در این مقاله
- پارکینسون چیست ؟
- علائم بیماری پارکینسون چیست؟
- تشخیص پارکینسون
- چه زمانی باید با پزشک در مورد پارکینسون صحبت کنیم؟
- دلایل ابتلا به پارکینسون چیست؟
- درمان پارکینسون
- طول عمر بیماران پارکینسون
پارکینسون چیست ؟
این بیماری، نوعی اختلال در مغز است که با گذر زمان حاد تر می شود. بیماری پارکینسون، موجب از بین رفتن سلول های عصبی می شود که توده سیاه نام دارند. این قسمت مغز نقش مهمی در حرکت کردن و کنترل حرکات دارد. به همین دلیل است که افراد مبتلا به پارکینسون، معمولاً بدن شان می لرزد یا حرکات بدنی عجیب و غیر معمولی دارند. علائم بیماری را می توان درمان کرد اما هیچ روشی برای کاهش شدت بیماری یا تغییر شرایط بیماری وجود ندارد.
بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی است که بر نورون های تولید کننده دوپامین در مغز و در ناحیه ای به نام سابستنشیال نگرا تاثیر می گذارد. دوپامین عامل تحرک عصبی است و در بسیاری از درمانهای مربوط به بیماری پاریکسون سعی بر افزایش مقدار دوپامین در مغز میباشد. دوپامین نقش مهمی در تنظیم حرکت بدن دارد و کاهش دوپامین در بدن میتواند از علت های اصلی پارکینسون در فرد مبتلا به این بیماری باشد . علت ایجاد این بیماری دقیقا مشخص نیست، اما اکثر کارشناسان تصور می کنند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی می تواند در بروز این بیماری موثر باشد.
بیماری پارکینسون با اختلال حرکتی همراه است اما این بیماری دارای عوارض و نشانه های مختلفی است و برای اینکه بدانیم با این بیماری چگونه برخورد کنیم باید علائم پارکینسون را به خوبی بشناسیم. بسیاری از ما پارکینسون را با لرزش بدن میشناسند اما لرزیدن تنها نشانه پارکینسون نیست و علائم و مشخصه های بسیاری باید باشد تا بیماری پارکینسون تشخیص داده شود. هرچند که تا سال 2023 که این مقاله نوشته شده است درمان قطعی برای بیماری پارکینسون یافت نشده است اما درمان ها تا حدود زیادی توانسته اند که علاوه بر کاهش عوارض پارکینسون، طول عمر بیمار مبتلا را افزایش دهند. داروبین آرزوی روزی را دارد که پارکینسون به صورت کامل درمان یابد و روزی ما مقاله درمان قطعی پارکینسون را برای هموطنان عزیز تقریر کنیم.
بیماری پارکینسون معمولا با شیب آرام علائم شروع شده و به تدریج افزایش و شدت می یابد. در ابتدا حرف زدن و تکلم فرد دچار اشکال میشود. در هنگام گام برداشتن احتمالا دست فرد حرکت نکند و فرد در موقع ایستادن دچار مشکل اندک تعادل باشد. همچنین در مراحل اولیه پارکینسون ممکن است که فرد در هنگام قصد برای نشستن دچار مشکل کنترل عضلات و اندام های تحتانی برای نشستن باشد. به هر حال این علائم کم کم افزایش می یابد و زندگی فرد را دچار اختلال میکند.
علائم بیماری پارکینسون چیست؟
هم مردان و هم زنان به بیماری پارکینسون مبتلا می شوند. مردان یک و نیم برابر زنان به این بیماری مبتلا می شوند. هم چنین میزان ابتلا به این بیماری در افراد مسن، بیشتر است. در افراد زیر 50 سال، از هر 100 نفر، 4 نفر به این بیماری مبتلا شده بودند. هر سال، حدود 60 هزار نفر به بیماری پارکینسون مبتلا می شوند. حدود 10 میلیون نفر در جهان بیمار پارکینسونی وجود دارد.
