفاده از معیارهایی مانند  سن، جنس، سابقه پزشکی و سایر ویژگی‌های فرد ، تخمین زد. اگر خطر ابتلای شما به بیماری قلبی بالا باشد (مانند خطر 7.5 یا 10 درصدی ابتلا به بیماری قلبی عروقی(CVD) در طی 10 سال)، پزشک ممکن است درمان پیشگیرانه را شروع کند. برای افرادی که خطر ابتلا به آنها نامشخص است، میزان کلسیم در عروق کرونر، که یک آزمایش غربالگری است و به دنبال کلسیم (نشان دهنده آترواسکلروز) در شریان ها است، می تواند به تعیین نیاز به استاتین ها کمک کند.

هم برای کسانی که مبتلا به بیماری قلبی عروقی هستند و هم برای کسانی که این بیماری را ندارند، زمانی که تصمیم به شروع دارو گرفته می شود، اولین انتخاب معمولاً یک استاتین است.

سایر گروه های خاص که ممکن است نیاز به درمان داشته باشند:

• افرادی که سطح تری گلیسیرید بالایی دارند در صورت داشتن سایر عوامل خطر

• افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بالایی هستند و LDL کمتر از 100 برای اکثر آنها یک باید است

• افراد مسن، یک فرد مسن سالم و فعال نیز از کاهش چربی های مضر باید سود ببرد و بر این اساس دارویی برای او تجویز شود.

چه داروهایی برای درمان کلسترول بالا استفاده می شود؟

داروهای کاهش دهنده کلسترول عبارتند از:

• استاتین ها

• مهارکننده های جذب کلسترول

• مهارکننده های PCSK9

• نیاسین

• مشتقات اسید فیبریک

• رزین های اسید صفراوی

داروی کاهنده کلسترول زمانی بیشترین تاثیر را دارد که با یک رژیم غذایی سالم و برنامه ورزشی ترکیب شود.

این دارو ها در دسته دارو های ضد چربی طبقه بندی میشود که در ادامه به توضیح هر کدام می پردازیم 

استاتین ها

استاتین ها از تولید کلسترول در کبد جلوگیری می کنند. آنها LDL،(کلسترول بد) و تری گلیسیرید را کاهش می دهند و تأثیر ملایمی در افزایش HDL، (کلسترول خوب) دارند. این داروها خط اول درمان اکثر افراد مبتلا به کلسترول بالا هستند.

استاتین ها هشدار می دهند که از دست دادن حافظه، سردرگمی ذهنی، دردهای عضلانی، نوروپاتی، مشکلات کبدی، قند خون بالا و دیابت نوع 2 از عوارض جانبی احتمالی هستند. مهم است به خاطر داشته باشید که استاتین ها ممکن است با داروهای دیگری که مصرف می کنید نیز تداخل داشته باشند.

نمونه هایی از استاتین ها عبارتند از:

• آتورواستاتین

• فلوواستاتین

• لوواستاتین

• پیتاواستاتین

• پراواستاتین

• روزوواستاتین کلسیم

• سیمواستاتین

مهارکننده های انتخابی جذب کلسترول

Ezetimibe با مهار جذب کلسترول در روده، LDL را کاهش می دهد. ویتورین یک داروی جدیدتر است که ترکیبی از ازتیمیب (زتیا) و یک استاتین (سیمواستاتین) است و می تواند کلسترول تام و LDL را کاهش داده و سطح HDL را افزایش دهد. شواهد پزشکی کافی وجود ندارد که نشان دهد ازتیمیب از حملات قلبی جلوگیری می کند.

مهارکننده های PCSK9

این داروها در افرادی که نمی توانند کلسترول خود را از طریق شیوه زندگی و درمان با استاتین کنترل کنند استفاده می شود. آنها پروتئینی به نام PCSK9 را مسدود می کنند تا بدن راحت تر LDL را از خون شما حذف کند. آنها عمدتاً در بزرگسالانی که یک بیماری ژنتیکی به نام "هیپرکلسترولمی هتروزیگوت فامیلی" را به ارث می برند که کاهش سطح کلسترول آنها را دشوار می کند یا برای افرادی که بیماری قلبی دارند و به بیش از یک استاتین نیاز دارند استفاده می شود. شما هر 2 هفته یک بار آنها را به عنوان یک واکسن دریافت می کنید.

