آمپول فنیل افرین هیدروکلراید یا Phenylephrine Hcl که در دسته داروهای قلب و عروق قرار دارد برای درمان افت فشار خون بخصوص ناشی از گشاد شدن یا اتساع عروق خونی در محل بیهوشی استفاده میگردد. شکل رایج این دارو قطره بینی فنیل افرین است که در درمان احتقان بینی بکار میرود اما دارای موارد مصرف، نحوه مصرف و عوارض کاملا جداگانه ای است. فرم آمپول این دارو حتما باید توسط متخصص استفاده گردد تا غلظت مورد نیاز بر اساس شرح حال بیمار به درستی حاصل گردد. از مواردی که در مصرف این دارو باید توجه کرد تشدید آنژین صدری است که یکی از بیماری های دسته قلب و عروق میباشد. استفاده از این دارو در دوران بارداری و شیر دهی فقط با نظر پزشک امکان پذیر است.
نحوه مصرف آمپول فنیل افرین هیدروکلراید
تزریق این آمپول تنها باید توسط متخصص و پزشک صورت پذیرد. تزریق فنیل افرین باید قبل از تجویز به صورت بولوس(یا تزریق مستقیم وریدی) با انفوزیون(تزریق قطره ای و آهسته) داخل وریدی مداوم رقیق شود تا غلظت مورد نظر حاصل شود:
-
در تزریق بولوس: با نرمال سالین یا دکستروز 5 درصد در آب رقیق می شود.
-
در تزریق نوع انفوزیون مداوم: با نرمال سالین یا دکستروز 5 درصد در آب رقیق میگردد.
-
فرآورده های دارویی تزریقی باید از نظر وجود ذرات معلق و تغییر رنگ قبل از تجویز به صورت چشمی بررسی شوند. اگر محلول، رنگی یا کدر است و یا حاوی ذرات معلق است از آن استفاده نکنید.
در هنگام تزریق آمپول فنیل افرین هیدروکلراید:
-
کاهش حجم داخل عروقی را اصلاح کنید.
-
اسیدوز را اصلاح کنید. اسیدوز ممکن است اثربخشی فنیل افرین را کاهش دهد.
موارد احتیاطی مصرف آمپول فنیل افرین هیدروکلراید
مصرف این دارو میتواند سبب تشدید آنژین صدری، نارسایی قلبی یا فشار خون شریانی ریوی گردد.
به دلیل افزایش اثرات فشار خون، آمپول فنیل افرین هیدروکلراید می تواند آنژین را در بیماران مبتلا به تصلب شرایین یا سابقه آنژین، تشدید کند. هم چنین این آمپول میتواند نارسایی قلبی زمینه ای را تشدید و فشار شریان ریوی را افزایش دهد.
آمپول فنیل افرین می تواند در اندام های حیاتی باعث انقباض بیش از حد عروق محیطی و احشایی و ایسکمی ، به ویژه در بیماران مبتلا به بیماری عروق محیطی گسترده، شود.
شکل تزریقی فنیل افرین فقط باید توسط متخصص تجویز و برای بیمار استفاده گردد.
آمپول فنیل افرین می تواند باعث نکروز یا بافت مردگی شود. در محل تزریق، رگ باید بتواند خون را براحتی به جریان بیاندازد بنابراین محل های بسته شده یا فاقد جریان خون مناسب تزریق نیستند. این آمپول همچنین می تواند باعث برادی کاردی شدید و کاهش سطح برون ده خون در قلبی شود.
فنیل افرین هیدروکلراید تزریقی حاوی متابی سولفیت سدیم است، سولفیتی که ممکن است در افراد دارای بیماری های زمینه ای واکنش آلرژیک ایجاد کرده و شوک آنافلاکسی(آنافلاتیک) و حملات آسم و تنگی نفس رخ دهد که در بعضی از موارد میتواند تهدید کننده و خطرناک باشند. حساسیت به سولفیت شایع نیست بنابراین حملات ذکر شده نیز به ندرت اتفاق می افتد با این حال باید به این نکته توجه داشت که حساسیت به سولفیت در افراد مبتلا به آسم بیشتر از افراد غیر مبتلا دیده می شود.
