روش‌های درمان یائسگی

در این مقاله می‌خوانیم

• علائم و نشانه های یائسگی 
• روش‌های درمان یائسگی چیست؟
• طب مکمل درمان‌های جایگزین برای یائسگی

يائسگی یک بیماری یا مشکل نیست بلکه قسمتی از زندگی زنان را تشکیل می دهد و به این معنا است که چرخه قاعدگی و تخمک گذاری زنان به اتمام رسیده و فرد توانایی باردار شدن خود را از دست می دهد . این موضوع معمولا در بازه حدود 45 الی 55 سالگی رخ می دهد . البته مواردی وجود دارد که یائسگی در سنین پایین تر شروع می شود که به آن یائسگی زودرس می گویند . علائم و نشانه های یائسگی معمولا از 4 سال پیش از آن شروع شده و تا همین حدود بعد از آن ادامه دارد .

علائم ونشانه های اصلی یائسگی

 از علائم اصلی که میتواند نشان نزدیک شدن به دوران یائسگی باشد میتوان به موارد زیر اشاره کرد

• گرگرفتگی
• نامنظم شدن عادت ماهیانه
• افزایش وزن
• کاهش میل جنسی
• خشکی واژن
• ریزش مو

روش‌های درمان یائسگی چیست؟

روش های درمان یائسگی شامل درمان های هورمونی و درمان های مکمل و جایگزین است که در ادامه به بررسی هر کدام خواهیم پرداخت

درمان های هورمونی

اغلب پس از یائسگی، از درمان جایگزین هورمونی یا HRT، برای جبران عدم تولید هورمون‌ها، کمک گرفته می‌شود. این روش درمانی مانند هر درمان دیگری، مزایا و معایب خاص خود را دارد. در رابطه با آن و این که آیا این روش درمانی مناسب شخص  هست یا نه، باید با پزشک مشورت شود.

HRT معمولاً شامل یک مکمل استروژن/پروژستین است، که معمولاً به صورت خوراکی یا به شکل چسب یا ژل پوستی تجویز می‌شود. استروژن به درمان گرگرفتگی، خشکی واژن و پوکی استخوان (ضعیف شدن استخوان‌ها) کمک می‌کند. در داروبین درباره یائسگی مطالب مختلفی نوشته شده است از آنجا که یائسگی میتواند یک دغدغه مهم برای خانم ها باشد ما سعی میکنیم تا بهترین و بروزترین مطالب را برای این موضوع انتشار دهیم.

به دلیل تحریک رشد سلولی، استفاده از استروژن به تنهایی، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش دهد. با این حال استفاده از پروژستین در کنار آن، از احتمال این خطر می‌کاهد. اما پروژسترون و استروژن هر دو دارای عوارض جانبی منفی مانند خونریزی نامنظم، سردرد، نفخ، و تورم و درد سینه هستند. حتی ممکن است بسته به دوز مصرفی، یک دوره ماهیانه مصنوعی در اثر مصرف آن‌ها ایجاد شود.

استروژن ممکن است به تنهایی در زنانی که هیسترکتومی کرده‌اند، استفاده شود.

تحقیقات اخیر در رابطه با این روش درمانی، نتایج بحث‌برانگیزی را نشان داده است. حملات قلبی، سکته مغزی، لخته‌های خون و سرطان سینه در زنانی که HRT ترکیبی مصرف می‌کنند، بیشتر اتفاق می‌افتد. مصرف استروژن به تنهایی خطر سکته مغزی و لخته شدن خون را کمی افزایش می‌دهد و به نظر نمی رسد خطر بیماری قلبی را افزایش یا کاهش دهد. مصرف استروژن به تنهایی اثری بر افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه ندارد.

درمان های غیر هورمونی

اگر چه بهترین روش برای از بین بردن عوارض یائسگی هورمون درمانی است  اما جایگزین های غیر هورمونی مناسبی برای این دارو ها نیز وحود دارد که می تواند بسیار مفید باشد

دارو های ضد افسردگی

استفاده از داروهای  ضد افسردگی یکی از اولین درمان ها برای رفع گرگرفتگی در افرادی که نمی توانند از درمان های هورمونی استفاده کنند است . همچنین سایر دارو های ضد افسردگی که مشابه SSRI مانند ونلافاکسین نیز می تواند گرگرفتگی را درمان کند.

گاباپنتین

گاباپنتین دارویی برای درمان تشنج است. با این حال مصرف این دارو می تواند به کاهش گرگرفتگی شدید کمک کند.

اکسی بوتین

اکسی بوتین برای درمان بی اختیاری ادرار استفاده می شود .اما برای درمان گرگرفتگی نیز موثر است . این دارو عوارضی مانند خشکی دهان را به دنبال دارد .

مهار کننده های سروتونین انتخابی

این دسته از دارو های جز دارو های ضد افسردگی هستند ولی استفاده آن ها در دوز های پایین تر می تواند برای گرگرفتگی مفید باشد.

طب مکمل و درمان‌های جایگزین برای یائسگی

پزشک ممکن است برای درمان خشکی و نازک شدن واژن، کرم‌های واژینال مخصوصی را تجویز کند. کرم‌های مبتنی بر استروژن و کرم غیر استروژنی Intrarosa (prasterone)، در کاهش درد در هنگام رابطه جنسی و بهبود خشکی واژن، موثر هستند.

برخی تغییرات در رژیم غذایی هم کمک کننده هستند:

• غذاهای سرشار از استروژن گیاهی، مانند دانه سویا و شیر سویا بخورید. برخی تحقیقات مشخص کرده‌اند، که سویا ممکن است علائمی مانند گرگرفتگی را کاهش دهد. اما برخی دیگر از تحقیقات نشان دادند، که این ترکیبات خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهند. آجیل و دانه‌ها، رازیانه، کرفس، جعفری و روغن بذر کتان نیز از دیگر غذاهای سرشار از استروژن‌های گیاهیی هستند.
• مصرف روزانه 1000 تا 1500 میلی‌گرم کلسیم در کنار ورزش منظم، به حفظ قدرت استخوان‌ها و سلامت عمومی بدن کمک می‌کند.
• کوهوش سیاه، می‌تواند علائم ناشی از یائسگی را کاهش دهد، با این حال، احتمال عوارضی مانند ناراحتی معده، گرفتگی عضلات، مشکلات کبدی و سردرد، در اثر مصرف آن وجود دارد.

باید توجه داشت، که هنوز شواهد علمی کافی، برای اثبات اثربخشی این روش‌های درمانی وجود ندارد.

ورزش منظم می‌تواند به کاهش علائم یائسگی و حفظ سلامت کلی بدن کمک کند. یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق و سایر تکنیک‌های آرامش بخشی، می‌توانند استرس دوران یائسگی را کاهش دهند. همچنین ایده خوبی است که در نهایت هر عادت قدیمی و ناسالم مانند سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل را کنار گذاشته شود

مداخلات دیگری که ممکن است مفید باشد این است که لباس‌های سبک و چند لایه بپوشید و از محرک‌های احتمالی مانند کافئین و غذاهای تند اجتناب کنید.