چهار نشانه اصلی پارکینسون با حرکات بدن مرتبط است:
- لرز یا لرزش دست ها، بازوها، پاها، فک یا سر
- سفت شدن بازوها، پاها و میان تنه
- حرکات آهسته بدن
- عدم حفظ تعادل و هماهنگ کردن قسمت های مختلف بدن باهم
بیماری پارکینسون یک بیماری اختلال حرکتی است که به آرامی پیشرفت میکند. برخی از بیماران در ابتدا علائمی مانند سفتی، اختلال در راه رفتن و سفتی عضلات را تحربه میکنند و در برخی دیگر ممکن است لرزش سر و دست ها بروز پیدا کند. پارکینسون یک بیماری پیشرونده بوده و علائم آن به مرور بدتر میشوند. علائم کلی بیماری پارکینسون شامل موارد زیر است:
- کندی حرکت به خصوص در شروع حرکات مانند قدم زدن و یا چرخیدن در تخت خواب
- کاهش قدرت تغییر حالت چهره، گفتار یکنواخت و کاهش پلک زدن
- راه رفتن نامنظم با چرخش ضعیف بازو
- اختلال در حفظ تعادل بدن. مشکل بلند شدن از وضعیت نشسته
- حرکت مداوم "چرخاندن قرص" انگشت شست و سبابه
- سفتی غیرطبیعی تنه و اندام ها
- مشکل بلع در مرحله پیشرفته بیماری
- احساس سبکی سر یا غش در هنگام ایستادن (افت فشار خون)
افراد مبتلا به پارکینسون ممکن است دارای علائم زیر نیز باشند:
- افسردگی یا دیگر تغییرات احساسی
- به سختی جویدن، قورت دادن یا صحبت کردن
- اختلال در خواب
- یبوست
تشخیص بیماری پارکینسون
در ابتدا تشخیص بیماری پارکینسون برای پزشک می تواند مشکل باشد. زیرا، پارکینسون علائم بسیار متفاوتی دارد. درحالیکه سایر اختلالات نیز ممکن است مشابه به نظر برسند. آزمایش مشخصی برای این بیماری وجود ندارد. پزشک شما ممکن است آزمایش تصویربرداری برای تشخیص بعضی علائم تجویز کند. همچنین در مورد علائم، داروها و هرگونه قرار گرفتن در معرض سموم سؤالاتی را از بیمارخواهند پرسید. بیماری های مشابه پارکینون وجود دارد. از جمله این بیماری های میتوان به پارکینسون پلاس، ALS و حتی ام اس.
تقریبا هیچ آزمایش دقیقی برای تشخیص پارکینسون وجود ندارد و علائم بالینی بیمار است که تشخیص را برای متخصص ممکن میکند. هرچند که آزمایشات مختلفی مانند نوار عصبی، سی تی اسکن مغز و حتی آزمایشات خون در راه تشخیص به پزشک کمک میکند اما باز هم داروبین به شما توصیه میکند تا شرح حالی درست از خود به پزشک ارائه دهید.
از کجا بفهمیم که پارکینسون داریم
هوشیاری در مورد تغییرات بدن بسیار مهم است. پارکینسون نیز مانند هر بیماری دیگر و همانطور که در بالا اشاره شد دارای علائم مخصوص به خود است اما واقعا ما نمیتوانیم فرق بین علائم پارکینسون و سایر بیماری ها را تشخیص دهیم. زیرا بیماری ها ممکن است دارای علائم مشابهی باشند. این موضوع سبب میشود که افراد دچار خود تشخیصی شوند. داروبین در مورد پارکینسون با متخصصان زیادی مصاحبه کرده است. بسیاری از پزشکان به ما گفته اند که افراد با علائم بسیار کوچک و با ترس و نگرانی بسیار بزرگ به نزد ما آمده اند و اظهار کرده اند که مبتلا به پارکینسون شده اند چون دستشان میلرزد! ترس و اضطراب ناشی از بیماری های لاعلاج گاها سبب میشود تا فرد حتی شروع به درمان پارکینسون خود کند!!!!
هیچ کس دقیقاً دلیل ابتلا فردی به پارکینسون را نمی داند. احتمالاً بدلیل ترکیب چندین عامل هم چون ژن ها که تحت تأثیر مواد سمی خاصی قرار می گیرند، پارکینسون ایجاد میشود. معمولاً روشی برای پیش بینی این مسئله وجود ندارد که چه کسی به پارکینسون مبتلا می شود و دلیل ابتلایوی به این بیماری چیست. خیلی نادر است که ابتلا به پارکینسون، موروثی باشد و بین نسل ها منتقل شود. بیشتر اوقات، به صورت تصادفی این بیماری شیوع پیدا می کند.
پس به یاد داشته باشید که ما نمیتوانیم پارکینسون را تشخیص دهیم اما میتوانیم با ارائه درست شرح حال بدنی خود به پزشک به وی کمک کنیم تا علائم بیماری ما را درک کند و امراض را تشخیص دهد. حال که این نکات بسیار مهم را با شما هموطن عزیز به اشتراک گذاشتیم به شما میگوییم که هر نوع ناتوانی در انجام امور روزمره و نیز هر نوع تغییر در بلند مدت را جدی بگیرید و همواره سعی کنید تا اطلاعات مورد نیاز پزشک را بطور دقیقو سالم انتقال دهید.
