کاربرد داروی لینزولید
لینزولید (Linezolid) یک آنتی بیوتیک است که برای درمان برخی عفونت های باکتریایی جدی استفاده می شود. این دارو با متوقف کردن رشد باکتری ها عمل می کند. از لینزولید برای درمان عفونت های جدی ریوی (پنومونی) و همینطور برای درمان عفونت های پوستی که علت آن باکتری MRSA است استفاده می شود. دلیل استفاده از لینزولید در این نوع عفونت ها مقاومت زیاد باکتری به بسیاری از آنتی بیوتیک ها است . این دارو معمولا به صورت بیمارستانی و با تزریق وریدی استفاده می شود و ممکن است پس از گذشت مدتی از درمان از اشکال قرص یا شربت آن نیز تجویز شود .
لینزولید به دسته ای از داروهای شناخته شده به عنوان مهارکننده های MAO تعلق دارد و می تواند سطح برخی از مواد طبیعی بدن (مانند دوپامین، نوراپی نفرین، سروتونین) را افزایش دهد و احتمال عوارض جانبی خاص و تداخلات غذایی و دارویی را بیشتر کند.
نحوه مصرف داروی لینزولید
-
لینزولید طبق دستور پزشک معمولاً هر 12 ساعت به صورت وریدی تزریق می شود، این تزریق باید به آرامی و طی 30 دقیقه تا 2 ساعت انجام گیرد.
-
تعیین دوز این دارو در بزرگسالان بر اساس وضعیت پزشکی بیمار و پاسخ به درمان و در کودکان بر اساس سن و وزن انجام می شود. در موارد حاد ممکن است تزریق لینزولید (Linezolid) هر 8 ساعت یکبار انجام شود.
-
اگر لینزولید را خودتان در خانه تزریق می کنید، تمام دستورالعمل های آماده سازی و استفاده را از قبل یاد بگیرید. پیش از مصرف دارو، این محصول را به صورت بصری از نظر وجود ذرات یا تغییر رنگ بررسی کنید و اگر متوجه مورد غیرعادی شدید، از مایع استفاده نکنید. نحوه نگهداری و دور انداختن ایمن لوازم پزشکی را نیز بیاموزید.
-
بسیار مهم است که برای جلوگیری از افزایش فشار خون واکنشی، از رژیم غذایی خاصی که توسط پزشک یا متخصص تغذیه توصیه شده است، پیروی کنید.
مصرف تیرامین را در حین استفاده از این دارو محدود کنید و از خوردن غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی تیرامین هستند، اجتناب کنید. موارد زیر، برخی از این محصولات را نام برده است. برای اطلاع از جزئیات بیشتر و مشاهده لیست کاملی از سایر غذاهای حاوی تیرامین ، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
-
پنیرهای کهنه
-
گوشت‌های خشک و کهنه و سوسیس‌ها (مانند سالامی، جگر)
-
ماهی‌های کنسرو شده (مانند شاه ماهی ترشی)
-
محصولاتی که حاوی مقدار زیادی مخمر هستند (مانند حبه های بویلون، پودر سوپ های آماده، نان خانگی یا خمیر ترش)
-
غذاهای تخمیر شده (مانند کلم ترش، کیم پنی)
-
محصولات حاوی سویا (مانند سس سویا، توفو)
-
لوبیا پهن یا فاوا
-
الکل، شراب قرمز، آبجوهای شیری و ورموت، شری
استفاده از لینزولید (Linezolid) در فواصل زمانی منظم موجب بهبود کارایی آن می شود. می توانید برای کمک به یادآوری، این دارو را هر روز در زمان مشخصی استفاده کنید.
دوره درمان با لینزولید را حتی با وجود بهبود علائم کامل کنید. قطع زودهنگام دارو ممکن است منجر به بازگشت عفونت شود. در نهایت اگر علی رغم مصرف لینزولید، وضعیت شما ادامه یافت یا بدتر شد به پزشکتان اطلاع دهید.
موارد احتیاطی در مصرف لینزولید
قبل از استفاده از لینزولید، در صورت داشتن حساسیت به این دارو یا هر ماده غذایی یا دارویی دیگر به پزشک اطلاع دهید.
