انسولین لیسپرو: موارد مصرف، عوارض جانبی، تداخلات دارویی و...

آنچه در این مطلب می خوانیم:

 

انسولین لیسپرو نوعی انسولین ساخته دست بشر است که مشابه انسولین انسانی بوده و می تواند جایگزین انسولینی شود که به طور معمول در بدن ما وجود دارد. زمان شروع به کار این انسولین، نسبت به انسولین معمولی سریعتر می باشد اما مدت زمان کمتری نسبت به انسولین معمولی در بدن باقی می ماند. این نوع انسولین معمولا با برخی انسولین های متوسط یا طولانی اثر استفاده شده و همچنین، ممکن است پزشک، مصرف برخی داروهای دیابتی مانند (سولفونیل اوره ها ازجمله: گلیبورید یا گلیپیزید) را در کنار آن تجویز کند. درمقابل، مصرف این دارو ممکن است با برخی دیگر از داروهای ضددیابتی مانند روزیگلیتازون و برخی داروهای قلبی متعلق به دسته بتابلاکرها تداخل داشته و موجب عوارض جانبی جدی شود.  تزریق وریدی و عضلانی این دارو ضرر داشته و درصورت نیاز، باید توسط یک متخصص صورت گیرد، درغیر این صورت، منجر به هیپوگلیسمی می شود. این دارو را می توان با استفاده از قلم تزریقی یا پمپ انسولین تزریق کرد. باتوجه به تاثیر سریع انسولین لیسپرو، عدم مصرف غذا بعد از آن، موجب افت شدید قندخون می شود. به طورکلی این نوع انسولین را معمولا 15 دقیقه قبل از غذا یا فورا پس از صرف غذا مصرف می کنند. مصرف این دارو می تواند عوارض موقتی مانند درد، قرمزی و تحریک در محل تزریق و افزایش وزن را در پی داشته باشد که درصورت ماندگاری هریک از آنها باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. از تزریق انسولین لیسپرو در هنگام افت شدید قند خون باید جلوگیری کرد. در ادامه به معرفی کامل این دارو پرداخته و تمامی عوارض جانبی شایع و کمتر شایع آن را بازگو می کنیم.

 

قبل از اینکه مصرف انسولین لیسپرو (Insulin Lispro) را شروع کنید و در هر بار خرید مجدد آن، بروشور دارو را مطالعه کنید. اگر هر سوالی دارید از پزشک یا داروساز سوال کنید. 

دستورالعمل‌های مربوط به آماده‌سازی و مصرف دارو را از متخصص و بسته‌بندی محصول بیاموزید.

پیش از مصرف، دارو را از لحاظ وجود ذرات یا تغییر رنگ بررسی کنید و در صورت وجود این موارد، از مصرف دارو اجتناب کنید. این دارو به صورت طبیعی بی‌رنگ و شفاف است.

پیش از تزریق دارو، محل تزریق را با دستمال الکلی تمیز کنید. به منظور کاهش احتمال بروز مشکلات یا آسیب زیر پوستی (مانند فرو رفتگی یا توده یا ضخیم شدن پوست) هر بار محل تزریق را عوض کنید. این دارو را می‌توان در شکم، ران پا، باسن یا پشت بازو تزریق کرد. این دارو را بر روی قرمزی، تورم، خارش یا آسیب پوستی تزریق نکنید. تزریق انسولین سرد ممکن است دردناک باشد. قوطی انسولینی که در حال استفاده از آن هستید را می‌توانید در دمای اتاق نگهداری کنید (همچنین بخش نگهداری را هم مطالعه کنید).

این دارو را به شیوه توصیه شده توسط پزشک، معمولا ۱۵ دقیقه قبل از غذا یا فورا بعد از غذا به زیر پوست تزریق کنید. تزریق وریدی یا عضلانی این دارو ممکن است باعث افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی)‌بشود. از آنجایی که این دارو سریع‌الاثر است، عدم تغذیه پس از مصرف آن می‌تواند باعث افت قند خون بشود. اگر قند خونتان پایین است این دارو را تزریق نکنید. محل تزریق را مالش ندهید. 

تزریق وریدی این دارو تنها توسط متخصص باید انجام بشود. زیرا ممکن است موجب افت شدید قند خون بشود.

اگر می خواهید این دارو به وسیله پمپ تزریق کنید، دستورالعمل‌های استفاده از پمپ را مطالعه کنید. اگر هر سوالی دارید از متخصص بپرسید. پمپ و لوله آن را در معرض نور مستقیم آفتاب یا سایر منابع گرما قرار ندهید. اگر از پمپ استفاده می‌کنید انسولین را رقیق نکنید. 