ممکن است بیماری پارکینسون علت علائمی باشد که در بالا به آن اشاره شد. داروها و روشهای درمانی دیگر میتوانند در درمان علائم بیماری پارکینسون مفید باشند. راههای بسیاری برای کمک به افراد مبتلا به پارکینسون وجود دارد.
چنانچه عوارض جانبی داروهای مورد استفاده در پارکینسون شما را آزار میدهد و نیز اگر با مصرف داروها دچار علائم جدی شدید حتما با پزشک خود صحبت کنید. به یاد داشته باشید که علائم بیماری پارکینسون بر روی کیفیت زندگی فرد اثر میگذارد بنابراین حتما با پزشک و متخصص درباره مشکلات روز مره و راه های مبارزه با علائم ناشی از پارکینسون صحبت کنید.
امروزه روشهای درمانی متفاوتی از جلمه درمان بیماری پارکینسون با دارو و درمان پارکینسون با تحریک مغز و درمان پارکینسون با تصویر سازی ذهنی برای این بیماری مورد استفاده قرار میگرند. اما جدای از روشها سعی کنید در تمام طول درمان از استرس و اضطراب دوری کنید. حفظ آرامش برای درمان نکته کلیدی است. ممکن است که پارکینسون درمان قطعی نداشته باشد اما با پیگیری راه درمانی که پزشک در اختیار شما قرار میدهد میتوانید سرعت این بیماری را کند کنید یا حتی در شرایط ایده آل آنرا متوقف کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص بیماری پارکینسون به درمان گیت پارکینسون در داروبین مراجعه فرمایید
دلایل ابتلا به بیماری پارکینسون
بررسیهای بسیاری در این زمینه انجام شده است اما تاکنون پزشکان در مورد علت دقیق بروز این بیماری مطمئن نیستند. در این بیماری سلولهای تولید کننده دوپامین تحت عنوان ماده سیاه به مرور از بین میروند. دوپامین مانند یک پیام رسان عمل میکند. با مرگ سلولهای تولید کننده دوپامین سطح دوپامین کاهش یافته و در این حالت بیمار نمیتواند حرکت خود را به خوبی کنترل کند و علائم پارکینسون بروز مییابد. علت مرگ سلولها به طور واضح مشخص نیست. از نظر دانشمندان ژن و محیط هر دو در بروز آن موثرند اما جزئیات این روند به خوبی مشخص نیست.
ژن و شرایط محیطی
ژنها دستورالعمل بدنتان هستند. بنابراین اگر در یکی از این ژنها تغییری ایجاد شود عملکرد بدن شما تغییر خواهد کرده و ممکن است مستعد ابتلا به بیماری شوید. جهشهای مختلف خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کمی افزایش میدهند. از هر 10 مورد ابتلا یکی از آنها به جهش ژنتیکی مرتبط است. با این حال اگر یک و یا تعداد بیشتری از این جهشها را دارید به معنی ابتلای شما به بیماری پارکینسون نیست. ممکن است ابتلا به بیماری مربوط به ژنهای دیگر و یا عوامل محیطی باشد.
انتقال از والدین
نادر اما امکان پذیر است و تقریبا 1 در 100 مردم مبتلا به پارکینسون از این طریق به این بیماری مبتلا میشوند.
شرایط محیطی
بررسی نقش محیط در بروز بیماری پارکینسون دشوار است. همه عوامل غیر ژنی مانند محل زندگی، مواد غذایی مورد استفاده و مواد شیمیایی که با آن مواجه هستید در دسته عوامل محیطی قرار دارند. ممکن است سالها طول بکشد تا اثرات محیطی بر بیمار بروز یابد. تاکنون پزشکان سرنخهای زیادی در اختیار دارند. برخی از افراد که در منطقهای در اطراف مواد شیمیایی زندگی میکنند به پارکینسون مبتلا شدند اما بسیاری از آنها به آن مبتلا نشدهاند.
محققان ارتباطی را بین پارکینسون و موارد زیر یافتند:
- عامل نارنجی یک ماده شیمیایی که در جنگ ویتنام درختان و غلات را تخریب کرد.
