خشونت خانگی چیست؟

آنچه در این مطلب می خوانیم:

• خشونت خانگی چیست؟
• انواع خشونت های خانگی
  • خشونت فیزیکی یا جسمی
  • آزار جنسی
  • خشونت روانی و عاطفی
  • خشونت اقتصادی
  • خشونت اجتماعی
• خشونت خانگی علیه زنان
• علت همسر آزاری یا خشونت خانگی در زنان
• خشونت خانگی علیه کودکان
• انواع گروه های قربانی خشونت
• در مقابل خشونت خانگی چه کنیم؟

خشونت خانگی یک الگوی رفتاری است که در آن، فرد آزارگر با هدف کسب قدرت و تسلط بر شریک خود اقدام به خشونت می کند. خشونت خانگی فراتر از ضربه زدن، هل دادن و حملات جسمانی بوده و ممکن است شخص مورد آزار قرار گرفته یا خود آزارگر، از حضور در یک رابطه آزارگرانه اطلاع نداشته باشند.

خشونت خانگی چیست؟

خشونت خانگی، نوعی از اختلالات روانی است که در محیط خانه، توسط افرادی که رابطه خونی و عاطفی نزدیکی با هم دارند، اتفاق می افتد. بنابراین، آزار خانگی به رفتارهایی گفته می شود که فرد دیگر را بترساند، مرعوب کند، تحقیر کند، منزوی و کنترل کند. آزار و خشونت می تواند برای هر شخص و در هر مکانی رخ دهد. زوج های متاهل یا مجرد می توانند مورد خشونت و آزار خانگی قرار گیرند. آزارگران یا افراد مورد آزار قرار گرفته، ممکن است فقیر یا ثروتمند، از قوم و نژادهای مختلف باشند. مردان می توانند نسبت به زنان یا زنان نسبت به مردان خشونت داشته باشند.

گاهی همسران آزارگر تنها درهنگام دعواهای بزرگ یا بعد از یک روز بد درمحل کار، اقدام به خشونت فیزیکی یا توهین به شریک خود می کنند و همسران آنها تصور می کنند که، چون این اتفاق همیشگی نیست، بنابراین مشکل چندان جدی و بزرگی هم نیست. درحالی که تمامی این موارد نوعی خشونت خانگی بوده و به احتمال زیاد با گذشت زمان بدتر می‌شوند.

انواع خشونت های خانگی

به طورکلی، به هرگونه رفتاری که موجب ترسیدن فرد مقابل، ارعاب، تحقیر، انزوا  و کنترل او شود، خشونت خانگی می گویند. برخی از انواع خشونت های خانگی عبارت است از:

خشونت فیزیکی یا جسمی

به دنبال این خشونت، آزارگر ممکن است فرد آزاردهنده را هل دهد، گاز بگیرد، مورد ضرب و شتم قرار دهد، موهایش را بکشد، وادار به مصرف الکل و مواد مخدر کند یا مانع مراقبت های پزشکی او شود. زندانی کردن، آسیب زدن به لوازم خانه یا حیوانات خانگی نیز جزو خشونت های فیزیکی یا جسمی هستند.

آزار جنسی

آزار جنسی نوعی خشونت فیزیکی است. به طورکلی، هر زمانی که مجبور به انجام هرگونه فعالیت جنسی بدون میل باطنی خود شوید، مورد آزار جنسی قرار گرفته اید. برعکس این مورد نیز جزو خشونت های خانگی قرار می گیرد. یعنی، عدم برقراری رابطه جنسی از طرف زوج یا زوجه نیز، نوعی خشونت است که نوعی خشونت عاطفی نیز هست.

خشونت روانی و عاطفی

این خشونت می‌تواند کلامی یا غیرکلامی باشد. هدف از این رفتار، کاستن از ارزش شما و از بین بردن استقلال‌تان است. آزارگر معمولا برای ایجاد آزار روحی و عاطفی، به شما توهین می کند، فریاد می کشد، شما را خجالت زده و شرمسار می کند، شما را سرزنش می کند، دائما از شما انتقاد می کند، روابطتان با دیگران را از بین برده و شما را منزوی می کند و ممکن است به حیوان خانگی، فرزند یا اموال شما لطمه بزند. این نوع خشونت خانگی، از شایع ترین خشونت ها در بین اعضای خانواده است.

