زولدرونیک اسید

زولدرونیک اسید چیست؟

آمپول زولدرونیک اسید برای درمان سطوح بالای کلسیم خون (هیپرکلسمی) که ممکن است در شرایط ابتلا به سرطان رخ دهد استفاده می شود. همچنین همراه با شیمی‌درمانی سرطان برای درمان مشکلات استخوانی ناشی از مولتیپل میلوما و سایر انواع سرطان (مانند سرطان سینه، سرطان ریه) که به استخوان‌ها گسترش یافته است، نیز استفاده می‌شود. این دارو متعلق به دسته ای از داروها به نام بیس فسفونات ها است و با کاهش مقدار کلسیم آزاد شده از استخوان ها به خون، سطح بالای کلسیم خون را کاهش می دهد. همچنین، با کاهش سرعت تجزیه استخوان ها توسط سرطان، در جلوگیری از پوکی استخوان عمل می کند.

نحوه تزریق آمپول زولدرونیک اسید

توجه داشته باشید که قبل از شروع تزریق زولدرونیک اسید 4 و هر بار که مجددا آن را خریداری می کنید، بروشور اطلاعات بیمار را در صورت موجود بودن از طرف تولیدکننده دارو بخوانید و اگر سوالی دارید، از پزشک خود بپرسید.

معمولاً پزشکان این دارو را در مدت حداقل 15 دقیقه، از طریق تزریق وریدی تجویز می کنند و تنظیم دوز آن بر اساس وضعیت پزشکی فرد (از جمله عملکرد کلیه) و پاسخ به درمان انجام می گیرد.

اگر می خواهید که این دارو را در خانه تزریق کنید، حتما تمامی دستورالعمل های آماده سازی و استفاده از آن را از متخصص یاد بگیرید. اما بهتر است که برای جلوگیری از ایجاد مشکلات مربوط به تزریق، در محیط های درمانی و توسط متخصص تزریق انجام شود. با اینحال، قبل از استفاده، محلول را از نظر ظاهری بررسی کرده و در صورت وجود ذرات یا تغییر رنگ، از آن استفاده نکنید.

از مخلوط کردن اسید زولدرونیک 4 یا دوزهای دیگر با مایعات IV که دارای کلسیم هستند (مانند محلول رینگر، محلول هارتمن، تغذیه تزریقیTPN/PPN) خودداری کنید.

در طول درمان سطوح بالای کلسیم خون، معمولاً قبل از دریافت آمپول زولدرونیک اسید، مایعات از طریق وریدی وارد بدن می شود. برای کاهش احتمال بروز مشکلات کلیوی، در طول درمان با زولدرونیک اسید مایعات فراوان بنوشید، مگر اینکه پزشک توصیه دیگری داشته باشد. پس از مصرف این دارو، حداقل 7 روز طول می کشد تا از مزایای کامل آن بهره مند شوید و بسته به سطح کلسیم خون ممکن است نیاز به تکرار دوز وجود داشته باشد.

برای درمان مولتیپل میلوما و مشکلات استخوانی ناشی از گسترش سرطان، این دارو معمولاً هر 3 تا 4 هفته یا طبق توصیه پزشک تجویز می شود. همچنین ممکن است به شما دستور داده شود که درطول درمان با این دارو، هر روز از مکمل های کلسیم و ویتامین D  استفاده کنید.

موارد احتیاطی در تزریق زولدرونیک اسید

قبل از استفاده از زولدرونیک اسید، اگر به آن یا به سایر بیس فسفونات ها (مانند آلندرونات، ریزدرونات) حساسیت دارید، یا اگر آلرژی دیگری دارید به پزشک خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.

همچنین، قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به ویژه در موارد زیر، با پزشک خود درمیان بگذارید.

