دیکلوفناک چیست؟
زمانی که از مسکن ها صحبت میشود بسیاری از افراد در ذهن خود نام داروهای مختلفی را تکرار میکنند. از این جهت که درد و التهاب جزوی از عوارض بسیاری از بیماری ها هستند و نیز هر فرد در طول زندگی خود با برخی از مشکلات مربوط به درد حتما روبرو میشود، مسکن ها کاربرد بسیار وسیعی نزد ما پیدا میکنند. دیکلوفناک یکی از مسکن های قوی برای مدیریت درد میباشد. این مسکن با مکانیزم اثر خود بر بدن، در کنترل بسیاری از انواع درد ها تجویز میشود از جمله:
-
کمر درد
-
دردهای استخوانی
-
درد مفصلی
-
دیسک کمر و کمر درد
-
کنترل تب
-
درد ناشی از گرفتگی
-
دندان درد
دیکلوفناک در سه شکل قرص دیکلوفناک 100 و 50 میلیگرم، آمپول دیکلوفناک و شیاف دیکلوفناک در اختیار بیماران قرار دارد. دیکلوفناک برای درمان درد های متوسط کاربرد فراوانی دارد.
انواع دیکلوفناک شامل:
موارد مصرف دیکلوفناک (Diclofenac)
داروی مسکن دیکلوفناک به عنوان یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی(NSAID) است که برای تسکین درد، تورم (التهاب) و سفتی مفاصل ناشی از آرتریت تجویز میشود. اگر در حال درمان بیماری مزمنی مانند آرتریت هستید، از پزشک در مورد درمانهای غیردارویی و یا استفاده از سایر داروها برای درمان درد خود سوال کنید.
پیش از مصرف داروی مسکن دیکلوفناک (Diclofenac) و در هر بار خرید مجدد آن، بروشور راهنمای مصرف دیکلوفناک را مطالعه کنید و هر سوالی دارید از پزشک یا داروساز بپرسید.
بسیاری از داروها حاوی مسکنها یا کاهشدهندههای تب (آسپرین، NSAIDها مانند سلکوکسیب، یا ایبوپروفن یا کتورولاک) در صورت مصرف همزمان با دیکلوفناک ممکن است خطر عوارض جانبی را افزایش دهند، ولی اگر پزشک برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی به شما دستور داده است که آسپرین با دوز پایین (معمولاً 81 تا 162 میلی گرم در روز) مصرف کنید، باید مصرف آسپرین را ادامه دهید.
شیاف دیکلوفناک و کمر درد
درد های ناشی از التهاب و اعصاب مانند درد سیاتیک نیاز به مسکن های کاهش دهنده التهاب دارند. دیکلوفناک یکی از این مسکن هاست. در زمان کمر درد به علت اینکه جذب شکل شیاف دیکلوفناک سریع است بنابراین استفاده از آن برای کنترل درد کمر تجویز میگردد.
شیاف دیکلوفناک و دندان درد
همانطور که در بالا بیان شد زمانی که میخواهیم کنترل درد به سرعت انجام شود و جهت جذب بالای دیکلوفناک از نوع شیاف آن استفاده میکنیم. بطور متوسط بین نیم تا یک ساعت پس از مصرف شیاف درد کاهش میابد.
قرص دیکلوفناک برای درد
دیکلوفناک یک مسکن نسبتا قوی است و در مورد کنترل دردهای التهابی کاربرد فراوان دارد. منشا درد در انتخاب مسکن ها بسیار مهم است. بطور مثال برای کاهش برخی از دردهای غیر عصبی از دیکلوفناک استفاده نمیشود. دریکلوفناک در درمان و کنترل درد ناشی از:
-
سردرد میگرنی
-
فشار خون
-
گرفتگی عضلات
-
گردن درد
-
دیسک کمر
-
زانو درد
-
درد کلیه
-
درد ناشی از ترک اعتیاد
استفاده شود. این دارو را پزشکان با توجه به میزان درد و نوع آن برای بیماران تجویز میکنند. از مصرف خودسرانه دیکلوفناک پرهیز کنید.
دیکلوفناک برای ترک اعتیاد
ترک مخدر ها میتواند دردناک باشد البته درد ادامه اعتیاد قطعا بیشتر است. با این حال بسیاری از کسانی که مواد مخدر مصرف میکنند اگز تصمیم به ترک بگیرند دردهای گذرایی را تجربه خواهند کرد. این درد ها ناشی از ساخته شدن مواد طبیعی در بدن است که تا پیش از این توسط مخدرها تولید میشد. مسکن هایی مانند دیکلوفناک که مخدر ندارند و غیر استروئیدی یا NSAID هستند برای این دردها مخصوصا برای دردهای متوسط بسیار خوب عمل میکنند. دو نکته مهم در استفاده از دیکلوفناک برای کاهش درد ترک اعتیاد بسیار مهم است:
1- ترک اعتیاد پروسه ای طولانی و علمی است پس برای این کار حتما به متخصص مراجعه کنید.
