ریسپریدون

قرص ریسپریدون برای چی خوبه

داروی ریسپریدون (Risperidone) یک داروی خواب آور و آرام بخش از دسته‌ داروهای ضدجنون آتیپیک (آنتی سایکوتیک‌های آتیپیک) و زیرمجموعه‌ی داروهای موثر بر سیستم اعصاب مرکزی می‌باشد که ممکن است برای بهبود علائم در بیماران مبتلا به شیزوفرنی (اسکیزوفرنی) یا سایر اختلالات روانی که با تغییر افکار، احساسات و رفتارها در ارتباط هستند تجویز شود، این نوع از اختلالات رفتاری و روانی، اصطلاحا اختلالات سایکوز نامیده می‌شوند. این دارو به شما کمک خواهد کرد که به وضوح فکر کنید و راحت‌تر به زندگی و کارهای روزمره‌ی خود برسید.

بهترین زمان مصرف قرص ریسپریدون

قبل از شروع مصرف این دارو و هربار که آن را مجددا خرید می‌کنید، بروشور راهنمای داخل بسته بندی دارو را مطالعه کنید و اگر سوال یا نیاز به راهنمایی بیشتری داشتید، از پزشک یا مسئول داروخانه راهنمایی بگیرید.

قرص 1، 2، 3 و 4 میلی‌گرمی ریسپریدون معمولا یک یا دو بار در روز طبق تجویز پزشک و به صورت خوراکی با یک لیوان آب کامل مصرف می‌شود. اگر از شربت 1میلی‌گرمی ریسپریدون استفاده می‌کنید، قبل از مصرف آن را به خوبی تکان دهید و برای اندازه گیری دوز مصرفی، از دستگاه اندازه گیری مخصوصی که ارائه می‌شود استفاده کنید و از استفاده از قاشق‌های خانگی برای این کار خودداری کنید چون ممکن است دوز مورد نظر را دقیق اندازه گیری نکنید. در صورت صلاحدید پزشک می‌توانید دوز اندازه گیری شده را با مقدار کمی مایع (حدود 100 میلی لیتر) مانند آب، قهوه، آب پرتقال یا شیر کم چرب مخلوط کنید و بلافاصله مخلوط را مصرف کنید، توجه کنید که شربت ریسپریدون نباید با نوشابه‌ یا چای مخلوط شود، همچنین مخلوط تهیه شده نباید برای مصارف بعدی نگهداری شود. هر سوالی در این خصوص داشتید از پزشک یا داروساز بپرسید.

دوز مصرفی شما، بر اساس سن، وضعیت پزشکی، پاسخ به درمان و سایر داروهایی که ممکن است مصرف کنید، تعیین می‌شود، بنابرین بدون دستور پزشک، میزان یا مدت زمان مصرف دارو را تغییر ندهید چون با این کار، احتمال بروز عوارض جانبی افزایش خواهد یافت. برای دریافت بهترین نتیجه از این دارو، آن را منظم و طبق برنامه‌ی تجویز شده توسط پزشک مصرف کنید و برای جلوگیری از فراموشی مصرف، آن را در نوبت‌های زمانی یکسان مصرف کنید، همچنین حتی در صورت بهبود علائم و در صورتی که حالتان بهتر شده بود، مصرف دارو را قطع نکنید، در صورت نیاز، برای توقف درمان، پزشک ممکن است دوز مصرفی شما را به تدریج کاهش دهد، اگر علائم بیماری بدتر شدند یا با مصرف این دارو برطرف نشدند، به پزشک اطلاع دهید.

موارد احتیاطی در مصرف داروی ریسپریدون

پیش از تجویز پزشک و شروع مصرف این دارو، اگر به این دارو یا هر دارو یا خوراکی دیگری حساسیت دارید، پزشک را در جریان قرار دهید چون این دارو ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که باعث واکنش‌‎های آلرژیک یا مشکلات دیگر می‌شود. در مورد تداخل این دارو با سایر داروها نیز از پزشک مشورت بگیرید (همچنین قسمت تداخلات دارویی مطالعه شود).

همچنین نیاز است پیش از شروع مصرف این دارو، پزشک را در جریان سابقه‌ی پزشکی خود قرار دهید به ویژه در خصوص موارد زیر:

• بیماری کبد
• بیماری های کلیه
• تشنج
• مشکل در بلع
• کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون
• بیماری پارکینسون
• زوال عقل
• مشکلات چشمی خاص (آب مروارید و گلوکوم)
• شخصی یا سابقه خانوادگی دیابت
• بیماری قلبی
• سطح کلسترول یا تری گلیسیرید بالا
• مشکلات تنفسی در هنگام خواب (آپنه خواب)