• مشکلات کلیوی
• کم آبی
• آسم حساس به آسپرین

برخی از افرادی که از اسید زولدرونیک استفاده می کنند ممکن است مشکلات جدی استخوان فک داشته باشند. بنابراین قبل از شروع مصرف این دارو، پزشک باید دهان شما را معاینه کند. همچنین، قبل از انجام هرگونه عمل دندانپزشکی به دندانپزشک خود بگویید که از این دارو استفاده می کنید. برای کمک به جلوگیری از مشکلات استخوان فک، معاینات دندانی منظم داشته باشید و نحوه سالم نگه داشتن دندان ها و لثه های خود را بیاموزید و اگر فک درد دارید، فورا به پزشک و دندانپزشک خود اطلاع دهید.

قبل از انجام هر گونه جراحی (به ویژه روش های دندانپزشکی)، پزشک و دندانپزشک خود را در مورد این دارو و سایر محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع کنید.

این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود. لذا از رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید. الکل یا ماری جوانا (کانابیس) هم می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود، بنابراین، از مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر خودداری کنید.

تزریق آمپول زولدرونیک اسید 5 ممکن است باعث مشکلات کلیوی شدید، به ویژه در افراد مسن شود.  جهت جلوگیری از آسیب به کلیه ها، مقدار زیادی مایعات بنوشید، مگر اینکه پزشکتان توصیه دیگری بدهد.

عوارض جانبی آمپول زولدرونیک اسید

به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که از نظر پزشک مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی بوده است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند و فقط ممکن است با عوارض جزئی زیر مواجه شوند که درصورت ادامه یا تشدید آنها باید به پزشک خود اطلاع دهید.

• سرگیجه
• سردرد
• خستگی
• علائمی شبیه آنفولانزا (مانند تب، لرز، دردهای عضلانی یا مفاصلی)

تزریق آمپول زولدرونیک اسید ممکن است موجب بروز برخی عوارض جانبی جدی شود که  باید فورا به پزشک مراجعه شود. ازجمله این عوارض عبارتند از:

• افزایش یا تشدید درد استخوان، مفاصل یا عضله
• درد جدید یا غیر معمول لگن، ران یا کشاله ران
• درد فک یا گوش
• مشکلات چشم یا بینایی
• بی حسی یا گزگز عضله
• اسپاسم عضلانی
• ضربان قلب نامنظم
• علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)
• تشنج

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

در این مطلب ممکن است به تمامی عوارض جانبی آمپول زولدرونیک اسید اشاره نشده باشد. درصورتیکه با مصرف این دارو دچار عوارضی غیر از موارد فوق شدید، به پزشک خود اطلاع دهید.

فراموشی و مصرف بیش از حد آمپول زولدرونیک اسید

مهم است که هر دوز از این دارو را طبق برنامه دریافت کنید. لذا، اگر یک نوبت از مصرف آن را فراموش کردید، فوراً از پزشک بخواهید تا یک برنامه جدید برای شما تنظیم کند. از دو برابر کردن دوز جدید به جهت جبران دوز از دست رفته بپرهیزید.

اگر فردی با مصرف بیش از حد زولدرونیک اسید دچار علائم زیر شد، فورا به پزشک مراجعه کنید یا با اورژانس تماس بگیرید:

• غش کردن
• مشکل تنفسی
• تغییر در مقدار ادرار
• اسپاسم عضلانی
• ضعف عضلانی
• تغییرات ذهنی یا خلقی
• ضربان قلب نامنظم
• تشنج

نکات مهم در مصرف زولدرونیک اسید

ممکن است در حین مصرف این دارو برای نظارت بر پیشرفت درمان یا بررسی عوارض جانبی نیاز به انجام برخی تست‌های آزمایشگاهی یا پزشکی (مانند کلسیم و سایر سطوح مواد معدنی خون، آزمایش‌های عملکرد کلیه) به‌طور دوره‌ای وجود داشته باشد.

نحوه نگهداری از آمپول زولدرونیک اسید

برای اطلاع از جزئیات نگهداری به بروشور راهنمای برند خود مراجع کرده یا با مسئول داروخانه مشورت کنید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.

داروها را داخل توالت یا فاضلاب نریزید مگر اینکه چنین دستوری داده شده باشد. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز شما نیست، به درستی دور بریزید.