- مواد شیمیایی خاص مورد استفاده در کشاورزی مانند حشره کش، علف کش و قارچ کش
- برخی از فلزات و مواد شیمیایی موجود در کارخانه ها مانند منگنز، سرب و تری کلروتانیل(TCE)
این میتواند به محل زندگی، نوع فعالیت شما و یا اتفاقی که در جنگ برایتان افتاده بستگی داشته باشد. در برخی موارد تراوشات شیمیایی وارد آب شده و میتواند بر زندگی شما تاثیر بگذارد.
درمان پارکینسون
پارکینسون بیماری است که سطوح دوپامین را در مغز تغییر میدهد. بسیاری از درمانها به تاثیر این ماده شیمیایی مربوط میشود هر چند که برای درمان پارکینسون راه حل های دیگری نیز وجود دارد.
دوپامین و پارکینسون
پارکینسون بر سلول های عصبی در مغز که ماده شیمیایی به نام دوپامین ترشح می کند، تأثیر می گذارد. در نتیجه، سطح مواد شیمیایی افت پیدا می کند. پزشکان معمولاً با لوودوپا اقدام به درمان پارکینسون می کنند. مغز شما آن را به دوپامین تبدیل می کند. اما لوودوپا می تواند باعث ناراحتی در معده شود، بنابراین احتمالاً با داروی دیگری به نام کاربیدوپا مصرف کنید تا عوارض جانبی اش کنترل شود. این داروی ترکیبی کاربیدوپا- لوودوپا نام دارد.
پزشک تان ممکن است یکی از داروهای زیر را چه به صورت تکی چه با داروهای دیگر برای شما تجویز کند:
- آگونیست دوپامین: این دارو مانند دوپامین عمل می کند ولی، سطح دوپامین مغزتان را افزایش نمی دهد. می توانید آنها را با هر دارویی که لوودوپا دارد مصرف کنید. می توانید از داروی پرامی‌پکسول یا روپی نیرول استفاده کنید.
- مهارکننده انتخابی و برگشت پذیر کاتکول -o- متیل ترانسفراز (COMT): این داروها در اثرگذاری طولانی مدت لوودوپا نقش بسزایی دارند. ممکن است داروی انتاکاپون یا تولکاپون برای شما تجویز شود.
- مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAO-B): این مهارکننده ها مانع تجزیه لوودوپا توسط مغز می شود. میتوانید سلژیلین یا رازاژیلین مصرف کنید.
درمان و کنترل لرز در پارکینسون
ممکن است پزشک دارویی را برای درمان لرزش های ناشی از پارکینسون به شما بدهد. این داروها آنتی کولینرژیک نامیده می شود و مواد شیمیایی موجود در مغز که عامل حرکت کردن عضلات می باشد را کنترل می کند. ممکن است بنزتروپین مزیلات یا تری هگزی فنیدیل برای شما تجویز شود.
جراحی برای پارکینسون
اگر دارو به اندازه کافی مؤثر نباشد، ممکن است پزشک، تحریک عمیق مغزی (DBS) را پیشنهاد دهد. در این روش، پزشک الکترودهایی را در عمق مغز قرار می دهد و می کارد. دستگاه متصل به آنها پالس های الکتریکی را ارسال می کند. این پالس ها لرزش های ناشی از پارکینسون را کنترل می کند.
در گذشته، گاهی اوقات پزشکان از جراحی های دیگری برای آسیب رساندن به مغز برای درمان علائم حرکتی استفاده می کردند. اما امروزه به ندرت از این جراحی ها استفاده می شود.
سایر درمانهای پارکینسون
در فیزیوتراپی، برای افزایش قدرت و تعادل بدنی و هم چنین، مستقل انجام دادن کارهای تان، حرکات مناسب آموزش داده می شود. کاردرمانی روش های جدیدی را برای مدیریت کارهای روزانه در اختیار شما قرار می دهد. گفتار درمانی کمک می کند تا بهتر و واضح تر صحبت کنید و حرف های تان گنگ و مبهم نباشد.
چه مواردی خطر بروز بیماری پارکینسون را افزایش میدهد؟
موارد زیر میتواند در بروز این بیماری موثر باشد:
- سن. خطر بروز این بیماری در افراد 60 سال به بالا افزایش می یابد.
- سابقه خانوادگی. اگر والدین خواهر و یا برادرتان به این بیماری مبتلا هستند خطر ابتلا در شما کمی بیشتر از سایرین است.
- شغل. برخی از مشاغل مانند کشاورزی و یا کار در کارخانه میتواند میزان مواجهه شما را با مواد شیمیایی مرتبط با بیماری افزایش دهد.