2- داروهای ترک اعتیاد را حتما از مراکز معتبر و دارای مجوز تهیه نمایید.
نحوه مصرف دیکلوفناک
بصورت کلی این متخصص است که میزان و نحوه مصرف را باید به شما توضیح دهد زیرا تنها اوست که منشا و علت درد را میداند و از شرح حال شما بخوبی آگاه است اما در حالت کلی طبق موارد زیر تجویز انجام میشود:
-
شکل مصرف قرص دیکلوفناک: قرص مسکن دیکلوفناک (Diclofenac) طبق تجویز پزشک همراه با یک لیوان کامل آب (۲۴۰ میلیلیتر) بدون خرد شدن و جویدن به صورت کامل بلعیده میشود. حداقل تا ۱۰ دقیقه بعد از مصرف قرص مسکن دیکلوفناک دراز نکشید. برای جلوگیری از ناراحتی معده، دیکلوفناک را با غذا، شیر یا یک آنتی اسید مصرف کنید، ولی در این صورت ممکن است جذب دیکلوفناک کند شده و تسکین دیر اتفاق بیفتد.
-
بروز اولین اثرات دیکلوفناک ممکن است دو هفته طول بکشد، پس دیکلوفناک را دقیقا طبق تجویز پزشک، مرتب مصرف کنید و میزان دوز یا مدت زمان مصرف را تغییر ندهید.
-
مصرف داروی مسکن دیکلوفناک در صورت نیاز: اگر داروهای ضد درد مانند دیکلوفناک را فقط در صورت نیاز (و نه طبق برنامه) مصرف میکنید، بهتر است با اولین نشانه درد و پیش از تشدید آن مصرف را شروع کنید.
-
میزان مصرف دیکلوفناک: به وضعیت بیماری و واکنش به درمان بستگی دارد.
-
اگر با مصرف داروی مسکن دیکلوفناک، درد تشدید شد یا بهبود نیافت، به پزشک اطلاع دهید.
-
دیکلوفناک پتاسیم شروع اثر سریع تری نسبت به دیکلوفناک سدیم دارد، زیرا دیکلوفناک پتاسیم در معده باز می شود ولی دیکلوفناک سدیم در دئودنوم. بنابراین، دیکلوفناک پتاسیم شروع اثر سریع تر ولی طول اثر کمتر و دیکلوفناک سدیم شروع اثر آهسته تر ولی طول اثر بیشتری دارد.
موارد احتیاطی مصرف دیکلوفناک
در صورت استفاده از دیکلوفناک (Diclofenac) برای تسکین درد الزامی است نکات زیر را مدنظر قرار دهید:
-
حساسیت دارویی: قبل از شروع درمان، اگر به داروی مسکن دیکلوفناک (Diclofenac)، آسپرین یا سایر NSAID ها (مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب) و یا هر داروی دیگری حساسیت دارید به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. دیکلوفناک ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که میتواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود.
-
سابقه پزشکی: پیش از مصرف داروی مسکن دیکلوفناک، پزشک را در جریان سابقه پزشکی خود قرار دهید. بخصوص در مورد:
-
آسم (از جمله سابقه بدتر شدن تنفس پس از مصرف آسپرین یا سایر NSAIDها)
-
مشکلات خونریزی یا لخته شدن
-
توده در بینی (پولیپ بینی)
-
بیماری قلبی (مانند سابقه حمله قلبی)
-
فشار خون بالا
-
بیماری کبد
-
سکته مغزی
-
مشکلات معده، روده یا مری (مانند خونریزی، سوزش سر دل، زخم)
-
سوابق دارویی: قبل از تجویز دیکلوفناک (Diclofenac) توسط پزشک، او را در جریان تمام داروهایی که مصرف میکنید (تجویزی، بدون نسخه و محصولات گیاهی) قرار دهید.
-
هوشیاری بعد از مصرف دیکلوفناک: پس از استفاده از داروی مسکن دیکلوفناک احتمال سرگیجه وجود دارد، پس از رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید همچنین از مصرف الکل یا ماری جوانا که باعث سرگیجه یا خواب آلودگی میشوند خودداری کنید و در صورت استفادهی قبلی، پزشک خود را در جریان بگذارید. ممکن است الکل عامل اصلی سردرد شما بوده باشد.