ممکن است فرمولاسیون لینزولید حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با پزشک خود صحبت کنید.
قبل از استفاده از لینزولید سابقه پزشکی خود را به ویژه در موارد زیر با پزشک یا داروساز درمیان بگذارید.
-
فشار خون بالا
-
مشکلات خون یا مغز استخوان (مانند ناکافی بودن گلبول های قرمز یا سفید خون و پلاکت ها)
-
برخی شرایط خاص توموری (مانند فئوکروموسیتوم، سندرم کارسینوئید)
-
تیروئید پرکار
-
تشنج
لینزولید (Linezolid) می تواند باعث سرگیجه شود. الکل یا ماری جوانا (حشیش) نیز می توانند این اثر را تشدید کنند. لذا، در طول درمان با لینزولید از رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری کامل دارند، اجتناب کنید و از مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر خودداری کنید.
در صورت ابتلا به دیابت، لینزولید می تواند قند خون را کاهش دهد. بنابراین، در حین مصرف این دارو قند خون خود را به طور منظم طبق دستور بررسی کنید و نتایج را با پزشک در میان بگذارید. اگر علائم قند خون پایین را مشاهده کردید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید تا داروهای دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی شما را تنظیم کند. برخی از این علائم عبارتند از:
-
تعریق ناگهانی
-
لرزش
-
ضربان قلب سریع
-
گرسنگی
-
تاری دید
-
سرگیجه
-
سوزن سوزن شدن دست ها یا پاها
لینزولید می تواند کارایی واکسن های باکتریایی زنده (مانند واکسن تیفوئید) را کاهش دهد، از این رو قبل از انجام هرگونه ایمن سازی یا واکسیناسیون حتما پزشک و متخصصان مربوطه را در جریان بگذارید. همچنین قبل از انجام هرگونه جراحی، پزشک یا دندانپزشک را از تمام محصولات مصرفی خود (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع کنید.
عوارض جانبی مصرف لینزولید (Linezolid)
به یاد داشته باشید که پزشکان پس از بررسی مزایا و معایب داروها به تجویز آنها می پردازند و تمامی مصرف کنندگان داروها لزوما دچار عوارض جانبی نمی شوند. عوارض لینزولید می تواند شامل اسهال، سردرد، حالت تهوع، استفراغ یا سرگیجه باشد، اگر هر یک از این اثرات ماندگار شد یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله موارد زیر، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
-
تنفس عمیق یا سریع
-
خواب آلودگی غیرمعمول
-
تهوع یا استفراغ مزمن
-
بی حسی یا گزگز دست ها و پاها
-
خستگی غیرعادی
-
کبودی یا خونریزی آسان
همچنین، درصورت مواجهه با عوارض زیر، فورا کمک پزشکی دریافت کنید:
-
سفتی عضلات
-
افزایش تعریق
-
تغییرات بینایی (مانند تاری دید، تغییر در دید رنگی، از دست دادن بینایی)
-
تغییرات ذهنی یا خلقی (مانند بی قراری، گیجی)
در موارد نادر ممکن است لینزولید در نتیجه فعالیت باکتری C.difficile موجب بروز یک بیماری روده‌ای حاد شود. علائم این بیماری می تواند شامل اسهال مزمن، دردیا گرفتگی معده یا پایین شکم، وجود خون یا مخاط در مدفوع بوده و در طول مصرف دارو یا هفته‌ها و ماه‌ها بعد از مصرف دارو بروز کند. مصرف داروهای ضد اسهال و نیز داروهای اوپیوئیدی این علائم را تشدید می‌کند.
مصرف طولانی مدت یا بیش از میزان دوز تجویز شده لینزولید (Linezolid) می تواند موجب سفیدک دهان یا عفونت قارچی جدید شود. اگر با نقاط سفید در دهان، تغییر در ترشحات واژینال یا سایر علائم جدید روبرو هستید با پزشک تماس بگیرید.
لینزولید می تواند سروتونین را افزایش داده و به ندرت باعث ایجاد یک بیماری بسیار جدی به نام سندرم یا سمیت سروتونین شود. احتمال وقوع این سندرم در صورت استفاده از سایر داروهای افزاینده سروتونین، بیشتر می شود. بنابراین فهرست تمام داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک یا داروساز قرار دهید (به بخش تداخلات دارویی مراجعه کنید) و در صورت بروز برخی از علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید.