این دارو ممکن است باعث ایجاد برخی شرایط شود که روی ریتم قلب تاثیر می‌گذارند (طولانی شدن QT) که به ندرت می‌تواند باعث ضربان قلب سریع یا نامنظم (گاها خطرآفرین برای جان) و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش) و نیاز فوری به مراقبت پزشکی شود. این خطر در صورت وجود موارد زیر بیشتر است:

• ابتلا به مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، کندی ضربان قلب، طولانی شدن QT در EKG)
• سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص QT) طولانی شدن EKG) مرگ ناگ‌‌هانی قلبی
• پایین بودن سطوح پتاسیم یا منیزیم خون (مخصوصا در صورت استفاده از دارو‌‌های خاص مانند دیورتیک‌‌‌ها یا ادرارآور‌‌ها یا شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ)

داروی ریسپریدون ممکن است به ندرت باعث افزایش سطح قند خون شود که می‌تواند منجر به دیابت شود، بنابرین اگر قند خون بالایی دارید یا مبتلا به دیابت هستید، حین مصرف این دارو به صورت مرتب قند خونتان را چک کنید و پزشک را در جریان قرار دهید تا در صورت نیاز، داروهای دیابت، برنامه ورزشی یا برنامه غذایی برایتان تنظیم کند، در صورت مشاهده‌ی علائم قند خون بالا مانند افزایش تشنگی یا ادرار، به پزشک اطلاع دهید.

همچنین احتمال افزایش قابل توجه وزن و افزایش سطح کلسترول (یا تری گلیسیرید) خون شما حین مصرف این دارو وجود دارد که این اثرات، همراه با دیابت، ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد، بنابرین توصیه می‌شود  درباره‌ی خطرات و مزایای درمان با این دارو با پزشک خود مشورت کنید.

مصرف داروی ریسپریدون به ندرت ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود، لذا پس از مصرف، تا زمانی که هوشیاری کامل‌تان را به دست آورید، از کارهایی مانند رانندگی یا کار با ماشین آلات که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید. همچنین الکل یا ماری جوانا (حشیش) نیز می‌توانند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی بیشتر شما شود بنابراین، از نوشیدنی‌های الکلی و موا مخدر پرهیز کنید.

قبل از انجام عمل جراحی (از جمله جراحی چشم آب مروارید یا آب سیاه)، درباره‌ی مصرف یا سابقه‌ی مصرف این دارو و همچنین سایر داروهای مصرفی‌تان (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.

این دارو همچنین ممکن باعث کاهش تعریق و افزایش احتمال ابتلا به گرمازندگی شود، لذا از انجام کارهایی مثل کار سخت یا ورزش در هوای گرم یا استفاده از جکوزی که ممکن است باعث گرمازدگی شما شود، خودداری کنید. وقتی هوا گرم است مایعات زیادی بنوشید و لباس سبک بپوشید. اگر احساس گرمای بیش از اندازه داشتید، سریعا به دنبال مکانی برای خنک شدن و استراحت باشید و اگر دچار تب ادامه دار یا تغییرات روحی یا خلقی، سردرد یا سرگیجه شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. علاوه بر احتمال گرمازدگی، حین مصرف این دارو احتمال حساسیت به دمای پایین و هوای سرد نیز گزارش شده است.

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه خواب آلودگی، سرگیجه، سبکی سر و طولانی شدن QT حساسیت بیشتری داشته باشند، همچنین سرگیجه، سبکی سر یا خواب آلودگی ممکن است خطر آسیب دیدگی فیزیکی یا سقوط از ارتفاع بلند را به همراه داشته باشد.

عوارض جانبی داروی ریسپریدون (Risperidone)

این دارو. به این دلیل برای شما تجویز شده است که از نظر پزشک، مزایای آن از عوارض احتمالی آن برای شما بیشتر است، البته اکثر افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند، دچار عوارض جانبی بخصوصی نمی‌شوند ولی در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم ذکر شده در زیر، نیاز است که به پزشک مراجعه کنید یا وی را در جریان بروز این علائم قرار دهید.

عوارض جانبی شایع و احتمالی ریسپریدون (در صورت تشدید یا ادامه داشتن، به پزشک مراجعه کنید):

• خواب آلودگی
• سرگیجه
• سبکی سر
• حالت تهوع
• افزایش وزن
• خستگی

عوارض جانبی بعید ولی جدی ریسپریدون (در صورت مشاهده، فورا به پزشک اطلاع دهید):

• اشکال در بلع
• اسپاسم عضلانی
• لرزش
• تغییرات ذهنی یا خلقی (مانند اضطراب یا بی قراری)
• تنگی نفس یا قطع تنفس در طول خواب

عوارض جانبی بسیار بعید ولی بسیار جدی ریسپریدون (در صورت مشاهده، فورا به پزشک اطلاع دهید):

• سرگیجه شدید
• غش
• تشنج

واکنش آلرژیک بسیار جدی به ریسپریدون بسیار نادر است ولی در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم احتمالی زیر، باید فورا به پزشک یا مراکز درمانی مراجعه کنید:

• بثورات پوستی
• خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان یا گلو)
• سرگیجه‌ی شدید
• مشکل تنفسی

یکی از عوارض شایع این دارو سرگیجه و سبکی سر می‌باشد که ممکن است خطر سقوط از ارتفاع و آسیب‌دیدگی فیزیکی را افزایش ‌دهد، بنابرین هنگام بلند شدن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید.

