ویتامین کا یا فیتونادیون (Phytonadione)، دارویی برای درمان یا پیشگیری از کمبود فاکتورهای لخته ساز طبیعی بدن است که به درمان و پیشگیری از خونریزی های غیرعادی کمک می کند. این دارو به صورت خوراکی و تزریقی قابل مصرف بوده و آمپول آن را می توان در زیرپوست، عضلات یا رگ ها تزریق کرد. البته نوع تزریق ویتامین K باید توسط پزشک و براساس وضعیت بیمار تعیین شود زیرا، تزریق خودسرانه این دارو به نواحی مختلف بدن، بسیار حساس بوده و حتی گاهی منجر به مرگ می شود. بیمارانی که برای جبران کاهش فاکتورهای لخته ساز طبیعی بدنشان، فیتونادیون تجویز شده است، باید پیش از مصرف آن درمورد سوابق پزشکی خود، با متخصص صحبت کنند. توصیه می شود، بیماران قبل از مصرف این دارو، هشدارها و موارد احتیاطی در مصرف فیتونادیون را مطالعه کرده و از عوارض جانبی شایع یا نامتداول آن نیز آگاهی یابند. همچنین، برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی پرخطر، درصورت مصرف دارویی غیر از ویتامین کا (VITAMIN K1)، به پزشک اطلاع داده و تداخلات دارویی آن را مورد بررسی قرار دهند.
موارد و نحوه مصرف فیتونادیون (Phytonadione)
ویتامین K دارویی است که برای جبران کمبود پروتئین های انعقادی خون تجویز می شود. پروتئین های انعقادی و لخته ساز خون، موادی هستند که به غلیظ شدن خون و توقف خونریزی های معمولی ناشی از بریدگی یا آسیب پس از تصادف، کمک می کنند. کمبود فاکتورهای لختهساز، احتمال بروز خونریزیهای غیر عادی که ممکن است در اثر مصرف برخی از داروها (مانند
وارفارین) یا برخی بیماریها (مانند یرقان انسدادی) ایجاد شده باشد را افزایش می دهد. ویتامین کا با افزایش تولید فاکتورهای لختهساز به درمان و پیشگیری از خونریزیهای غیر عادی کمک میکند.
این دارو به شیوه توصیه شده توسط پزشک، به صورت تزریق زیر پوستی، عضلانی یا وریدی و مصرف میشود. در صورت تزریق وریدی، برای کاهش خطر بروز عوارض جانبی، این دارو باید بسیار آرام تزریق شود. به طوریکه بیشتر از 1 میلی گرم در دقیقه نباشد.
میزان دوز مصرفی این دارو به وضعیت بیماری و واکنش بدن به درمان بستگی دارد.
این دارو به صورت طبیعی، خالص و کمی متمایل به زرد است. پیش از مصرف، دارو را از لحاظ وجود ذرات اضافی یا تغییر رنگ بررسی کنید و در صورت وجود هر کدام از این موارد، از مصرف آن خودداری کنید.
ویتامین کا (VITAMIN K1) میتواند تاثیر داروی رقیقکنندهی خونِ وارفارین را تا ۲ هفته کاهش دهد. لذا، درصورت لزوم مصرف این دو دارو باهم، تجویز و توصیه های پزشک را عینا رعایت نمایید.
در صورت افزایش کبودی یا خونریزی، فورا به ۱۱۵ زنگ بزنید. ممکن است که نیاز به تغییر دوز مصرف ویتامین K داشته باشید.
پیش از مصرف، در صورت حساسیت به این دارو یا هر نوع حساسیت دیگر، پزشک را مطلع کنید. این دارو ممکن است حاوی موادی باشد که موجب بروز حساسیت و یا سایر مشکلات میشوند. برای جزئیات بیشتر با داروساز مشورت کنید.
همچنین، سوابق پزشکی خود را پیش از مصرف این دارو به پزشک اطلاع دهید. به خصوص اگر سابقه ابتلا به بیماری و اختلالات خون، بیماری کلیه و بیماری کبدی دارید.
