داروی نیتروفورانتوئین (Nitrofurantoin) یک آنتی بیوتیک کینولون است که به شکل قرص 100 میلیگرم، کپسول 50میل و سوسپانسیون (50 و 100میلی گرم) برای درمان عفونتهای مجاری ادرار تجویز میشود و با دخالت در کار آنزیمهای باکتریایی، عفونتهای باکتریایی (نه عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا) را درمان میکند. مصرف این دارو در افرادی که سابقه ابتلا به مشکلات کلیوی، کبدی و اختلالات خونی دارند باید با احتیاط تجویز شود. عوارض جانبی نیتروفورانتوئین عموما شامل حالت تهوع، استفراغ یا اسهال بوده و همچنین درموارد نادر ممکن است باعث مشکلات ریوی یا کبدی شود. ضمنا، مصرف این دارو در آخرین ماه های بارداری می تواند به جنین آسیب برساند و ترکیبات آن به شیر مادر نفوذ می کند.
موارد و نحوه مصرف داروی نیتروفورانتوئین (Nitrofurantoin)
داروی نیتروفورانتوئین (Nitrofurantoin) از دستهی داروهای ضد عفونت ادراری (Urinary anti-infectives) است و برای درمان عفونت های مجاری ادرار کاربرد دارد .
بشدت توصیه می شود به جز موارد تجویز توسط پزشک از مصرف آنتی بیوتیک ها خودداری شود زیرا مصرف زیاد آنها میتواند منجر به عدم کارایی برای عفونتهای بعدی شود. پیش از مصرف داروی آنتی بیوتیک نیتروفورانتوئین (Nitrofurantoin) و در هر بار خرید مجدد آن، بروشور دارو را مطالعه کنید و هر سوالی دارید از پزشک یا داروساز بپرسید.
قرص آنتی بیوتیک نیتروفورانتوئین طبق تجویز پزشک، معمولا چهار بار در روز (هر 6 ساعت) برای درمان عفونت یا 1 بار در روز برای جلوگیری از عفونت، همراه با غذا یا شیر مصرف میشود.
حین مصرف نیتروفورانتوئین مایعات زیادی بنوشید، مگر پزشک این کار را منع کرده باشد.
در صورت تجویز سوسپانسیون نیتروفورانتوئین، آن را قبل از مصرف به خوبی تکان دهید و برای اندازه گیری، از قاشقهای مخصوص اندازه گیری (و نه قاشق آشپزخانه) استفاده کنید. میزان دوز مصرفی نیتروفورانتوئین به وضعیت بیماری و واکنش به درمان و در کودکان به وزن نیز بستگی دارد. برای درمان عفونت ادرار به بهترین شکل، این دارو را در فواصل زمانی منظم و مشخصی مصرف کنید و برای جلوگیری از رشد مجدد عفونت، حتی در صورت بهبود علائم، داروی آنتی بیوتیک نیتروفورانتوئین را یک دوره کامل مصرف کنید چون قطع زودهنگام این دارو اجازهی رشد مجدد به باکتریها میدهد. در صورت تشدید یا عدم درمان، یا مشاهده علائم عفونت جدید دستگاه ادراری (مانند درد در هنگام ادرار کردن) حتما پزشک را در جریان قرار دهید.
موارد احتیاطی در درمان عفونت ادرار با نیتروفورانتوئین
قبل از مصرف، اگر به نیتروفورانتوئین یا هر دارو یا خوراکی دیگری حساسیت دارید پزشک را در جریان قرار دهید، این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که منجر به واکنش آلرژیک شود.
پیش از مصرف داروی نیتروفورانتوئین، پزشک را در جریان سابقه پزشکی خود قرار دهید. بخصوص در مورد:
-
بیماری کلیوی
-
بیماری کبدی (از جمله مشکلات کبدی ناشی از نیتروفورانتوئین در گذشته)
-
یک بیماری ژنتیکی خاص (کمبود G-6-PD)
-
برخی اختلالات خونی (مانند کم خونی)
-
بیماری های ریوی
-
برخی مشکلات عصبی (نوروپاتی محیطی)
-
بیماری های چشمی خاص (نوریت بینایی)
-
دیابت
-
عدم تعادل مواد معدنی درمان نشده
-
کمبود ویتامین B
نیتروفورانتوئین میتواند باعث کاهش عملکرد واکسنهای دارای باکتری زنده (مانند واکسن تیفوئید) شود. لذا، قبل از واکسیناسیون، متخصص مراقبتهای بهداشتی را از مصرف یا سابقهی مصرف این دارو مطلع کنید.
از آنجایی که نیتروفورانتوئین توسط کلیه ها دفع میشود و عملکرد کلیه با افزایش سن کاهش مییابد، افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه مشکلات عصبی، کبدی یا ریوی حساستر باشند.
مصرف آنتی بیوتیک نیتروفورانتوئین برای کودکان بخصوص نوزادان زیر یکسال به هیچ عنون توصیه نمی شود و مصرف آن در بقیه سنین نیز باید فقط با تجویز پزشک باشد.
قبل از تجویز این دارو توسط پزشک، او را در جریان تمام داروهایی که مصرف میکنید (تجویزی، بدون نسخه و محصولات گیاهی) قرار دهید.