- نژاد. خطر ابتلا به این بیماری در افراد سفید پوست بیشتر است.
- آسیب جدی سر. اگر ضربهای به سر باعث کاهش هوشیاریتان کم شود یا دچار فراموشی شوید، احتمال بروز بیماری پارکینسون در سنین بالاتر بیشتر است.
- جنسیت. مردان بیشتر از زنان مستعد ابتلا به بیماری هستند اما علت آن به درستی مشخص نیست.
- محل زندگی. مردم روستایی بیشتر به این بیمای مبتلا میشوند که میتواند به علت مواجهه بیشتر با مواد شیمیایی باشد.
چه نکات دیگری را باید بدانیم؟
پارکینسون یک بیماری پیش رونده است. یعنی این که علائم بیمار معمولاً با گذشت زمان بدتر می شود.این علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. سرعت بدتر شدن و شدت آن نیز می تواند تفاوت بسیاری داشته باشد. علائم اولیه بیماری ممکن است به آسانی نادیده گرفته شود. این علائم، از یک طرف بدن شما شروع شوند و بعداً در سمت دیگر بدن ظاهرمی شوند.
دانشمندان درصدد یافتن علت پارکینسون بوده و به دنبال یافتن راههایی برای دستیابی به سرنخ هستند. بررسیها نشان داد که میزان اجسام لویی در مغز بیماران مبتلا به پارکینسون بیشتر از دیگران است. توده پروتئین غیرطبیعی به نام الفا سینوکلئین در بیماران وجود دارد. حضور پروتئین به تنهایی طبیعی است اما وجود توده این پروتئین نشان دهنده یک مشکل جدی است. این توده در بخشی از مغز که در تنظیم خواب و حس بویایی موثر است قرار گرفته و این موضوع میتواند برخی از علائم غیرحرکتی پارکینسون را توجیه کند.
برخی از سلولهای تولیدکننده دوپامین در روده هستند. پزشکان تصور میکنند که ممکن است اولین نشانه های پارکینسون در گوارش ظاهر شود اما تایید این موضوع به انجام تحقیقات بیشتر نیاز دارد.
غذا و ورزش
مصرف غذای سالم می تواند به شما کمک کند حس بهتری داشته باشید. همچنین در رفع برخی از علائم پارکینسون مانند یبوست مؤثر است. ورزش منظم همچنین قدرت بدنی، انعطاف پذیری و تعادل بدن را افزایش می دهد. از پزشک خود بخواهید که یک فیزیوتراپیست خوب به شما معرفی کند یا یک برنامه ورزشی برای شما بنویسد.
در کنار درمان های پزشکی، این روش ها در بهبود خلق و خو، انرژی و احساس روزانه شما مؤثر است:
- ماساژ
- تای چی
- یوگا
- مدیتیشن
طول عمر بیماران پارکینسون
بیماری پارکینسون تا زمان نگارش این مقاله فاقد درمان قطعی است. هرچند که بلافاصله بعد از پیدا شدن درمان، داروبین مقاله و نحوه آنرا در اختیار تمام جامعه پزشکی قرار خواهد داد. از این سخن که بگذریم، درمانهای داروبین صرفا برای کنترل عوارض بیماری است. بنابراین مصرف داروها، انجام فعالیت های ورزشی، انجام تمرینات ذهنی و افزایش کیفیت مواد مصرفی میتواند به فرد مبتلا به پارکینسون کمک کند. این موارد سبب میشود تا بیماری پارکینسون کشنده نباشد عملا بیمار مبتلا به پارکینسون تا سالهای سال میتواند با این بیماری زندگی کند. کنترل علائم مهمترین شرط در بهبود کیفیت زندگی بیمار است. این سوال بسیاری از مردم عزیزمان است که میپرسند طول عمر بیماران پارکینسون چقدر است؟ پاسخ را نمیخواهیم خیلی غیر شفاف بیان کنیم اما این موضوع را باید به شما عزیزان بگوییم که کنترل علائم بیماری ممکن است و طول عمر بیمار منوط به بهبود کیفیت زندگی او خواهد بود.
مشاوره در مورد پارکینسون
صحبت کردن با یک مشاور یا گروه پشتیبانی می تواند بسیار مؤثر باشد. پزشک تان ممکن است مشاوران یا مرکز مشاوره محلی خوبی را بشناسد.
در خصوص تشخیص پارکینسون می توانید مطالب بیشتری در داروبین مطالعه کنید