مثال ها:

• آلیروکوماب

• Evolocumab

نیاسین

نیاسین یک ویتامین B کمپلکس است. نیاسین در غذا یافت می شود، اما در دوزهای بالا با نسخه پزشک  نیز می توان تهیه کرد. کلسترول LDL را کاهش می دهد و کلسترول HDL را افزایش می دهد. این داروها همچنین تری گلیسیرید بالا را کاهش می دهند. عوارض جانبی اصلی گرگرفتگی، خارش، سوزن سوزن شدن و سردرد است، اما آسپرین می تواند بسیاری از این علائم را کاهش دهد. با این حال، ابتدا با پزشک خود صحبت کنید. نیاسین یا اسید نیکوتینیک موجود در مکمل های غذایی نباید برای کاهش کلسترول استفاده شود. پزشک یا متخصص چربی به شما اطلاع می دهد که آیا نیاسین برای شما مناسب است یا خیر. تحقیقات اخیر نشان می دهد که نیاسین ممکن است تعداد کلسترول را بهبود بخشد، اما ممکن است با پیشگیری از حملات قلبی مرتبط نباشد.

تسکین دهنده های اسید صفراوی

این داروها در داخل روده عمل می کنند، جایی که به صفرا متصل می شوند و از جذب مجدد آن به سیستم گردش خون جلوگیری می کنند. صفرا عمدتاً از کلسترول ساخته می شود، بنابراین این داروها با کاهش ذخیره کلسترول بدن عمل می کنند و در نتیجه کلسترول کل و LDL را کاهش می دهند. شایع ترین عوارض جانبی یبوست، گاز معده و ناراحتی معده است. نمونه هایی از رزین های اسید صفراوی عبارتند از:

• کلستیرامین

• کولسولام

• کولستیپول

فیبرات ها

فیبرات سطح تری گلیسیرید را کاهش می دهد و می تواند HDL را افزایش داده و کلسترول LDL را کاهش دهد. مکانیسم اثر مشخص نیست، اما تصور می‌شود که فیبرات‌ها تجزیه ذرات غنی از تری گلیسیرید را افزایش داده و ترشح برخی لیپوپروتئین‌ها را کاهش می‌دهند. علاوه بر این، آنها باعث سنتز HDL می شوند.

نمونه هایی از فیبرات ها عبارتند از:

• فنوفیبرات

• اسیدهای فنوفیبریک

• جمفیبروزیل

داروهای ترکیبی

برخی از افراد مبتلا به کلسترول بالا با داروهای ترکیبی بهترین نتایج را به دست می آورند. این داروها مشکلات کلسترول را درمان می کنند و گاهی اوقات با داروهایی مانند داروهای فشار خون در یک قرص ترکیب می شوند. برخی از نمونه ها عبارتند از:

• نیاسین-لواستاتین (اسید ایکوتینیک)

• آملودیپین + آتورواستاتین، مسدود کننده کانال کلسیم

• آتورواستاتین و ازتیمیب

• سیمواستاتین و نیاسین (نیکوتینیک اسید)

• سیمواستاتین و ازتیمیب، یک مهارکننده جذب کلسترول

درمان هدفمند

برخی از داروها یک گزینه غیر استاتینی برای بزرگسالان مبتلا به بیماری ژنتیکی هیپرکلسترولمی هتروزیگوت فامیلی است که باعث کلسترول بالا می شود.  این داروها برای کمک به کاهش کلسترول در افراد مبتلا به بیماری قلبی عروقی آترواسکلروتیک (ASCVD) استفاده شود.

عوارض جانبی داروهای کاهش دهنده کلسترول چیست؟

عوارض جانبی داروهای کاهش دهنده کلسترول عبارتند از:

دردهای عضلانی

عملکرد غیر طبیعی کبد

واکنش آلرژیک (جوش های پوستی)

سوزش سر دل

سرگیجه

درد شکم

یبوست

کاهش میل جنسی

مشکلات حافظه

اگر دردهای عضلانی دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. این موضوع می تواند نشانه یک وضعیت خطرناک باشد.

ممنوعیت مصرف گریپ فروت و برخی از داروها همراه داروهای مصرفی کاهنده کلسترول خون

از پزشک خود در مورد سایر داروها و موادغذایی که مصرف می کنید، از جمله گیاهان و ویتامین ها، و تأثیر آنها بر داروهای کاهش دهنده کلسترول سؤال کنید. هنگام مصرف برخی از انواع داروهای کاهنده کلسترول نباید آب گریپ فروت بنوشید، زیرا می تواند در توانایی کبد برای متابولیسم این داروها اختلال ایجاد کند. این موارد شامل:

• آتورواستاتین

• لوواستاتین

• سیمواستاتین

• تلودیپین

برخی از آنتی بیوتیک ها در صورت مصرف همراه با استاتین ها ممکن است خطرناک باشند. با پزشک خود صحبت کنید.