عوارض جانبی داروی آنتی بیوتیک نیتروفورانتوئین (Nitrofurantoin)
اگر پزشک این دارو را تجویز میکند، از مزایا و عوارض احتمالی آن مطلع است، با این حال در صورت بروز هرکدام از عوارض جانبی زیر، پزشک را مطلع سازید.
عوارض جزئی و احتمالی داروی نیتروفورانتوئین:
-
حالت تهوع
-
استفراغ
-
از دست دادن اشتها
-
سردرد
درصورت مشاهده عوارض جدی زیر، به پزشک مراجعه نمایید:
-
سردردی که شدید است یا از بین نمی رود
-
علائم جدید عفونت (مانند گلودرد مداوم، تب)
-
کبودی یا خونریزی آسان
-
تغییرات ذهنی و خلقی
-
تغییر بینایی
علائم واکنش آلرژیک بسیار جدی به داروی نیتروفورانتوئین:
-
بثورات پوستی
-
خارش یا تورم (بخصوص در صورت، زبان یا گلو)
-
سرگیجه شدید
-
تنگی نفس
این دارو به ندرت ممکن است باعث بیماری جدی کبدی، مشکلات خونی یا عصبی شود که ممکن است علائم زیر را به همراه داشته باشد، در صورت مشاهده، سریعا با پزشک تماس بگیرید:
-
حالت تهوع یا استفراغ مداوم
-
خستگی غیرعادی یا مداوم
-
ادرار تیره
-
زردی چشم یا پوست
-
ضربان قلب تند
-
بی حسی یا گزگز بازوها یا پاها
-
ضعف عضلانی شدید
در ماه اول درمان یا در صورت استفاده به مدت شش ماه یا بیشتر، این دارو به ندرت ممکن است باعث مشکلات ریوی بسیار جدی و درمواردی خطر آفرین برای جان انسان شود. اگر متوجه هر یک از علائم زیر شدید سریعا با پزشک تماس بگیرید:
-
سرفه مداوم
-
درد قفسه سینه
-
تنگی نفس یا مشکل تنفسی
-
درد مفاصل یا عضلات
-
پوست مایل به آبی یا بنفش
مصرف این دارو به دلیل وجود یک باکتری به نام C.difficile به ندرت ممکن است (در هر زمان از دوره مصرف یا ماهها پس از اتمام درمان) باعث ایجاد یک بیماری شدید روده با علائم زیر شود. در صورت بروز این علائم، به پزشک خود اطلاع دهید و از محصولات ضد اسهال یا داروهای حاوی مخدر استفاده نکنید چون ممکن است شدت این علائم را بدتر کنند:
-
اسهال مداوم
-
درد شکم یا معده و یا گرفتگی
-
خون یا مخاط در مدفوع
مصرف داروی نیتروفورانتوئین برای دورههای طولانی یا مکرر ممکن است منجر به بروز برفک دهان یا عفونت قارچی جدید در واژن شود. در صورت مشاهده علائم زیر یا سایر علائم جدید با پزشک خود تماس بگیرید:
-
لکههای سفید در دهان
-
تغییر در ترشحات واژن
احتمال تغییر رنگ ادرار به رنگ زرد تیره یا قهوهای حین مصرف نیتروفورانتوئین وجود دارد که بی ضرر است و با قطع مصرف آن از بین می رود.
اگر پس از مصرف نیتروفورانتوئین (Nitrofurantoin) متوجه علائم دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک یا داروساز تماس بگیرید.
فراموشی و مصرف بیش از حد داروی نیتروفورانتوئین
در صورت فراموشی مصرف این دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما، اگر به زمان نوبت بعدی نزدیک بودید، از نوبت فراموش شده صرف نظر کنید و دو دوز را باهم مصرف نکنید.
در صورت اوردوز، فورا با 115 تماس بگیرید یا مریض را به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید. علائم اوردوز ممکن است شامل بیهوشی یا مشکل تنفسی باشد.
نکات مهم در استفاده از داروی نیتروفورانتوئین (Nitrofurantoin)
در صورت استفاده از نیتروفورانتوئین برای درمان عفونت ادرار نکات زیر را رعایت کنید:
داروی مورد نظر، برای بیماری فعلی شما تجویز شدهاست، لذا از مصرف آن برای سایر موارد یا توصیه به افراد یا دادن قرص خود به دیگران خودداری کنید.
در صورت نیاز به انجام برخی آزمایشها (مانند شمارش کامل خون، آزمایشهای مربوط به عملکرد کلیه و کبد، کشت ادرار) جهت بررسی روند درمان، تمام اقدامات مربوطه را منظم و سروقت انجام دهید و در مورد نحوه دقیق انجام آنها از پزشک مشورت بگیرید.
اگر نیتروفورانتوئین همراه با غذا مصرف شود، سطح سرمی آن افزایش مییابد.
نحوه نگهداری از آنتی بیوتیک نیتروفورانتوئین (Nitrofurantoin)
این دارو را در دمای اتاق به دور از گرما و رطوبت، دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.
در صورت عدم نیاز یا رد شدن تاریخ انقضاء این دارو، آن را در توالت یا فاضلاب نریزید