-
ضربان قلب سریع
-
توهم
-
از دست دادن هماهنگی
-
سرگیجه شدید
-
حالت تهوع
-
استفراغ یا اسهال شدید
-
انقباض عضلات
-
تب بی دلیل
-
تحریک یا بی قراری غیرمعمول
در موارد نادر لینزولید می تواند موجب حمله فشار خون بسیار بالا (بحران فشار خون) شود که ممکن است جان انسان را به خطر بیاندازد. بسیاری از تداخلات دارویی و غذایی می توانند این خطر را افزایش دهند.
علائم بحران فشار خون عبارتنداز:
-
سردرد شدید
-
ضربان قلب سریع، آهسته، نامنظم یا تپنده
-
درد قفسه سینه
-
سفتی یا درد گردن
-
حالت تهوع یا استفراغ شدید
-
گشاد شدن مردمک ها
-
تغییرات بینایی (مانند دوبینی یا تاری دید)
-
حساسیت ناگهانی به نور (فوتوفوبیا)
واکنش آلرژیک بسیار جدی به لینزولید نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
این مقاله به بررسی تمامی عوارض جانبی لینزولید نمی پردازد. لذا اگر متوجه اثرات دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک یا داروساز تماس بگیرید.
تداخلات غذایی لینزولید (Linezolid)
از مصرف همزمان لینزولید با غذاهای سرشار از تیرامین، دوپامین، تیروزین، فنیل آلانین، تریپتوفان یا کافئین خودداری کنید زیرا، این محصولات ممکن است موجب افزایش فشارخون ناگهانی یا بحران فشارخون یا سندرم سروتونین شود.
همچنین، نوشیدنی‌های حاوی تیرامین (مانند شراب قرمز و آبجو) نیز می توانند اثرات سمی دارو را تشدید نمایند. بنابراین، از مصرف آنها خودداری نمایید. برخی از این محصولات عبارت است از:
-
پنیر کهنه و مانده
-
گوشت‌های فراوری شده یا خشک‌شده با هوا همچون انواع سوسیس و سالامی
-
غلاف باقلا یا فاوا
-
آبجو
-
کلم ترش
-
سس سویا و سایر فراوده های سویا
به طورکلی، تازه بودن غذا بسیار مهم است و نگهداری نامناسب از غذا می تواند محیط را برای افزایش غلظت تیرامین فراهم کند.
علاوه بر این، از مصرف غذاهای حاوی دوپامین، تیروزین، فنیل آلانین، تریپتوفان یا کافئین و نوشیدنی‌های حاوی تیرامین نیز باید پرهیز شود.
فراموشی و مصرف بیش از حد لینزولید
تزریق منظم دوزهای لینزولید از اهمیت بالایی برخوردار است، لذا اگر یک نوبت از مصرف دارو را فراموش کردید، از پزشک یا داروساز بخواهید تا یک برنامه دوز جدید برای شما تعیین کند. همچنین از دوبرابر کردن خودسرانه دوز بعدی بپرهیزید.
اگر کسی با مصرف بیش از حد دارو دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.
نکات مهم در مصرف لینزولید
احتمالا در حین مصرف لینزولید، به منظور بررسی روند درمان و نظارت بر عوارض جانبی، نیاز به انجام برخی آزمایشات پزشکی (مانند شمارش کامل خون، سطح سدیم خون) به صورت دوره‌ای وجود داشته باشد. همچنین در صورت مصرف لینزولید به مدت 3 ماه یا بیشتر و ایجاد تغییرات بینایی، باید آزمایشات چشمی نیز انجام شود.
نحوه نگهداری از لینزولید
لینزولید را در دمای اتاق نگهداری و از نور و یخ زدگی محافظت کنید. کیسه های تزریق را تا زمانی که آماده استفاده شوند در پوشش بیرونی فویل نگه دارید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
هیچ دارویی را در فاضلاب تخلیه نکنید، اگر دوره مصرف لینزولید تمام شد و یا تاریخ مصرف آن به پایان رسید، باقیمانده دارو را به سطل زباله بیاندازید.
تایید شده توسط داروبین