این دارو را تنها با برخی از انواع دیگر انسولین مانند انسولین ان‌پی‌اچ می‌توان مخلوط کرد. همیشه ابتدا انسولین لیسپرو (Insulin Lispro) را داخل سرنگ بریزید و سپس انسولین کند‌اثرتر را اضافه کنید. هرگز مخلوط انسولین‌های متفاوت را در رگ تزریق نکنید. در مورد انواع قابل ترکیب، روش مناسب ترکیب و روش صحیح تزریق با متخصص مشورت کنید. از ترکیب‌ها در پمپ انسولین استفاده نکنید. 

اگر توصیه شده است که پیش از مصرف انسولین آن را رقیق کنید، در مورد روش صحیح رقیق‌سازی از متخصص سوال کنید.

بدون هماهنگی با پزشک برند و نوع انسولین مصرفی‌تان را تغییر ندهید. 

حتی اگر سوزن را عوض کرده‌اید هم، قلم تزریقی را در اختیار سایرین قرار ندهید. این کار باعث انتقال عفونت‌های خطرناک می‌شود. روش ایمن نگهداری و امحای مواد دارویی را بیاموزید. 

میزان مصرف این دارو به وضعیت بیماری و واکنش بدن به درمان بستگی دارد. میزان مصرف را به دقت اندازگیری کنید زیرا تغییرات کوچک در میزان تزریق می‌تواند تاثیر زیادی بر سطح قند خون داشته باشد. 

قند خونتان را به صورت منظم و بر اساس توصیه پزشک اندازگیری کنید. نتایج را یادداشت کنید و در اختیار پزشک قرار بدهید. این کار برای تعیین میزان انسولین مورد نیاز شما بسیار مهم است. 

به منظور دریافت بیشترین اثرگذاری، این دارو را به صورت منظم مصرف کنید. برای کمک به یادآوری بهتر، دارو را هر روز در یک زمان مشخص مصرف کنید.

اگر بیماری‌تان بهبود نمی‌یابد یا تشدید می‌شود (قند خونتان زیادی بالا یا پایین است)‌به پزشک اطلاع بدهید. 

 

اگر به این دارو، سایر انواع انسولین (مانند لیسپرو-آآب‌ث) یا سایر مواد حساسیت دارید پیش از شروع مصرف دارو به پزشک اطلاع بدهید. این دارو ممکن است دارای موادی باشد که می‌توانند باعث بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشوند. برای جزئیات بیشتر با داروساز صحبت کنید. 

اگر قند خونتان پایین است این دارو را استفاده نکنید.

قبل از شروع مصرف این دارو پزشک را در جریان سابقه پزشکی‌تان قرار بدهید. بخصوص در مورد:

کاهش یا افزایش شدید قند خون می‌تواند موجب تاری دید، سرگیجه یا خواب‌آلودگی شود. در این صورت، تازمانی که از رفع این عوارض مطمئن نشدید، از انجام رانندگی، کار با ادوات یا فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری و دید واضح دارند، خودداری کنید. 

مصرف الکل در زمان مصرف این دارو احتمال افت قند خون را افزایش می‌دهد. 

استرس‌هایی نظیر تب، عفونت، آسیب یا عمل جراحی می‌توانند کنترل قند خون را دشوارتر کنند. با پزشک مشورت کنید زیرا ممکن است نیاز به تغییر در برنامه درمان، داروها و تست قند خون باشد. 

پیش از جراحی پزشک یا داروساز را در جریان همه داروهایی که مصرف می‌کنید (شامل داروهای نسخه‌ای، بدون نسخه و محصولات گیاهی) قرار بدهید. 

قبل وبعد از ورزش، قند خونتان را چک کنید. ممکن است نیاز باشد که پیش از آن یک میان وعده میل کنید. 

اگر در سفر هستید و منطقه زمانی‌تان تغییر می‌کند، در مورد روش تنظیم مجدد برنامه تزریق انسولین با پزشک مشورت کنید. انسولین اضافی همراه خود داشته باشید. 

افراد مسن و کودکان ممکن است که نسبت به عوارض جانبی این دارو به خصوص افت قند خون حساس‌تر باشند. 

 

این دارو ممکن است باعث بروز واکنش در محل تزریق (مانند درد، قرمزی، تحریک) و افزایش وزن بشود. اگر این علائم برطرف نشد و یا تشدید شد فورا به پزشک اطلاع بدهید. 

پزشک به این دلیل این دارو را برای شما تجویز کرده است که تشخیص داده است فواید آن برای شما از مضراتش بیشتر است. همچنین بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند با عوارض جانبی حادی روبرو نمی‌شوند. 

اگر با عوارض جانبی جدی زیر روبر شدید، فورا به پزشک اطلاع بدهید. 

علائم کمبود پتاسیم خون:

 

این دارو ممکن است باعث افت قند خون (هیپوگلیسمی) بشود. این حالت در صورت عدم تغذیه مناسب یا انجام ورزش سنگین ناگهانی بروز می‌کند.

