سوماتریپتان: موارد مصرف، عوارض جانبی، تداخلات دارویی و…

سوماتریپتان (Sumatriptan) از خانواده داروهای ضد میگرن بوده و متعلق به دسته دارویی آگونیست های انتخابی سروتونین می باشد که با تاثیر بر سروتونین مغز، آثار درمانی خود را اعمال می کند. این دارو به صورت قرص سوماتریپتان 50 میلی گرم، ، قرص سوماتریپتان 100 میلی گرم، آمپول سوماتریپتان 6 میلی گرم و اسپری بینی سوماتریپتان 10 میلی گرم تولید و عرضه شده و برای درمان سردردهای میگرنی و خوشه ای مورد استفاده قرار می گیرد. مقدار مصرف این دارو با توجه به وزن، وضعیت پزشکی، سن، پاسخ به درمان و سایر داروهای مصرفی تعیین شده و معمولا اولین دوز آن با شروع علائم سردرد مصرف می شود. برافروختگی، خستگی، ضعف و سرگیجه از جمله عوارض شایع این دارو هستند. تجویز این دارو در افراد دارای سابقه مشکلات گردش خون، انواع خاصی از سردرد، مشکلات قلبی، بیماری کبدی، تشنج، سکته مغزی و همچنین اشخاص دارای آلرژی های غذایی و دارویی با احتیاط فراوان انجام می گیرد. از تداخلات دارویی مهم سوماتریپتان می توان به مهارکننده های مونوآمین‌اکسیداز MAO اشاره کرد.

موارد و نحوه مصرف سوماتریپتان

سوماتریپتان (Sumatriptan)  برای درمان میگرن استفاده شده و به تسکین سردرد، درد و سایر علائم میگرن (از جمله تهوع، استفراغ، حساسیت به نور یا صدا) کمک می کند. این دارو به شما کمک می کند تا به روال عادی خود بازگردید و ممکن است نیاز شما به سایر داروهای مسکن را کاهش دهد. این دارو متعلق به دسته ای از داروها به نام تریپتان ها است که با تحت تاثیر قرار دادن ماده طبیعی خاصی (سروتونین) باعث باریک شدن رگ های خونی در مغز می شود. همچنین ممکن است با تأثیر بر اعصاب خاصی در مغز، درد را تسکین دهد. سوماتریپتان از میگرن های آینده جلوگیری نمی کند و تعداد دفعات حملات میگرنی را کاهش نمی دهد.

قبل از شروع مصرف سوماتریپتان و هر بار که دوباره آن را تهیه می کنید، بروشور اطلاعات دارویی ارائه شده توسط تولیدکننده را بخوانید و اگر سوالی دارید، از پزشک یا مسئول داروخانه بپرسید.

سوماتریپتان را طبق دستور پزشک و با پیدایش اولین نشانه میگرن از طریق خوراکی و بدون توجه به وعده غذایی مصرف کنید. به این نکته توجه داشته باشید که مصرف این دارو با معده خالی موجب تسریع در عملکرد آن می شود. مقدار مصرف این دارو در بزرگسالان بر اساس وضعیت پزشکی، سن، پاسخ به درمان و سایر داروهای مصرفی و در کودکان، بر اساس وزن تعیین می شود. از این رو، پزشک و داروساز را از تمام محصولات مصرفی خود (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) آگاه کنید.

اگر به رغم مصرف سوماتریپتان (Sumatriptan)، بهبودی در علائم شما حاصل نشد، قبل از صحبت با پزشک، دوز دیگری مصرف نکنید. اما اگر علائم تا حدی رفع شد یا اگر سردردتان عود کرد، می توانید دوز دیگر را حداقل 2 ساعت پس از اولین دوز مصرف کنید. توجه کنید که این اصل فقط برای بالغین صادق است و کودکان نباید بیش از یک دوز یا 5 میلی گرم در یک دوره 24 ساعته مصرف کنند. 

