قند خون بالا در افراد دیابتی

کنترل قند خون مهم‌ترین بخش از برنامه درمان دیابت است و شاید مهم‌ترین نگرانی برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و 2  قندخون بالا باشد. هایپرگلیسمی (قند خون بالا) به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

1. هایپرگلیسمی یا قند خون بالای ناشتا: در این حالت سطح قند خون، بیمار دیابتی بعد از حداقل 8 ساعت نخوردن و ننوشیدن بیشتر از mg/dL 130(میلی‌گرم در دسی‌لیتر) است.
2. قندخون بالا بعد از غذا: در چنین حالتی قند خون بیمار مبتلا به دیابت 2 ساعت بعد از صرف غذا بیش از mg/dL 180 است. به طور معمول افرادی که به دیابت مبتلا نیستند به ندرت ممکن است، بعد از غذا سطح قند خون بیش از mg/dL 140 را تجربه کنند، مقدار بیش از این واقعا زیاد است و نیاز به پیگیری دارد.

لازم به ذکر است، که تکرار و تداوم قند خون بالا می‌تواند منجر به آسیب دیدگی رگ‌های خونی، اعصاب و اندام‌های شما بشود و حتی ممکن است وضعیت وخیم‌تری برای شما ایجاد کند. به خصوص در افراد مبتلا به دیابت نوع 1، که مستعد تجمع اسیدهایی به نام کتواسیدوز در خون هستند.

علل ایجاد قندخون بالا در افراد دیابتی

در حالات زیر ممکن است قندخون شما افزایش پیدا کند:

• مصرف انسولین یا داروی خوراکی کاهنده گلوکز خود را فراموش کنید
• نسبت به مقدار انسولینی که مصرف کرده‌اید، مقدار زیادی کربوهیدرات بخورید، یا به طور کلی زیاد کربوهیدرات مصرف کنید.
• دچار عفونت شده باشید.
• بیمار باشید.
• تحت استرس قرار داشته باشید.
• کم تحرک باشید یا کمتر از حد معمول ورزش کنید.
• در فعالیت‌های بدنی سنگین شرکت کنید، به خصوص زمانی که سطح قند خون شما بالا و سطح انسولینتان پایین است.

علائم قندخون بالا در دیابت

علائم اولیه  قندخون بالا عبارتند از:

• تشنگی
• سردرد
• کاهش سطح تمرکز
• تاری دید
• تکرر ادرار
• احساس کوفتگی (احساس ضعف، خستگی)
• کاهش وزن
• قند خون بیش از mg/dL 180

افزایش مداوم قند خون ممکن است، منجر به عوارض زیر شود:

• عفونت‌های پوستی و واژینال
• بریدگی‌ها و زخم‌هایی که به کندی بهبود پیدا می‌کنند
• بدتر شدن وضعیت بینایی
• آسیب عصبی که باعث احساس سردی دردناک یا بی‌حسی در پاها، ریزش‌مو در اندام تحتانی یا اختلال نعوظ می‌شود.
• مشکلات معده و روده مانند یبوست مزمن یا اسهال
• آسیب دیدن چشم‌ها، رگ‌های خونی یا کلیه‌ها

راه‌های درمان قندخون بالا در دیابت

اگر دیابت دارید و متوجه شدید هر یک از علائم اولیه قند خون بالا را دارید، قند خون خود را چک کنید و با پزشک تماس بگیرید. پزشک شما ممکن است از شما بخواهد چند کار را انجام بدهید و نتایج را به او گزارش کنید. او می‌تواند انجام کارهای زیر را به شما توصیه کند:

• آب بیشتری بنوشید. آب به حذف قند اضافی خون از طریق ادرار کمک می‌کند و به شما کمک می‌کند از کم آبی بدن جلوگیری کنید.

• بیشتر ورزش کنید. ورزش کردن می‌تواند به کاهش قند خون شما کمک کند. اما فراموش نکنید تحت بعضی شرایط خاص، این کار می‌تواند قند خون را حتی بیشتر هم بکند. پس حتما، از پزشک خود بپرسید که چه نوع ورزشی برای شما مناسب است.

احتیاط: اگر دیابت نوع 1 دارید و قند خون شما بالا است، باید ادرار خود را از نظر وجود کتون بررسی کنید. وقتی در ادرار شما کتون وجود دارد، ورزش نکنید. اگر دیابت نوع 2 دارید و قند خونتان بالاست، حتما اطمینان حاصل کنید که در ادرارتان کتون وجود نداشته باشد و به میزان کافی آب دریافت کرده باشید. پس از آن پزشک ممکن است به شما اجازه دهد تا زمانی که احساس بهتری پیدا کنید با احتیاط ورزش کنید.

• عادات غذایی خود را تغییر دهید. ممکن است لازم باشد با یک متخصص تغذیه ملاقات کنید تا مقدار و نوع غذاهایی که می‌خورید را تغییر بدهید.
• داروهای‌تان را عوض کنید پزشک شما ممکن است مقدار، زمان، یا نوع داروهای دیابت را که مصرف می‌کنید تغییر دهد. به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک در مصرف داروهای خود تغییری ایجاد نکنید.
• اگر دیابت نوع 1 دارید و قند خون شما بیش از mg/dL 250 است، ممکن است پزشک از شما بخواهد که  برای بررسی وجود کتون آزمایش خون یا ادرار بدهید.
• اگر قند خون شما نسبت به سطح هدفتان بالاتر است با پزشک خودتان تماس بگیرید.

راه‌های جلوگیری از قندخون بالا در مبتلایان به دیابت

اگر تلاش می‌کنید که قند خون خود را کنترل کنید و برنامه غذایی، برنامه ورزشی و برنامه دارویی خود را به خوبی دنبال کنید. نیازی نیست نگران قند خون بالا باشید. شما همچنین می‌توانید:

• رژیم غذایی خود را بشناسید، مقدار کل کربوهیدرات‌ها را در هر وعده غذایی و میان وعده بشمارید.
• قند خون خود را به طور منظم چک کنید.
• در صورت تکرار سطح قند خون غیرطبیعی به پزشک خود اطلاع دهید.
• از شناسه پزشکی دیابت استفاده کنید تا در مواقع اضطراری مردم متوجه شوند که شما مبتلا به دیابت هستید.