داروی ریسپریدون ممکن است باعث ایجاد وضعیتی به نام دیسکینزی دیررس (یا نشانگان حرکت‌پریشی دیررس) شود که در برخی موارد، این مشکل ممکن است دائمی باشد، بنابرین در صورت مشاهده‌ی هرگونه علائم مانند موارد زیر، به پزشک اطلاع دهید:

• حرکات غیر ارادی یا تکراری عضلانی مانند مکیدن یا چروک کردن لب
• فشار دادن زبان
• جویدن
• حرکات انگشت یا پا

این دارو به ندرت ممکن است سطح یک ماده شیمیایی خاص ساخته شده توسط بدن به نام پرولاکتین را افزایش دهد که ممکن است علائم ذکر شده در زیر را به همراه داشته باشد، در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم، حتما له پزشک اطلاع دهید:

• در زنان: ترشح شیر ناخواسته در زنان شیرده، از دست رفتن یا قطع قاعدگی یا مشکل در بارداری
• در مردان: کاهش توانایی جنسی، ناتوانی در تولید اسپرم یا بزرگ شدن سینه‌ها

به ندرت ممکن است این دارو باعث یک بیماری بسیار جدی به نام سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS) شود که ممکن است علائم زیر را داشته باشد، در صورت مشاهده، فورا به پزشک مراجعه کنید:

• تب
• سفتی عضلات
• درد
• حساسیت یا ضعف
• خستگی شدید
• گیجی شدید
• تعریق
• ضربان قلب سریع یا نامنظم
• ادرار تیره
• علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)

به ندرت ممکن است در مردانی که از ریسپریدون استفاده می‌کنند نعوظ دردناک یا طولانی مدت (4 ساعت یا بیشتر) رخ دهد، در صورت بروز، مصرف این دارو را متوقف کنید و فوراً از پزشک کمک بگیرید، در غیر این صورت ممکن است مشکلات دائمی رخ دهند.

مصرف این دارو ممکن است میزان فنیل آلانین بدن را افزایش دهد، پس اگر سابقه‌ی ابتلا به فنیل کتونوری دارید حتما پزشک را در جریان قرار دهید.

احتما دارد مصرف این دارو به صورت موقتی قدرت باروری را در زنان از بین ببرد.

این لیست ممکن است شامل تمامی عوارض جانبی احتمالی این دارو نباشد، توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه علائم یا عوارض جانبی که ممکن است در این لیست نباشند، پزشک را در جریان قرار دهید.

فراموشی و مصرف بیش از حد داروی ریسپریدون

اگر مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید ولی اگر به زمان نوبت بعدی نزدیک بودید، از نوبت فراموش شده صرف‌نظر کنید و هرگز برای جبران دوز فراموش شده، دوز مصرفی را دوبرابر نکنید.

در صورتی که بیمار دچار اوردوز با این دارو شده است، فورا با 115 تماس بگیرید یا مریض را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی برسانید. اوردوز با این دارو ممکن است با بروز علائمی مثل غش کردن یا مشکلات تنفسی همراه باشد.

نکات مهم در مصرف داروی ریسپریدون (Risperidone)

در صورت استفاده از این دارو نکات زیر را رعایت کنید:

• این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده‌است، لذا از مصرف آن برای سایر موارد یا توصیه به افراد یا اشتراک گذاری آن خودداری کنید.
• در صورت نیاز به انجام برخی آزمایش‌ها جهت بررسی روند درمان، تمام اقدامات مربوطه را منظم و سروقت انجام دهید و در مورد نحوه دقیق انجام آنها از پزشک مشورت بگیرید.

نحوه نگهداری از داروی ریسپریدون (Risperidone)

دارو را در دمای اتاق به دور از گرما و رطوبت، دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید. البته برندهای مختلف این دارو، نیاز به شرایط نگهداری متفاوتی دارند، در این خصوص، راهنمای ارائه شده در بسته بندی دارو را مطالعه کنید و از پزشک یا داروساز درباره‌ی نگهداری آن مشورت بگیرید.

اگر به دارو نیاز نداشتید یا تاریخ انقضاء آن رد شده بود، دارو را دور بریزید و آن را در توالت یا فاضلاب نریزید.