سیفلیس چیست؟

سیفلیس چیست ؟

سفلیس یک بیماری مقاربتی  بسیار مسری است و عامل به وجود آورنده آن باکتری ترپونما پالیدوم است  . در بیشتر موارد این بیماری از طریق فعالیت های جنسی مانند رابطه جنسی دهانی یا مقعدی یا از طریق تماس با زخم های سفلیسی منتقل می شود. سفلیس می تواند مدت طولانی در بدن فرد بیمار به صورت پنهان باقی بماند و به فرد دیگری منتقل شود.

این بیماری در صورتی که به موقع درمان نشود می تواند باعث مشکلات طولانی مدت جدی مانند آرتریت، آسیب مغزی و کوری شود. توجه به این نکته ضروری است که ابتلا به این بیماری برای فرد ایمنی ایجاد نمی کند به این معنا که درصورت بهبود باز هم امکان ابتلا به سفلیس وجود دارد . حتی ممکن است شخصی چند بار در طول زندگی به این بیماری دچار شود .

راه های انتقال سیفلیس

سیفلیس توسط باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می شود و از طریق تماس مستقیم با زخم سیفلیس در بدن شخصی بیمار ، منتقل می گردد. انتقال این بیماری معمولاً در طول فعالیت جنسی رخ می دهد، سفلیس می تواند از هر نوع رابطه جنسی واژینال ، رابطه جنسی دهانی یا رابطه جنسی مقعدی منتقل شود اما باکتری‌های مولد بیماری می‌توانند از طریق بریدگی‌های روی پوست یا غشاهای مخاطی هم وارد بدن افراد شوند.

عوامل خطرزا سیفلیس

افرادی با شرابط و رفتار های زیر بیشتر در معرض ابتلا به بیماری سیفلیس هستند و باید در صورت مشاهده علائم آن فورا به پزشک مراجعه کنند.

• اشخاصی که رابطه جنسی محافظت نشده دارند.
• داشتن شریک جنسی متعدد.
• فردی که به HIV  مبتلا است.
• افرادی که با هم جنس خود در ارتباط هستند.
• افرادی که سابقه ابتلا به سیفلیس دارند.

علائم بیماری سیفلیس

علامت اصلی بیماری سیفلیس زخم است اما این بیماری دارای 3 مرحله هست و علامت های آن با توجه به هر مرحله و میزان پیشرفت بیماری می باشد.

مرحله اول یا سیفلیس ابتدایی

در این مرحله فرد مبتلا به سیفلیس دچار یک یا چند زخم کوچک  و بدون درد می شود . این زخم ها بین 10 تا 90 روز (‌به صورت میانگین 3 هفته )‌ بعد از ابتلا فرد به سیفلیس و در اندام های تناسلی ، مقعد ، روده ، داخل و یا اطراف دهان ایجاد می شوند . ویژگی مهم این مرحله بدون درد بودن زخم ها هستند که در مواردی حتی فرد متوجه وجود آنها نمی شود و بیماری خود به خود طی 6 هفته بهبود می باید

مرحله دوم با سیفلیس ثانویه

این مرحله 6 هفته تا 6 ماه بعد از ابتلا به بیماری شروع می شود و می تواند 1 تا 3 ماه به طول بی انجامد. افرادی که در این مرحله از بیماری هستند معمولا بثورات سکه مانند در کف دست و پا ها شکل می گیرد با این حال این بثورات می توانند به قسمت های مختلف بدن سرایت کنند  . این ضایعات می توانند شبیه بثورات ناشی از بیماری های دیگر باشند. همچنین ممکن است ضایعات مرطوب و زگیل مانند در کشاله ران ، لکه های سفید در داخل دهان، غدد لنفاوی متورم، تب، ریزش مو و کاهش وزن وجود داشته باشد. علائم سیفلیس ثانویه هم مانند سیفلیس اولیه، بدون درمان بهبود می یابند. با این حال در صورت مشاهده باید برای درمان آن به پزشک مراجعه کرد زیرا ممکن است در صورت درمان نکردن بیماری در مرحله یک با دو  بیماری وارد فاز نهفته خود شود و تا چند سال در بدن فرد باقی بماند یا وارد مرحله سوم شود .

مرحله سوم سیفلیس

در صورت عدم درمان عفونت بیماری می تواند به مرحله 3 منتقل شود که این موضوع باعث مشکلات شدید قلب ، مغز و اعصاب مشخص می شود . در این مرحله در صورتی که درمانی صورت نپذریرد بیماری می تواند فرد را فلج ، ناشنوا ، نابینا  کرده یا مشکلات زوال عقل و یا ناتوانی جنسی را برای او به همراه داشته باشد .

حالت های دیگری از سیفلیس نیز وجود دارد :

• سیفلیس نهفته:‌ عفونت هیچ علامت قابل توجهی ندارد اما هنوز در بدن موجود است.
• سیفلیس مادرزادی:‌ زنان باردار مبتلا به این بیماری می توانند آن را به جنین خود منتقل کنند. این بیماری می تواند به نوزاد آسیب برساند و حتی باعث مرگ شود.
• نوروسیفلیس: عفونت می تواند به مغز یا نخاع سرایت کند.  این مرحله ممکن است علائمی مانند  سردرد، زوال عقل ، بی حسی یا فلج را به همراه داشته باشد . همچنین کنترل عضلات را دچار مشکل خواهد کرد

عوارض بیماری سیفلیس

سیفلیس معمولا به صورت زخم و بثورات در بدن ظاهر می شود . اما رشد بیماری و درمان نشدن آن می تواند عوارض جدی دیگری را نیز در بر داشته باشد . این بیماری می تواند به اندام های حیاتی بدن نیز حمله و عملکرد آنها را دچار اختلال کند

