دوکسپین

قرص دوکسپین ۲۵ برای چیست؟

دوکسپین برای درمان مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی و اضطراب استفاده می شود و به بهبود خلق و خو و روحیه، تسکین اضطراب و تنش، خواب بهتر و افزایش سطح انرژی کمک می کند. این دارو متعلق به دسته ای از داروها به نام ضد افسردگی های سه حلقه ای است و با تأثیر بر تعادل برخی از مواد شیمیایی طبیعی (انتقال دهنده های عصبی) مغز عمل می کند.

روش و بهترین زمان مصرف قرص دوکسپین

این دارو معمولا به صورت خوراکی، 1 تا 3 بار در روز، طبق دستور پزشک مصرف می شود. مقدار مصرف دوکسپین بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان تعیین می شود، اگر برنامه درمان شما تک دوز است آن را فقط یک بار در روز، قبل از خواب مصرف کنید تا از خواب آلودگی در طول روز بکاهید.

برای کاهش خطر بروز عوارض جانبی (مانند خواب آلودگی، خشکی دهان، سرگیجه) درمان با دوکسپین از دوزهای پایین شروع شده و به تدریج افزایش می یابد. از این رو بهتر است دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید.

برای اندازه گیری دوز مصرفی خود از قطره چکان همراه دارو استفاده کنید و دقیقا قبل از مصرف، دارو را با نصف لیوان (120 میلی لیتر) آب یا شیر، یا آب پرتقال، گریپ فروت، گوجه فرنگی، آلو یا آناناس مخلوط کنید و تمام مخلوط را بنوشید. دارو را با نوشابه یا سایر نوشیدنی های گازدار مخلوط نکنید.

اگر این دارو را همراه با متادون مایع مصرف می‌کنید، هر دو دارو را با لیموناد، آب پرتقال، آب قند، مخلوط نوشیدنی پرتقال یا آب ساده مخلوط کنید، اما از آب انگور استفاده نکنید. مخلوط را فقط برای یک دوز آماده کرده و از آماده‌سازی پیش از موعد خودداری کنید.

بهره‌گیری بهتر از فواید دوکسپین مستلزم مصرف در فواصل زمانی منظم است و پیشنهاد می شود برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در زمان(های) یکسانی مصرف کنید. مقدار مصرف خود را خودسرانه افزایش ندهید یا از این دارو بیشتر یا طولانی تر از زمان تجویز شده استفاده نکنید. انجام این کار نه تنها وضعیت شما را سریعتر بهبود نمی دهد، بلکه بر خطر عوارض جانبی می افزاید.

دوره درمان با دوکسپین (Doxepin) را حتی به‌رغم بهبود علائم کامل کرده و بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید. قطع ناگهانی دارو موجب تشدید برخی شرایط می شود و ممکن است علائمی مانند نوسانات خلقی، سردرد و خستگی را تجربه کنید. برای جلوگیری از این علائم در زمان قطع دارو، دوز به تدریج کاهش یافته و سپس قطع می شود. جهت اطلاع از جزئیات بیشتر با پزشک خود و یا مسئول داروخانه مشورت کنید و هر گونه علائم جدید یا بدتر شدن علائم قبلی را فورا گزارش دهید.

ممکن است دوکسپین فوراً اثر نکند و در عرض یک هفته فوایدی را مشاهده کنید. با این حال، تا 3 هفته طول می کشد تا از فواید کامل دارو بهره‌مند شوید. در نهایت اگر با وجود مصرف این دارو وضعیت شما ادامه پیدا کرد یا بدتر شد (مثلاً احساس غم و اندوه بدتر شد یا افکار خودکشی داشتید) به پزشک خود اطلاع دهید.

موارد احتیاطی در مصرف دوکسپین

قبل از مصرف این دارو، در صورت حساسیت به آن یا سایر داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (مانند نورتریپتیلین)؛ یا ابتلا به هر نوع آلرژی دیگر، به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. ممکن است فرمولاسیون دوکسپین حاوی مواد غیر فعالی باشد که می توانند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز صحبت کنید.

قبل از استفاده از دوکسپین سابقه پزشکی خود را به ویژه در موارد زیر با پزشک یا داروساز درمیان بگذارید:

• مشکلات خونریزی
•  مشکلات تنفسی
•  مشکلات کبدی
• حمله قلبی اخیر
• مشکلات ادراری (مانند بزرگ شدن پروستات)
•  پرکاری تیروئید
• سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم (نوع زاویه بسته)
• سابقه شخصی یا خانوادگی مشکل روحی یا خلقی (مانند اختلال دوقطبی، روان پریشی)
•  سابقه خانوادگی خودکشی
•  تشنج
•  شرایط افزاینده خطر تشنج (مانند سایر بیماری های مغزی، ترک الکل یا آرام بخش).