-
برای کاهش خطر خونریزی معده یا روده (به ندرت کشنده) و سایر عوارض جانبی، داروی مسکن دیکلوفناک را با کمترین دوز موثر و در کوتاه ترین زمان ممکن مصرف کنید. مصرف روزانه الکل و تنباکو بخصوص همزمان با مصرف دیکلوفناک این خطر را افزایش میدهد. نوشیدن الکل را محدود و سیگار را ترک کنید. همچنین داروهای افزایش دهنده خطر خونریزی (مانند داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل و رقیق کنندههای خون مانند دابیگاتران، انوکساپارین یا وارفارین) این خطر را بیشتر میکنند.
-
افراد مسن ممکن است در معرض خطر بیشتری برای خونریزی معده یا روده، مشکلات کلیوی، حمله قلبی و سکته قرار داشتهباشند.
عوارض جانبی دیکلوفناک(عوارض شیاف دیکلوفناک، قرص دیکلوفناک، آمپول دیکلوفناک)
در صورت تسکین درد با دیکلوفناک، پزشک شما از مزایا و عوارض احتمالی آن مطلع است. هنگام استفاده از دیکلوفناک فقط ممکن است عوارض جزئی از قبیل ناراحتی معده، حالت تهوع، سوزش سر دل، اسهال، یبوست، گاز معده، سردرد، خواب آلودگی و سرگیجه رخ دهد. در صورت ماندگار یا تشدید شدن این اثرات فوراً به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
در صورت بروز عوارض نادر ولی حاد زیر، به پزشک اطلاع دهید:
عوارض جدی مصرف دیکلوفناک:
-
تغییرات شنوایی (مانند صدای زنگ در گوش)
-
تغییرات ذهنی/خلقتی، بلع دشوار یا دردناک
-
علائم نارسایی قلبی (مانند تورم مچ پا/پا، غیر معمول)
-
خستگی غیرعادی
-
افزایش وزن ناگهانیعوارض بسیار جدی مصرف مترونیدازول:
-
علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)
-
گرفتگی گردن بدون دلیل
علائم واکنش آلرژیک بسیار جدی به مترونیدازول (نادر است ولی در صورت مشاهده فورا به پزشک مراجعه کنید):
-
بثورات پوستی
-
خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت، زبان یا گلو)
-
سرگیجه شدید
-
مشکلات تنفسی
-
داروی مسکن دیکلوفناک (Diclofenac) ممکن است فشار خون شما را افزایشدهد، فشار خون خود را به طور مرتب چک کنید و در صورت بالا بودن نتایج به پزشک خود اطلاع دهید.
-
داروی مسکن دیکلوفناک به ندرت ممکن است باعث بیماری جدی (احتمالاً کشنده) کبد شود، پس در صورت مشاهده علائم زیر فورا به پزشک اطلاع دهید:
-
تهوع یا استفراغ مزمن
-
از دست دادن اشتها
-
درد معده یا شکم
-
زردی چشم یا پوست
-
ادرار تیره
دیکلوفناک ممکن است شما را نسبت به نور خورشید حساستر کند. زیاد جلوی آفتاب نمانید، و از اتاقهای برنزه کننده و لامپهای آفتابی استفاده نکنید. بیرون از منزل از کرم ضد آفتاب و لباس محافظ استفاده کنید و در صورت آفتاب سوختگی، تاول یا قرمزی پوست شدید فوراً به پزشک اطلاع دهید.
سایر عوارض دیکلوفناک: اگر پس از مصرف دیکلوفناک (Diclofenac) متوجه اثرات دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک یا داروساز تماس بگیرید.
نکات استفاده از دیکلوفناک
در صورت استفاده از دیکلوفناک برای تسکین درد نکات زیر را رعایت کنید:
-
دیکلوفناک برای بیماری فعلی شما تجویز شدهاست، لذا از مصرف آن برای سایر موارد یا توصیه به دیگران خودداری کنید.
-
داروی مسکن دیکلوفناک را با دیگران به اشتراک نگذارید.
-
شاید نیاز باشد در طول مصرف دیکلوفناک، برخی از تستها (مانند فشار خون، شمارش کامل خون، آزمایشهای عملکرد کبد و کلیه) به منظور بررسی فرایند درمان و عوارض جانبی انجام شود. تمامی فعالیتهای درمانیتان را سر موقع انجام بدهید.