ممکن است که این دارو در ترکیبات خود آلومینیوم داشته و میزان آن با مصرف طولانی مدت دارو، به حد خطرناکی برسد. احتمال ایجاد این شرایط در افراد مبتلا به مشکلات کلیوی بیشتر است. درصورت مشاهده علائم افزایش آلومینیوم، فورا به پزشک اطلاع دهید.
-
ضعف عضلات
-
درد استخوان
-
تغییرات خلقی
هشدار: در موارد بسیار نادر، زمانی که شکل تزریقی ویتامین کا (VITAMIN K1)، به رگ یا عضلات تزریق شود، باعث حساسیت شدید و گاهی اوقات کشنده میگردد. این دارو تنها زمانی باید به عضلات یا داخل رگ تزریق شود که پزشک تشخیص داده باشد یا مصرف خوراکی و تزریق زیر پوستی آن مجاز نباشد. در صورت مشاهده علائم حساسیت نظیر بثورات پوستی، خارش، تورم، گیجی یا تنگی نفس فورا به ۱۱۵ زنگ بزنید.
عوارض جانبی مصرف داروی ضدخونریزی ویتامین کا
با تزریق این دارو ممکن است درد، تورم یا گرفتگی در محل تزریق ایجاد شود. همچنین ممکن است به صورت موقتی، عوارضی نظیر سرخی صورت، تغیر در حس چشایی، گیجی،
تپش قلب، تعرق، تنگی نفس یا رنگ آبی در لب، پوست یا ناخن رخ دهد که در صورت ادامه یا تشدید هرکدام از علائم، باید فورا به پزشک اطلاع داد.
به یاد داشته باشید که پزشک این دارو را به این دلیل برای شما تجویز کرده است که تشخیص داده است مزایای آن برای شما از مضراتش بیشتر است. همچنین بسیاری از افرادی که این دارو را مصرف میکنند با عوارض جانبی حادی مواجه نمیشود.
حساسیت بسیار شدید به این دارو نادر است. اما با این حال در صورت بروز هر نوع علائم حساسیت شدید نظیر قرمزی، خارش یا تورم (به خصوص در صورت، زبان، گلو)،
سرگیجه شدید و تنگی نفس فورا با اورژانس تماس بگیرید.
این مقاله شامل تمامی عوارض جانبی احتمالی نمیباشد. در صورت بروز هر نوع عوارض جانبی دیگر با پزشک خود تماس بگیرید.
جهت مشاهده تداخلات داروی ویتامین کا (VITAMIN K1)
به قسمت تداخلات دارویی در بالای صفحه مراجعه نمایید.
فراموشی و مصرف بیش از حد ویتامین کا
مصرف منظم و مطابق با زمان بندی ویتامین کا بسیار اهمیت دارد. با اینحال، اگر یک نوبت را فراموش کردید، با پزشک خود تماس گرفته و برنامه مصرف دوز جدید دارو را دریافت کنید. هرگز بدون مشورت با پزشک دوز فراموش شده را دوبرابر یا جبران نکنید.
در صورتی که بیمار داروی فیتونادیون (Phytonadione) را بیش از حد مصرف کرد و دچار علائمی نظیر بیهوشی یا تنگی نفس شد، با اورژانس تماس بگیرید. در غیر این صورت با پزشک تماس بگیرید.
نکات مهم در مصرف داروی ویتامین K
مصرف این دارو را به دیگران توصیه نکنید.
برای بررسی فرایند درمان و عوارض جانبی دارو، باید تستهای پزشکی یا آزمایشگاهی (مانند زمان پروترومبین، INR) به صورت منظم انجام شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک مشورت کنید.
ویتامین کا در سبزیجات دارای برگ سبز مانند اسفناج، کلم برگ سبز و بروکلی به وفور یافت میشود. از راهنماییهای غذایی پزشک پیروی کنید.
نحوه نگهداری از فیتونادیون (Phytonadione)
این دارو را در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگه دارید. آن را در حمام نگهداری نکنید. تمامی اقلام دارویی را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی نگهدارید. پس از تزریق مقدار باقیمانده دارو را دور بریزید.
داروها را در توالت یا سینک تخلیه نکنید. مگر اینطور توصیه شده باشد. پس از پایان مصرف یا رسیدن تاریخ انقضا، دارو را در سطل زباله بیاندازید.