دوکسپین (Doxepin) می تواند بر ریتم قلب تاثیر بگذارد (طولانی  شدن QT) و در موارد نادر باعث بروز ضربان قلب نامنظم و تند حاد (درمواردی خطرآفرین برای جان انسان) و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش) ‌شود. این علائم نیاز به رسیدگی فوری پزشکی دارند. ابتلا به برخی از بیماری‌ها و مصرف سایر داروهای طولانی کننده QT، خطر بروز این شرایط را افزایش می دهند. بنابراین پیش از مصرف این دارو پزشک را از تمامی داروهای مصرفی و شرایط پزشکی نظیر موارد زیر مطلع نمائید:   

• مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، ضربان قلب کند، طولانی شدن QT در تست نوار قلب)
• سابقه خانوادگی برخی از مشکلات قلبی (طولانی شدن QT در تست نوار قلب، ایست قلبی)

کمبود پتاسیم یا منیزیم نیز خطر طولانی شدن QT را افزایش می‌دهد، این خطر در صورت مصرف برخی از داروها (مانند مدرها) و یا ابتلا به مشکلاتی نظیر تعریق، اسهال یا استفراغ شدید نیز افرایش می یابد. لذا در مورد مصرف ایمن دوکسپین با پزشک مشورت کنید.

دوکسپین می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود، الکل یا ماری جوانا (حشیش) نیز چنین اثری دارند. توصیه می شود بعد از مصرف این دارو از رانندگی یا انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری دارند خودداری کرده و از مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر بپرهیزید.

برای کاهش سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید و قبل از انجام عمل جراحی، پزشک یا دندانپزشک را در جریان مصرف دوکسپین قرار دهید.

دوکسپین می تواند شما را نسبت به نور خورشید حساس تر کند. لذا زمان ماندن در آفتاب را محدود کنید، از اتاق های برنزه کننده و لامپ های آفتابی استفاده نکنید، هنگام بیرون رفتن از منزل از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید. درنهایت اگر اگر دچار آفتاب سوختگی یا تاول و قرمزی پوست شدید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

اگر دیابت دارید، دوکسپین (Doxepin) می تواند کنترل سطح قند خون را دشوارتر کند. لذا توصیه می شود سطح قند خون خود را به طور مرتب کنترل کنید و نتایج را به پزشک اطلاع دهید، ممکن است نیاز به تنظیم داروهای دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی وجود داشته باشد.

ممکن است برخی عوارض جانبی دوکسپین به ویژه خواب آلودگی، سرگیجه، سبکی سر و طولانی شدن QT در سالمندان نمود بیشتری داشته باشد (به بالا مراجعه کنید). از آنجا که خواب آلودگی، سرگیجه و سبکی سر خطر سقوط را افزایش می دهد، توصیه می شود تجویز این دارو در این رده سنی با احتیاط بیشتری انجام شود.

عوارض جانبی دوکسپین (Doxepin)

عوارض شایع دوکسپین عبارتنداز:

• خواب آلودگی
• سرگیجه
• خشکی دهان
• تاری دید
•  یبوست
•  مشکل در دفع ادرار

 برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید و اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. 

برای تسکین خشکی دهان، آب نبات سفت (بدون قند) یا چیپس یخ بمکید، آدامس (بدون قند) بجوید، آب بنوشید یا از جایگزین بزاق استفاده کنید. برای جلوگیری از یبوست، فیبر غذایی بخورید، آب کافی بنوشید و ورزش کنید. همچنین ممکن است نیاز به مصرف ملین داشته باشید. درباره انتخاب ملین مناسب با داروساز مشورت کنید و به یاد داشته باشید که پزشک پس از بررسی مزایا و معایب دوکسپین آن را برای شما تجویز کرده است و بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.

درصورت بروز عوارض جانبی جدی از جمله موارد زیر، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:

• سوزش معده مداوم
• تغییرات روحی یا روانی (مانند اضطراب، بی قراری، گیجی)
•  لرزش
• درد شدید معده یا شکم.

در صورت بروز عوارض جانبی بسیار جدی، از جمله موارد زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• سرگیجه شدید
•  ضربان قلب سریع یا نامنظم
•  غش
•  تشنج
• درد، تورم یا قرمزی چشم
• گشاد شدن مردمک چشم
• تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین کمان در اطراف نور در شب)

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، مانند: بثورات پوستی، خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

این مقاله تمام عوارض جانبی احتمالی دوکسپین (Doxepin) راپوشش نمی دهد، لذا اگر متوجه عوارض جانبی دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک خود تماس بگیرید.

فراموشی و مصرف بیش از حد دوکسپین

اگر یک نوبت از مصرف این دارو را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر زمان نوبت بعدی فرا رسیده، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و مقدار نوبت بعدی را دو برابر نکنید.

اگر کسی با مصرف بیش از حد دوکسپین دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.

شرایط نگهداری دوکسپین

برندهای مختلف دوکسپین نیازهای نگهداری متفاوتی دارند. برای اطلاع از این دستورالعمل ها بسته محصول مصرفی خود را بررسی کنید یا از داروساز بپرسید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.   

هیچ دارویی را در فاضلاب تخلیه نکنید، اگر دوره مصرف این دارو شما تمام شده یا تاریخ مصرف آن به پایان رسیده، باقیمانده دارو را به درستی دور بریزید.