سندروم پیش از قاعدگی (PMS)

سندروم پیش از قاعدگی یا PMS مجموعه ای از تغییرات عاطفی ،‌ فیزیکی و رفتاری در زنان می باشد که که 1 تا 2 هفته پیش از قاعدگی ایجاد و پس از شروع پریود بلافاصله از بین می رود . این تغییرات می تواند شامل نشانه هایی مانند نوسان خلقی ، خستگی ، میل زیاد به غذا ، افسردگی ، حساسیت به مسائل و تحریک پذیری بالا و نشانه های فیزیکی مانند حساس شدن سینه ها باشد. طی بررسی های انجام شده تخمین زده میشود از هر 4 زن 3 نفر از آنها علائم سندروم پیش از قاعدگی را تجربه می کند . این علائم به صورت فایل پیش بینی و با الگویی ثابت است اما کمیت آن در دوره های مختلف متفاوت است و میتواند کم یا زیاد باشد .

روش تشخیص PMS

اکثر زنان حداقل یکی از علائم سندروم پیش از قاعدگی را در هر ماه تجربه می کنند . با این حال این علائم برای همه یکسان نیست و با افزایش سن می تواند تغییر کند . تشخیص این موضوع که آیا این علائم و حالت ها تنها چند علامت ساده قبل از پریودی است یا علائم pms است می تواند دشوار باشد.

یکی از ورش های تشخیص سندروم پیش از قاعدگی پاسخ به چند سوال است

1. آیا این تغییرات در زندگی عادی من تاثیر می گذارد ؟‌
2. آیا این تغییرات باعث ایجاد مشکل در محل کار یا با خانواده و دوستان من می شود ؟

اگر پاسخ شما به این موارد مثبت است این حالات می تواند مربوط به  پی ام اس باشد . یکی دیگر از روش های دیگر تشخیص pms این است که 5 روز قبل از شروع پریود و در طی سه دوره متوالی علائم داشته باشد. زنانی که به سندروم پیش از قاعدگی مبتلا هستند به روش های مختلفی سعی در کنترل این موضوع دارند و بهبود در رژیم غذایی، ورزش و خواب می تواند در مقابله با این موضوع موثر باشد.

علائم PMS چیست ؟

سندروم پیش از قاعدگی به روش های مختلفی ظاهر می شود. تمامی مواردی که در ادامه به آن اشاره می شود میتواند از علائم PMS باشد اما اکثر زنان فقط تعداد کمی از این نشانه ها را تجربه می کنند .

علائم فیزیکی PSM

علائم فیزیکی که پیش از شروع قاعدگی میتواند در زنان ظاهر شود عبارتند از :

• شکم پف کرده
• گرفتگی عضلات
• سینه های حساس
• گرسنگی
• سردرد
• دردهای عضلانی
• درد مفاصل
• دست ها و پاهای متورم
• جوش
• افزایش وزن
• یبوست یا اسهال

 علائم نشانه های احساسی و عاطفی PSM

• پرتنش یا مضطرب بودن
• افسردگی
• میل به گریه
• نوسانات خلقی
• اختلال خواب
• انزواطلبی
• احساس تحت فشار بودن و از دست دادن کنترل
• طغیان عصبانیت

علائم رفتاریPMS

• فراموشی
• از دست دادن تمرکز ذهنی
• خستگی

درد های عاطفی و جسمی در برخی زنان تا حدی زیاد است که در روند زندگی روزانه آنها تاثیر می گذارد با این حال این علائم صرف نظر از شدت خود تا 4 روز پس از شروع قاعدگی از بین می رود .

سندروم پیش از قاعدگی در زنان و دخترانی با شرایط مانند شرایط زیر رایج تر است :

• در اواخر دهه 20  تا اوایل  دهه40 هستند.
• صاحب فرزند شده اند.
• اعضای خانواده مبتلا به افسردگی دارند.
• مبتلا به افسردگی پس از زایمان، افسردگی یا اختلال دوقطبی بوده اند.

دلایل وقوع سندروم پیش از قاعدگی (PMS)

با وجود شایع بودن PMS اما هنوز علت دقیق آن مشخص نشده است . پزشکان احتمال می دهند تغییرات شیمیایی بدن در زمان  پریود می تواند به PMS مربوط باشد اما علت بوجود آورنده آن نیست . PMS می تواند تحت شرایط زیر ایجاد یا تشدید شود :

• استعمال دخانیات
• استرس زیاد
• ورزش نکردن
• خواب ناکافی
• نوشیدن الکل زیاد یا مصرف نمک، گوشت قرمز یا شکر زیاد
• افسردگی

زنانی که دچار مشکلاتی مثل سردردهای میگرنی، آسم و آلرژی هستند، احتمالا متوجه می شوند که این مشکلات قبل از قاعدگی بدتر می شوند.

راهکار هایی برای مدیریت PMS

راه های زیادی برای مدیریت PMS وجود دارد . این روش ها شاید نتواند به صورت کامل عوارض PSM را از بین ببرند اما به شما می تواند با انجام آنها تا حد زیادی به خود در قابل سندروم پیش از قاعدگی کمک کنید.

• حدود 30 دقیقه ورزش روزانه
• مصرف غذاهای سالم مانند غلات کامل، میوه ها و سبزیجات
• دریافت کلسیم کافی از غذاها (لبنیات، سبزیجات برگ سبز و کنسرو ماهی آزاد)
• خودداری از مصرف نمک، کافئین و الکل
• اجتناب از سیگار
• خواب کافی
• تلاش برای کاهش استرس
• ژورنال نویسی برای رصد حالات و علائم.