با توجه به اینکه فنیل افرین تزریقی می تواند نیاز به درمان پیوند کلیه را در بیماران مبتلا به شوک سپتیک افزایش دهد بنابراین کلیه ها بعد از تزریق باید چک شوند.
در بیماران مبتلا به اختلال عملکرد اتونوم یا در آسیب های نخاعی پاسخ بدن بیمار بعد از تزریق به داروهای آدرنرژیک ، از جمله فنیل افرین هیدروکلراید، افزایشی فشار خون است که این افزایش میتواند از محدوده طبیعی بیشتر باشد.
داروهای اکسیتوسیک اثر فزاینده فشار خون آمین های فشار دهنده سمپاتومیمتیک از جمله فنیل افرین هیدروکلراید را تقویت کرده و احتمال سکته هموراژیک را بالا میبرد.
ایمنی و اثربخشی دارو در اطفال ثابت نشده است.
تجربیات بالینی گزارش شده تفاوت هایی را در پاسخ به دارو بین بیماران مسن و جوان تر شناسایی نکرده است. به طور کلی، انتخاب دوز برای یک بیمار مسن باید با احتیاط انجام شود، انتخاب میزان تزریق معمولاً از انتهای پایین محدوده دوز شروع می شود، که به خاطر کاهش عملکرد کبد، کلیه، یا قلب و بیماری های همزمان یا سایر درمان های دارویی است.
در بیماران مبتلا به سیروز کبدی داده ها نشان دهنده کاهش پاسخ دهی به فنیل افرین است. دوز را در محدوده دوز توصیه شده شروع کنید، اما ممکن است میزان دوز بیشتری از فنیل افرین در این بیماران نیاز باشد.
در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی مرحله آخر یا اند استیج (ESRD)، داده ها نشان دهنده افزایش پاسخگویی به فنیل افرین است. همچنان دوز انتخابی، از انتهای پایین محدوده دوز توصیه شده شروع شده و دوز را بر اساس هدف فشار خون هدف تنظیم میشود.
عوارض جانبی آمپول فنیل افرین هیدروکلراید
واکنش های نامطلوب به فنیل افرین هیدروکلراید در درجه اول به فعالیت بیش از حد فارماکولوژیک نسبت داده می شود. واکنش های جانبی گزارش شده در مطالعات بالینی منتشر شده، کارآزمایی های مشاهده ای، و گزارش های موردی فنیل افرین هیدروکلراید در زیر بر اساس سیستم بدن فهرست شده است. از آنجایی که این واکنش‌ها به‌طور داوطلبانه از جمعیتی با اندازه نامشخص گزارش میشوند، همیشه نمی‌توان فراوانی آنها را به‌طور قابل اعتماد تخمین زد یا یک رابطه علّی با قرار گرفتن در معرض دارو ایجاد کرد.
-
اختلالات قلبی: برادی کاردی رفلکس، کاهش برون ده قلبی، ایسکمی، فشار خون بالا، آریتمی
-
اختلالات گوارشی: درد اپی گاستر، استفراغ، تهوع
-
اختلالات سیستم عصبی: سردرد، تاری دید، گردن درد، لرزش
-
اختلالات عروقی: بحران فشار خون بالا
-
اختلالات تنفسی، قفسه سینه و مدیاستن: تنگی نفس
-
اختلالات پوست و بافت زیر جلدی: خارش
نحوه نگهداری فنیل افرین در فرم آمپول
محلول رقیق شده نباید بیش از 4 ساعت در دمای اتاق یا بیش از 24 ساعت در شرایط یخچال نگهداری شود. هر قسمت استفاده نشده را دور بریزید.
تایید شده توسط داروبین
