آنچه در این مطلب می خوانیم:
پروپرانولول (Propranolol) یک مسدود کننده گیرنده بتا است که برای درمان فشار خون بالا، ضربان قلب نامنظم، لرزش (ترمور) و سایر شرایط تجویز می شود. همچنین از این دارو برای بهبود شانس بقا پس از حمله قلبی، پیشگیری از سردردهای میگرنی و درد قفسه سینه (آنژین صدری) نیز استفاده می شود. کاهش فشار خون بالا به جلوگیری از سکته مغزی، حملات قلبی و مشکلات کلیوی کمک کرده و جلوگیری از درد قفسه سینه می تواند توانایی ورزش کردن را بهبود دهد. این دارو با مسدود کردن عملکرد برخی مواد شیمیایی طبیعی در بدن (مانند اپی نفرین) که بر قلب و عروق خونی تأثیر می گذارند، باعث کاهش ضربان قلب، کاهش فشار خون و کاهش فشار بر قلب می شود.
نحوه مصرف داروی پروپرانولول (Propranolol)
این دارو طبق دستور پزشک، معمولاً ۲ تا ۴ بار در روز از طریق خوراکی مصرف می شود. این دارو را قبل از غذا (و در صورت مصرف 4 بار در روز، قبل از هر وعده غدایی و یکبار نیز قبل از خواب) مصرف کنید. داروی مایع را با قاشق مخصوص یا دستگاه اندازه گیری دارو اندازه گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.
میزان دوز دارو بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ شما به درمان تنظیم میشود.
استفاده منظم از این دارو باعت اثربخشی بیشتر آن می شود. برای کمک به یادآوری ، دارو را هر روز در زمان های یکسانی مصرف کنید. حتی در صورت خوب بودن وضعیت خود به مصرف دارو ادامه دهید.
این دارو برای کمک به جلوگیری از درد قفسه سینه یا میگرن استفاده می شود و درهنگام بروز درد نباید از آنها استفاده شود. درصورت بروز درد قفسه سینه یا میگرن، ممکن است پزشک برای تسکین حملات ناگهانی، داروهای دیگر (مانند قرص نیتروگلیسیرین برای درد قفسه سینه و سوماتریپتان برای میگرن) را تجویز کند. برای جزئیات بیشتر با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
در صورتی که داروی خاصی را برای کاهش کلسترول خون مصرف می کنید (مثل رزین های متصل شونده به اسید صفراوی مانند کلستیرامین یا کلستیپول)، پروپرانولول را حداقل 1 ساعت قبل یا حداقل 4 ساعت بعد از این داروها مصرف کنید.
در صورت استفاده ازاین دارو برای درمان فشار خون بالا، ممکن است 1 تا 2 هفته طول بکشد تا اثربخشی این دارو کامل شود.
اگر در زمان مصرف این دارو وضعیت شما بدتر شد (مانند افزایش فشار خون ، درد قفسه سینه یا تشدید میگرن) به پزشک خود اطلاع دهید.
موارد احتیاطی در مصرف داروی پروپرانولول
قبل از مصرف پروپرانولول (Propranolol)، در صورت حساسیت به این دارو یا سابقه حساسیت جدی به سایر مسدودکننده های گیرنده بتا (مانند متوپرولول) یا هرگونه آلرژی دیگر، به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می تواند باعث واکنش های حساسیتی یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به خصوص در موارد زیر، به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
- مشکلات تنفسی (مانند آسم، برونشیت، آمفیزم)
- نارسایی قلبی
- مشکلات ریتم قلب (برادی کاردی سینوسی، سندرم ولف پارکینسون وایت، بلوک دهلیزی درجه دوم یا سوم)
- تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید)
- بیماری کلیوی
- بیماری های کبدی
- مشکلات گردش خون (مانند بیماری رینود)
- نوع خاصی از تومور (فئوکروموسیتوم)
- اختلالات خلق و روان (مانند افسردگی)
- بیماری خاص عضلانی - عصبی (میاستنی گراویس)
- واکنش های آلرژیک شدید
این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود. مصرف الکل یا ماری جوانا (حشیش) نیز می تواند این سرگیجه را بیشتر کند. در هنگام استفاده از این دارو رانندگی نکنید، از ماشین آلات استفاده نکنید و از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید. همچنین، از مصرف الکل و مواد مخدر نیز خودداری نمایید.
ممکن است در برخی برندها شکل مایع این دارو حاوی الکل باشد. اگر وابستگی به الکل یا بیماری کبدی دارید، درمصرف آن احتیاط کنید. در مورد استفاده ایمن از این محصول از پزشک یا داروساز سوال کنید.
قبل از انجام جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع کنید.
در صورت ابتلا به دیابت، این محصول ممکن است ضربان قلب تند و کوبنده را که معمولاً هنگام کاهش بیش از حد قند خون (هیپوگلیسمی) احساس میشود، بپوشاند. سایر علائم قند خون پایین مانند سرگیجه و تعریق تحت تأثیر این دارو قرار نمی گیرند. این محصول همچنین ممکن است کنترل قند خون را دشوارتر کند. به همین دلیل، قند خون خود را به طور منظم طبق دستور بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. در صورت داشتن علائم قند خون بالا مانند افزایش تشنگی یا افزایش ادرار، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است نیاز به تنظیم دوز داروهای دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی شما داشته باشد.