خشونت اقتصادی

این مساله، تنها در مورد کنترل مسائل مالی خانواده توسط یک نفر نیست، بلکه آزارگر، از طریق مالی، شریک خود را وابسته کرده و تحت کنترل درمی‌آورد. همچنین ممکن است اجازه کار کردن یا حضور در مدرسه به طرف مقابل داده نشود. کنترل درآمدهای فرد مورد آزار قرار گرفته، محدود کردن دسترسی به پول و دخالت در خرج های قربانی، از دیگر انواع خشونت اقتصادی است. همچنین، فروختن لوازم منزل برای تامین الکل و مواد مخدر نیز جزو خشونت اقتصادی است.

خشونت اجتماعی

در این نوع خشونت، آزارگر با محدود کردن روابط قربانی، او را مورد آزار قرار می دهد. منع خروج از منزل، منع استفاده از وسایل ارتباطی مانند تلفن همراه و تلفن خانه، منع ارتباط با اعضای خانواده و دوستان نیز جزو این نوع خشونت خانگی هستند.

خشونت خانگی علیه زنان

خشونت در خانه می تواند برای هریک از اعضای خانواده اتفاق بیوفتد اما در بیشتر موارد، زنان از سوی همسران خود درگیر آن می شوند. خشونت خانگی علیه زنان در ابتدا می تواند به صورت خشونت عاطفی شروع شده و با مرور زمان، به انواع دیگر خشونت ها مانند خشونت فیزیکی یا جنسی تبدیل شود. گاهی ممکن است زنان در دوران حاملگی درگیر خشونت خانگی شوند و تا بعد از زایمان نیز ادامه داشته باشد. در این صورت، ممکن است کودک هم مورد آزار خانگی قرار گیرد یا درصورت درگیر نشدن، با مشاهده خشونت های پی در پی، دچار اختلالات روانی کودکان شوند. اغلب، علت خشونت خانگی علیه زنان را می توان در موارد مختلفی بررسی کرد.

علت همسر آزاری یا خشونت خانگی در زنان

ازجمله دلایل همسر آزاری عبارت است از:

• سابقه خشونت در خانواده: در بیشتر موارد، افرادی که در دوران کودکی با خشونت های خانگی درگیر شده باشند، در اینده افرادی پرخاشگر و شکاک شده و دست به خشونت های مختلف علیه افراد خانواده خود می زنند.
• دخالت اطرافیان: اگرچه در بیشتر موارد، دیگران با هدف راهنمایی و کمک، اقدام به دخالت در حریم خصوصی زوجین می کنند، اما، ممکن است که این دخالت، زوج را تحریک کرده و منجر به درگیری با زوجه شود.
• تبعیض جنسیتی: در جوامعی که مردسالاری حاکم است، آمار خشونت های خانگی علیه زنان نیز بیشتر می باشد. در این شرایط، کودکان پسر نیز با الگو قرار دادن رفتار پدران خود، اقدام به خشونت علیه خواهر یا همسر خود در آینده می کنند.
• عوامل اقتصادی: اغلب، احساس بی کفایتی و نا امیدی ناشی از فقر، منجر به بروز خشونت مردان علیه زنان می شود.
• اعتیاد به الکل و مواد مخدر: براساس تحقیقات صورت گرفته، زنانی که با افراد درگیر با مواد مخدر یا الکل زندگی می کنند، در معرض خشونت های بیشتری از سوی همسر خود هستند.
• خصوصیات شخصیتی: مشاهده شده است که مردانی که دارای عزت نفس پایین، افسردگی، وابستگی هیجانی، نا امیدی و اختلال شخصیت هستند، اغلب دست به همسر آزاری می زنند.
• رسانه های گروهی: نمایش خشونت علیه زنان در رسانه های گروهی، منجر به عادی سازی این موضوع در جوامع می شود.