مصرف مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن، استامینوفن یا ناپروکسن.

درمان سندروم پیش از قاعدگی (پی ام اس)

در صورتی با راهکار های مدیریتی و تغییر شیوه زندگی برای کنترل و کاهش علائم PSM  همچنان این علائم فرد را اذیت کند، پزشک چند دارو برای سندروم پیش از قاعدگی تجویز می کند این داروها عبارتند از :

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID)

این دارو ها مسکن هایی هستند که می توانند التهاب را کاهش دهند. ایبوپروفن ، آسپرین و ناپروکسن از جمله  داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی هستند که می توان بدون نسخه آنها را تهیه کرد و در کاهش درد و ناراحتی در پستان ها موثر هستند .

دیورتیک ها (ادرار آور ها) 

حبس شدن آب در بدن در زمان ابتلا به سندروم پیش از قاعدگی می تواند باعث افزایش وزن و احساس نفق شدید شود . در صورتی که  ورزش کردن و کم کردن مصرف نمک در این دوره نتواند این عوارض را کاهش دهد پزشک از یک داروی دیورتیک کمک می گیرد تا آب اضافی در بدن را به روش طبیعی (ادرار کردن بیشتر) از بین ببرد .

دارو های ضد افسردگی

بین افسردگی و PMS ارتباط مستقیمی وجود دارد .تقریبا نیمی از زنانی که برای PSM به پزشک مراجعه می کنند افسردگی و اضطراب دارند. PMS معمولا باعث مشکلات خلقی از جمله افسردگی در زمانی از ماه که مربوط به سندروم پیش از قاعدگی هست می شود . این مورد حتی در زنانی که دچار افسردگی نیستند نیز اتفاق می افتد .

فلوکستین ، سرترالین و پارکستین از جمله قرص های  ضد افسردگی مهار کننده باز جذب سروتونین (SSRI) موثر هستند. ممکن است 3 تا 4 هفته طول بکشد تا اثرات این دارو ها مشخص شود .

قرص های هورمونی پیشگیری از بارداری 

بسیار از زنان مبتلا به سندروم پیش از قاعدگی هنگام استفاده از قرص های ضد بارداری علائم ناخوشایند کمتری را تجربه می کنند . احتمالا به این دلیل که به هنگام مصرف آنها، تخمک گذاری اتفاق نمی افتد به عقیده پزشکان، عدم تخمک گذاری دلیل علائم خفیف PMS است. همچنین به احتمال زیاد مصرف این قرص ها ( مانند دیدروژسترون) باعث بهبود گرفتگی، سردرد یا سایر دردهای بدن می شود و به تأثیر PMS بر خلق و خوی کمک می کند.

راهکار های کاهش استرس در زنان PSM

خواب کافی ، یوگا و ماساژ ، تمرین آرامش و ریلکس کردن عضلات  می تواند به کاهش استرس و بهبود علامت های سندروم پیش از قاعدگی کمک کند

سایر درمان های سندروم پیش از قاعدگی

مکمل ها : استفاده از ویتامین و کمکل های معدنی مانند کلسیم ، منیزیم ، ویتامین های E و B می تواند این علائم را کاهش دهد .

داروهای گیاهی: برخی از زنان با استفاده از گیاهانی مانند زنجبیل، مخمر و روغن گل پامچال از علائم PMS رهایی می‌یابند. با این حال، تعداد کمی از مطالعات علمی نشان داده‌اند که گیاهان دارویی برای تسکین علائم PMS مؤثر هستند.

همچنین داروهای گیاهی توسط اداره غذا و داروی تایید نشده است، بنابراین هیچ مدرکی از ایمنی و اثربخشی این محصولات وجود ندارد. قبل از مصرف هر نوع محصول گیاهی، با پزشک خود صحبت کنید. زیرا ممکن است عوارض جانبی داشته باشند یا با سایر داروهایی که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند.

تاثیر استرس در سندروم پیش از قاعدگی

استرس تاثیر زیادی در چرخه قاعدگی می گذارد. این موضوع نه تنها در چرخه قاعدگی و زمان وقوع آن اختلال ایجاد می کند، می تواند بر علائم PMS نیز تاثیر گذار باشد به همین دلیل افرادی که معمولا دچار علائم شدید این سندرم می‌شوند، باید راه‌های مدیریت استرس را یاد بگیرند.

سندروم پیش از قاعدگی از چه زمانی شروع می‌شود؟

PSM می تواند بعد از تخمک گذاری آغاز شود . این عمل معمولا 14 روز بعد از دوره قاعدگی (در چرخه های 28 روزه) یا دراواسط آن شروع می شود . اکثر زنان یک هفته قبل از شروع چرخه قاعدگی درچار علائم پی ام اس می شوند .

سندروم پیش از قاعدگی تا کی ادامه دارد؟

نمی‌توان برای شروع و پایان این سندروم زمان دقیقی مشخص کرد. اما در بیشتر خانم‌ها یک هفته قبل از پریود علائم شروع شده و تا ۵ روز یا بیشتر بعد از شروع قاعدگی ادامه دارد. از روز پنجم به بعد به‌مرور علائم کاهش پیدا می‌کند.