کودکان ممکن است در معرض خطر بیشتری از نظر کاهش قند خون (هیپوگلیسمی) باشند، به خصوص در صورتی که استفراغ می کنند یا به طور منظم غذا نمی خورند. برای کمک به جلوگیری از افت قند خون، تغذیه کودکان را طبق برنامه منظم بدهید. اگر کودک شما به دلیل استفراغ یا علائم قند خون پایین (مانند تعریق، تشنج)نمی تواند به طور منظم غذا بخورد، این دارو را قطع کرده و فورا به پزشک اطلاع دهید.
هشدار: بدون مشورت با پزشک خود، مصرف پروپرانولول را قطع نکنید. ممکن است با قطع ناگهانی این دارو، وضعیت شما بدتر شود، به خصوص در صورتی که درد قفسه سینه (آنژین صدری) یا بیماری قلبی (مانند بیماری عروق کرونر، بیماری ایسکمیک قلب، فشار خون بالا) دارید. اگر پزشک شما تصمیم بگیرد که دیگر نباید از این دارو استفاده کنید، باید طبق دستور پزشک به تدریج دوز داروی خود را کاهش دهید.
توصیه می شود، هنگام قطع تدریجی این دارو، برای کاهش فشار بر قلب، فعالیت بدنی خود را به طور موقت کاهش دهید. در صورت تشدید درد قفسه سینه، احساس سنگینی یا فشار در قفسه سینه، گسترش درد قفسه سینه به فک، گردن یا بازو، تعریق غیرمعمول، مشکل در تنفس، یا ضربان قلب تند یا نامنظم، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
عوارض جانبی داروی پروپرانولول (Propranolol)
درطی سازگاری بدن با دارو ممکن است عوارضی مانند سرگیجه، احساس سبکی سر یا خستگی مشاهده شود.
درصورت ماندگاری یا تشدید عوارض زیر فوراً به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
- تهوع
- استفراغ
- درد معده
- تغییرات بینایی
- مشکلات خواب
- رویاهای غیرعادی
برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید.
این دارو ممکن است جریان خون در دست ها و پاها را کاهش داده و باعث احساس سرما شود. سیگار ممکن است این اثر را بدتر کند. لباس گرم بپوشید و از مصرف تنباکو خودداری کنید.
به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که پزشک شما تشخیص داده است که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی آن است.بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.
در صورت بروز عوارض زیر فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
- آبی شدن انگشتان دست و پا
- تغییرات ذهنی و خلقی (مانند افسردگی)
- بی حسی یا گزگز بازوها و پاها
- ایجاد علائم جدید یا بدترشدن علایم نارسایی قلبی (مانند تنگی نفس، تورم مچ پا یا پا، خستگی غیرعادی، افزایش وزن غیرعادی یا ناگهانی)
- ضربان قلب بسیار آهسته
- غش
- کاهش توانایی جنسی
- افزایش تشنگی
- افزایش ادرار
- کبودی یا خونریزی آسان
- علائم عفونت (مانند تب، گلودرد مداوم)
- درد یا تورم مفاصل
بروز واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، نظیر: بثورات پوستی، خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، تنفس دشوار، فوراً کمک پزشکی درخواست کنید.
متن بالا تمامی عوارض جانبی این دارو را شامل نمی شود،در صورتی که متوجه هرگونه عارضه دیگر که در لیست بالا موجود نبود،شدید به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
جهت مشاهده تداخلات داروی پروپرانولول (Propranolol)
به قسمت تداخلات داویی در بالای صفحه مراجعه نمایید.
فراموشی دوز و مصرف بیش از حد پروپرانولول
در صورت فراموش کردن یک دوز، به محض یادآوری دوز فراموش شده را مصرف کنید. در صورتی که به زمان مصرف دوز بعدی نزدیک شد دیگر نیازی به مصرف دوز فراموش شده نبوده و سایر دوز ها را سر موعد مقرر مانند گذشته مصرف کنید. از دو برابر کردن دوز مصرفی خودداری نمایید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و ایجاد علائم جدی مانند غش کردن یا تنفس دشوار با 115 تماس بگیرید.
سایر علائم مصرف بیش از حد پروپرانولول ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ضربان قلب بسیار آهسته
- سرگیجه شدید
- غش
نکات مهم در مصرف پروپرانولول
دارو را با دیگران به اشتراک نگذارید.
ایجاد تغییرات سبک زندگی مانند برنامه های کاهش استرس، ورزش و تغییرات رژیم غذایی ممکن است اثربخشی این دارو را افزایش دهد. در مورد تغییرات سبک زندگی که ممکن است برای شما مفید باشد، با پزشک یا داروساز صحبت کنید.
هنگام مصرف این دارو فشار خون و نبض (ضربان قلب) خود را به طور مرتب چک کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید.
نحوه نگهداری از دارو پروپرانولول
دارو را در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. دارو را در حمام نگهداری نکنید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
داروها را داخل توالت نریزید. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید.
برای مشاهده و کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دارو های قلب و عروق به دسته بندی دارو های قلب و عروق مراجعه فرمایید .
شما هم می توانید در مورد این دارو نظر بدهید