اگر خطر ابتلا به مشکلات قلبی دارید (به موارد احتیاطی مراجعه کنید)، پزشک قبل از شروع مصرف سوماتریپتان، یک معاینه قلب انجام می دهد و به شما می گوید که اولین دوز این دارو را در مطب یا کلینیک مصرف کنید تا عوارض جانبی جدی (مانند درد قفسه سینه) را تحت نظر داشته باشد. برای اطلاع  از جزئیات دیگر در این زمینه با پزشک خود صحبت کنید.

اگر طی یک دوره 30 روزه، 10 روز یا بیشتر از داروهای حملات میگرنی استفاده می کنید، این داروها تاثیر عکس خواهند داشت و نه تنها سردرد را بهبود نمی دهند، بلکه آن را تشدید خواهد کرد (سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو). سوماتریپتان را بیشتر یا طولانی تر از زمان تجویز شده استفاده نکنید و در صورتی که نیاز به استفاده بیشتر از این دارو دارید، یا اگر کارایی سوماتریپتان کاهش یافته، یا سردرد شما بدتر شده است، به پزشک خود اطلاع دهید.

موارد احتیاطی در مصرف سوماتریپتان 

قبل از استفاده از سوماتریپتان، در صورت حساسیت به آن یا هرگونه آلرژی غذایی یا دارویی دیگر، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است فرمولاسیون سوماتریپتان (Sumatriptan) حاوی مواد غیر فعالی باشد که باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با پزشک خود صحبت کنید. 

قبل از استفاده از این دارو، تاریخچه پزشکی خود را به ویژه در موارد زیر با پزشک یا داروسازدرمیان بگذارید:

• مشکلات گردش خون (به عنوان مثال، در پاها، بازوها یا دست ها، یا معده)
•  انواع خاصی از سردرد (میگرن همی پلژیک یا بازیلار)
• مشکلات قلبی ( مانند درد قفسه سینه، ضربان قلب نامنظم، حمله قلبی قبلی)
•  بیماری کبدی
•  تشنج، سکته مغزی یا «سکته خفیف» (حمله ایسکمیک گذرا).
• برخی شرایط، خطر ابتلا به مشکلات قلبی را افزایش می دهند، لذا در صورت ابتلا هر یک از شرایط زیر، پزشک را در جریان بگذارید:
• فشار خون بالا
•  کلسترول بالا
•  دیابت
•  سابقه خانوادگی بیماری قلبی
•  اضافه وزن
•  سیگار کشیدن
• یائسگی (زنان)
•  سن بیش از 40 سال (مردان) 

سوماتریپتان باعث سرگیجه یا خواب آلودگی می شود، مصرف الکل یا ماری جوانا (حشیش) نیز سرگیجه شما را بیشتر می کند. لذا بعد از مصرف سوماتریپتان از رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری کامل دارند بپرهیزید و از مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر خودداری کنید. 

قبل از انجام هرگونه عمل جراحی، پزشک یا دندانپزشک را از تمام محصولات مصرفی خود (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع کنید.

با افزایش سن، خطر بیماری قلبی، بیماری کبد و فشار خون بالا افزایش می یابد و برخی از عوارض جانبی سوماتریپتان به ویژه افزایش فشار خون و مشکلات قلبی در سالمندان نمود بیشتری دارد. از این رو، توصیه می شود که سوماتریپتان در این رده سنی با احتیاط بیشتری مصرف شود.

عوارض جانبی سوماتریپتان (Sumatriptan)

• برافروختگی
•  احساس سوزن سوزن شدن ، بی حسی یا گرما
• خستگی
•  ضعف
• خواب آلودگی 
• سرگیجه 

• آبی بودن انگشتان دست، پا یا ناخن ها
•  سردی دست ها یا پاها
•  تغییرات شنوایی
•  تغییرات ذهنی یا خلقی. 

• ضربان قلب سریع یا نامنظم
• غش
•  درد شدید معده یا شکم
•  اسهال خونی

• ضربان قلب سریع
•  توهم
•  از دست دادن هماهنگی
•  سرگیجه شدید
•  حالت تهوع، استفراغ یا اسهال شدید
• انقباض عضلات
•  تب بی دلیل
• تحریک یا بی قراری غیرمعمول

فراموشی و مصرف بیش از حد سوماتریپتان

نحوه نگهداری از سوماتریپتان (Sumatriptan)