خشونت خانگی علیه کودکان

تهدید یا خشونت فیزیکی علیه کودکان توسط یک یا گروهی از اعضای خانواده را کودک آزاری می نامند. زمانی که کودک در محیط خانه که باید پناهگاهی امن برای آنها باشد، مورد آزار و اذیت قرار می گیرد، موجب می شود که نتواند حتی به افراد خانواده و والدین خود اعتماد کند. پژوهشگران معتقدند که آمار خشونت خانگی علیه کودکان در بیشتر موارد مخفی می ماند و درنتیجه، میزان آن بیشتر از آنچه ثبت شده است می باشد. ازجمله دلایل کودک آزاری عبارت است از:

• ناآگاهی والدین در فرزندپروری
• مشکلات اقتصادی
• درگیری یکی از اعضا به مواد مخدر یا الکل
• مشکلات خانوادگی
• بی‌اعتنایی به ارزش‌های معنوی و اخلاقی
• بی اعتنایی اعضا به ارزش های اخلاقی و معنوی

خشونت خانگی چگونه تشخیص داده می شود؟

خشونت خانگی را می توان با مشاهده علائم قربانی تشخیص داد. علائمی مانند:

• داشتن جراحت
• کاهش اعتماد به نفس و تغییر شخصیت او
• استرس و نگرانی های بی مورد
• سعی در راضی نگه داشتن یکی از اعضای خانواده
• عدم حضور در جمع های خانوادگی و دوستانه
• ترک تحصیل یا شغل
• اختلال خواب و کابوس های شبانه
• اعتیاد به مواد مخدر
• افکار اسیب رساندن به خود یا خودکشی
• شکستگی استخوان
• کاهش اشتها
• تغییرات وزنی ناخواسته

با شناسایی علائم خشونت خانگی، می توانید به دوستان و اطرافیان خود کمک کرده و با ادامه آن مقابله کنید

انواع گروه های قربانی خشونت

اکثر آزارگران همانند یکدیگر عمل کرده و دیگران را با روش های متفاونی آزار میدهند. علاوه بر خشونت هایی که در محیط خانه اتفاق می افتد، خشونت هایی وجود دارد که در جامعه، برای برخی از گروه ها اتفاق می افتد که عبارت است از:

• افراد دگرباش جنسی (LGBTQ): آزارگران می‌توانند به دنبال کشف هویت جنسی دیگران باشند. معمولا افرادی که گرایش های جنسی غیر معمول دارند، از سوی جامعه مورد آزار و اذیت قرار می گیرند. این رفتار، فرد مورد آزار را تحقیر کرده و منجر به انزوای اجتماعی او می‌شود.

• مهاجران: معمولا افرادی که به صورت قانونی یا غیرقانونی در کشوری حضور دارند، برای دریافت کمک به مشکل برمی‌خورند. افراد آزارگر ممکن است، آنها را از آموزش زبان منع کنند، از تماس آنان با اعضای خانواده و دوستان در کشور بومی خود جلوگیری کنند یا از تهدید اخراج به عنوان ابزار کنترل استفاده کنند.

• افراد کم‌توان: معلولین بصورت ویژه‌ای در برابر آزار، بخصوص تجاوزات جنسی آسیب‌پذیرند. متجاوزان این گروه از افراد آزاردیده ممکن است پرداخت های مربوط به معلولیت بیمه تامین اجتماعی آنها را سرقت کنند، به ویلچر یا سایر لوازم کمکی آنها آسیب بزنند یا از کمک به آنان برای استفاده از حمام یا سایر اقدامات ضروری خودداری کنند..

در مقابل خشونت خانگی چه کنیم؟

توجه داشته باید که اگر مورد آزار و خشونت خانگی قرار گرفتید، به هیچ وجه مقصر شما نیستید. دعوا و مشاجره در هر خانواده‌ای رخ می‌دهد، اما شنیدن توهین یا آزار فیزیکی، طبیعی و صحیح نیست. داروبین توصیه می کند، درصورتیکه مورد خشونت خانگی قرار گرفتید یا شخصی با این شرایط را می شناسید، با مرکز اورژانس اجتماعی یا شماره تلفن 123 تماس بگیرید و شرایط خود یا شخص آزار دیده را گزارش دهید.