در صورتی که بیمار سیفلیس به موقع درمان نشود می تواند در سراسر بدن عوارضی مانند موارد زیر داشته باشد :

• برآمدگی های کوچک: برجستگی هایی به نام "گوم" می توانند روی پوست، استخوان ها یا اندام ها رشد کنند و بافت اطراف خود را از بین ببرند.
• مشکلات سیستم عصبی: سیفلیس می تواند باعث مشکلاتی مانند سردرد، مننژیت، آسیب مغزی، فلج، یا از دست دادن شنوایی و بینایی شود.
• مشکلات قلبی عروقی: این بیماری می تواند به دریچه های قلب آسیب برساند یا باعث برآمدگی عروق خونی (آنوریسم) یا آئورت ملتهب (آئورتیت) شود.
• HIV: سیفلیس می تواند شانس ابتلا به HIV را افزایش دهد.
• سیفلیس مادر زادی :‌ مادران مبتلا به سیلفیس در بارداری  می توانند این بیماری را به نوزاد منتقل کرده و یا حتی باعث مرگ نوزاد شوند .
• مشکلات بینایی و شنوایی : سیفلیس می تواند در گوش و چشم ظاهر شود و در عملکرد آنها اختلال ایجاد کند یا موجب از دست دادن بینایی یا شنوایی شود .

سیفلیس در دوران بارداری

زنان در دوران بارداری باید حداقل یکبار آزمایش سیفلیس را انجام دهند . بهتر است این آزمایش در اولین ویزیت قبل از زایمان انجام شود. مادران مبتلا به سیفلیس می توانند از طریق بند ناف نوزاد را به این بیماری دچار کنند . همچنین احتمال البتلا در نوزادانی که به صورت زایمان طبیعی متولد می شوند بیشتر است .  بسته به این که زنان باردار چه مدت به سیفلیس مبتلا هستند این امکان وجود دارد که نوزاد در حین تولد یا مدت کوتاهی بعد از تولد بمیرد .

نوزاد آلوده می تواند بدون علائم به دنیا بیاید، اما در صورت عدم درمان فوری بیماری، علائم در عرض چند هفته بروز پیدا می کنند. این علائم و نشانه ها می توانند بسیار جدی باشند و نوزادان درمان نشده در رشد خود دچار تاخیر شده، تشنج داشته باشند یا بمیرند.

تشخیص بیماری سیفلیس و آزمایشات آن

با مشاهده اولین نشانه های بیماری سیفلیس باید سریعا به پزشک متخصص مراجعه کرد پزشک برای تشخیص دقیق تر معایناتی روی زخم ها انجام داده و آزمایشاتی را درخواست می کند .

• آزمایش خون : با استفاده از آزمایش خود و بررسی داده های آن می توان سیفلیس را تشخیص داد .
• نمونه برداری از زخم : با انجام آزمایش روی نمونه زخم می توان وجود سیفلیس را تشخیص داد
• آزمایشات مایع مغزی نخاعی: اگر به نظر پزشک احتمال ابتلا به نوروسیفلیس وجود داشته باشد ، مایع گرفته شده از اطراف نخاع، مورد آزمایش قرار می گیرد.
• تصویربرداری میکروسکوپی: باکتری سیفلیس موجود در مایع گرفته شده از زخم پوستی یا غدد لنفاوی، از طریق میکروسکوپ قابل مشاهده است.

درمان بیماری سیفلیس

بیماری سیفلیس با تشخیص و درمان سریع قابل معالجه است . اما اگر درمان خیلی دیر انجام شود، حتی پس از، از بین رفتن عفونت هم می تواند به طور دائم به قلب و مغز آسیب برساند. این بیماری عامل باکتریایی دارد و می تواند با آنتی بیوتیک هایی مانند مترونیدازول ، داکسی سایکلین یا آزیترومایسن آن را درمان کرد .

اگر کمتر از یک سال از ابتلا به سیفلیس می گذرد ، معمولا یک دوز پنی سیلین برای از بین بردن عفونت کافی است. در صورت حساسیت به پنی سیلین، ممکن است به جای آن آنتی بیوتیک دیگری مانند داکسی سایکلین، تجویز شود.

 در مراحل بعدی بیماری ، به دوزهای بیشتری نیاز خواهید داشت. اگر فرد مبتلا باردار است  و به پنی سیلین حساسیت دارد، احتمالاً پزشک او  را تحت فرآیندی به نام حساسیت زدایی قرار می دهد که امکان مصرف دارو را با خیال راحت فراهم می کند.

تا زمان از بین رفتن کامل عفونت،  باید از تماس جنسی خودداری کرد . شرکای جنسی فرد مبتلا  نیز باید آزمایش شوند و در صورت لزوم تحت درمان قرار گیرند.

برخی از افراد مبتلا به سیفلیس، چندین ساعت پس از اولین درمان، یک واکنش سیستم ایمنی به نام واکنش Jarisch-Herxheimer  نشان می دهند. این واکنش می تواند شامل تب، لرز، سردرد، ناراحتی معده، بثورات پوستی یا درد مفاصل و ماهیچه باشد. این مشکلات معمولا در عرض 24 ساعت از بین می روند.

پیشگیری از سفلیس

امکان ابتلای مجدد به سیفلیس پس از درمان عفونت وجود دارد. پس برای کاهش خطر ابتلا به عفونت سیفلیس، موارد زیر را رعایت کنید:

• در صورت اطلاع از آلوده بودن فردی، از هرگونه تماس نزدیک با او اجتناب کنید.
• در هر رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
• از داشتن شریک جنسی متعدد خودداری کنید
• بیماری های مقاربتی را از شریک خود پنهان نکنید .