علائم افت قند خون عبارت‌اند از:

 

بهتر است برای جبران افت قند خون همیشه همراه خود قرص یا ژل گلوکز داشته باشید. اگر این نوع گلوکز را در اختیار ندارید، می توانید برای جبران افت قند خون خود، فورا از منابع قندی مانند شکر، عسل، آب‌نبات، آبمیوه و یا نوشابه غیر رژیمی استفاده کنید. فورا پزشک را در جریان واکنش بدن و مصرف این مواد قرار بدهید. برای پیشگیری از افت قند خون به صورت منظم تغذیه کنید و هیچ وعده‌ای را حذف نکنید. در مورد کارهایی که در مواقع حذف یک وعده از غذا باید انجام دهید با پزشک یا داروساز مشورت کنید. 

علائم افزایش قند خون عبارت‌اند از:

در صورت بروز این علائم فورا به پزشک اطلاع بدهید. ممکن است که نیاز به افزایش دوز دارو باشد.

این دارو به ندرت باعث بروز حساسیت بسیار شدید می‌شود. اما اگر با علائم حساسیت شدید روبرو شدید فورا به پزشک مراجعه کنید:

این مقاله شامل همه عوارض جانبی این دارو نیست. اگر با عارضه دیگری هم روبرو شدید به پزشک اطلاع بدهید.

---

جهت مشاهده تداخلات انسولین لیسپرو (Insulin Lispro)

به قسمت تداخلات دارویی در بالای صفحه مراجعه نمایید.

---

فراموشی دوز و مصرف بیش از حد انسولین لیسپرو

مهم است که به دقت از برنامه مصرف انسولین پیروی کنید. در مورد کارهایی که در زمان فراموش کردن یک نوبت از مصرف دارو باید انجام بدهید با پزشک مشورت کنید. 

اگر فردی دچار مسمومیت دارویی شده است و علائم حادی مانند بی‌هوشی یا تنگی نفس دارد فورا به ۱۱۵ زنگ بزنید. در غیر این صورت فورا به پزشک مراجعه کنید. سایر علائم مصرف بیش از حد این دارو عبارت‌اند: از علائم افت قند خون:

 

این دارو، سوزن‌ها یا سرنگ را در اختیار دیگران قرار ندهید. 

به منظور یادگیری روش‌های مدیریت دیابت به کمک داروها، رژیم غذایی، ورزش و آزمایش‌های منظم در یک دوره آموزشی دیابت شرکت کنید. 

علائم کاهش و افزایش قند خون و نیز راه‌های درمان افت قند خون را بیاموزید. به صورت منظم و به شیوه توصیه شده توسط پزشک قند خونتان را اندازه بگیرید و نتایج را با پزشک به اشتراک بگذارید.

در طول مصرف این دارو نیاز به انجام برخی تست‌ها ( مانند تست عملکرد کبد و کلیه، قند خون ناشتا، هموگلوبین آ۱س، آزمایش خون کامل) می‌باشد. همه فعالیت‌های درمانی‌تان را سر موقع انجام بدهید. 

همیشه مقدار اضافی انسولین همراه خودتان داشته باشید. 

 

 

 

همه انواع انسولین را پیش از خارج کردن از بسته بندی در یخچال نگهداری کنید. ویال خارج از بسته بندی را می‌توان در داخل اتاق یا در یخچال نگهداری کرد. کارتریج و قلم این انسولین را تنها باید در دمای اتاق نگهداری کرد و نباید در یخچال نگهداری شود. انسولین در حال استفاده را ۱۸ روز پس از شروع مصرف به دور بیاندازید، حتی اگر مقداری از انسولین داخل ظرف باقی مانده باشد. همچنین انسولین‌های تاریخ مصرف گذشته را دور بریزید. مانع از یخ‌زدگی انسولین بشوید و از مصرف انسولین یخ‌زده خودداری کنید. 

اگر این دارو را به وسیله پمپ انسولین استفاده می‌کنید، دارو را بیشتر از ۷ روز در پمپ نگهداری نکنید. این کار ممکن است باعث از بین رفتن اثر انسولین و افزایش قند خون بشود. انسولین داخل پمپ را در معرض نور مستقیم آفتاب یا دمای بالای ۳۷ درجه سانتی‌گراد قرار ندهید.  

انسولین را در برابر نور و حرارت محافظت کنید. آن را در حمام نگه ندارید. همه داروها را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی نگهداری کنید. 

داروها را در چاه فاضلاب تخلیه نکنید، مگر اینکه اینطور توصیه شده باشد. پس از پایان مصرف دارو و یا پایان تاریخ انقضا داروها را به سطل زباله بیاندازید. با داروساز یا مرکز بازیافت شهرداری مشورت کنید.