پنتوپرازول (Pantoprazole) از جمله داروهای گوارشیِ مهار کننده اسید و ضد زخم معده است که به خانواده داروهای مهارکننده پمپ پروتون (PPIs) تعلق دارد. پنتوپرازول با کاهش تولید اسید معده اثرات درمانی خود را اعمال می کند. این دارو در اشکال و دوزهای کپسول پنتوپرازول 20 میلی گرم، کپسول پنتوپرازول 40 میلی گرم؛ پنتوپرازول قرص 20 میلی گرم، قرص پنتوپرازول 40 میلی گرم، پودر قابل تزریق پنتوپرازول 40 میلی گرم؛ ویال پنتوپرازول 40 میلی گرم موجود بوده و برای درمان زخم هاي خوش خيم معده و دوازدهه، زخم هاي وابسته به هليكوباكتري پيلوري، سندروم زولينگر- اليسون، كاهش اسيد معده در جراحي و پيشگيري از بازگشت محتويات معده مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله عوارض شایع آن سردرد و اسهال است و در افراد دارای حساسیت به داروهای مهارکننده پمپ پروتون و بیماران کبدی و مبتلا به لوپوس با احتیاط تجویز می شود. آکالابروتینیب، سفوروکسیم، داکومیتینیب، داساتینیب، دلاویردین و ... از تداخلات دارویی مهم پنتوپرازول به شمار می روند.
موارد و نحوه مصرف داروی پنتوپرازول
پنتوپرازول به دسته ای از داروهای شناخته شده به عنوان مهارکننده های پمپ پروتون (PPIs) تعلق دارد و برای درمان برخی از مشکلات معده و مری (مانند ریفلاکس اسید) استفاده می شود. میزان اسید ساخته شده توسط معده را کاهش داده و علائمی مانند سوزش سر دل، مشکل در بلع و سرفه را تسکین می دهد. این اثر به التیام آسیب اسیدی معده و مری ، پیشگیری از زخم و ابتلا به سرطان مری کمک می کند.
قبل از شروع مصرف پنتوپرازول و هر بار که دوباره آن را خریداری می کنید، بروشور اطلاعات دارویی ارائه شده توسط تولیدکننده را بخوانید و اگر سوالی دارید، از پزشک یا مسئول داروخانه بپرسید. پنتوپرازول معمولاً یک بار در روز از طریق خوراکی مصرف می شود و دوز و طول درمان با آن بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان تعیین می شود. قرص های پنتوپرازول را بدون توجه به وعده غذایی مصرف کنید و آنها را به طور کامل ببلعید. از شکستن، خرد کردن و جویدن دارو خودداری کنید، انجام این کار ممکن است اثر دارو را از بین ببرد.
اگر از گرانول ها استفاده می کنید، دوز خود را 30 دقیقه قبل از غذا مصرف کنید، بسته را باز کرده و گرانول ها را با پوره سیب یا آب سیب مخلوط کنید، از مخلوط کردن گرانول ها با غذاها یا مایعات دیگر بپرهیزید. آنها را روی 1 قاشق چای خوری (5 میلی لیتر) پوره سیب بپاشید و تمام مخلوط را بلافاصله (در عرض 10 دقیقه) قورت دهید و جرعه جرعه آب بنوشید.
همچنین می توانید گرانول ها را با 1 قاشق چایخوری (5 میلی لیتر) آب سیب در یک فنجان کوچک مخلوط کنید، 5 ثانیه هم بزنید و بلافاصله تمام مخلوط را بنوشید. برای اطمینان از مصرف کل دوز، فنجان را یک یا دو بار با آب سیب پرکنید تا گرانول های باقی مانده مخلوط شوند و آب آن را بنوشید. از خرد کردن یا له کردن گرانول ها بپرهیزید و دوز بعدی دارو را از قبل آماده نکنید. اگر گرانول ها از طریق لوله (لوله بینی معده یا لوله معده) مصرف می شوند، دستورالعمل های دقیق در مورد نحوه صحیح مخلوط کردن و مصرف را از متخصص مراقبت های بهداشتی خود بپرسید.
ممکن است همراه با پنتوپرازول Pantoprazole از آنتی اسیدها استفاده شود. اگر سوکرالفات استفاده می کنید، پنتوپرازول را حداقل 30 دقیقه قبل از سوکرالفات مصرف کنید.
مصرف منظم پنتوپرازول موجب افزایش عملکرد آن می شود، می توانید برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در ساعت معینی مصرف کنید. دوره درمان با پنتوپرازول را حتی با وجود بهبود علائم کامل کنید، اما اگر وضعیت شما ادامه یافت یا بدتر شد به پزشک خود اطلاع دهید. از آنجا که خطر عوارض جانبی با گذشت زمان افزایش می یابد، درباره طول دوره درمان با پنتوپرازول از پزشک سوال کنید.
موارد احتیاطی در مصرف پنتوپرازول
قبل از مصرف پنتوپرازول Pantoprazole، در صورت حساسیت به آن یا داروهای مشابه (مانند لانسوپرازول، امپرازول)؛ یا ابتلا به هر نوع آلرژی غذایی یا دارویی دیگر به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است فرمولاسیون پنتوپرازول حاوی مواد غیر فعالی باشد که باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید. همچنین در صورت ابتلا به بیماری کبدی یا لوپوس پزشک یا داروساز را در جریان بگذارید.
علائم زیر می توانند نشانه های یک وضعیت جدی باشند، لذا اگر چنین علائمی دارید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
-
سوزش سر دل همراه با سبکی سر
-
تعریق
-
سرگیجه
-
درد قفسه سینه، فک، بازو یا شانه (مخصوصاً با تنگی نفس، تعریق غیرمعمول)
-
کاهش وزن بدون دلیل
-
مشکل یا درد در بلع غذا
-
استفراغ خونی
-
استفراغ شبیه تفاله قهوه
-
مدفوع خونی یا سیاه
-
سوزش سر دل برای بیش از 3 ماه
-
درد مکرر قفسه سینه
-
خس خس سینه مکرر (مخصوصاً با سوزش سر دل)
-
تهوع یا استفراغ
-
درد معده
قبل از انجام جراحی، پزشک یا دندانپزشک را از تمام محصولات مصرفی (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع کنید.
خطر شکستگی استخوان ناشی از مهارکننده های پمپ پروتون (مانند پنتوپرازول) در مصرف طولانی، دوزهای بالا و سالمندان وجود دارد. از این رو در مورد روش‌های جلوگیری از پوکی یا شکستگی استخوان، مانند مصرف مکمل های کلسیم (مانند سیترات کلسیم) و ویتامین D با پزشک یا داروساز صحبت کنید.
عوارض جانبی پنتوپرازول به ویژه پوکی استخوان و شکستگی و عفونت C. difficile (به بخش عوارض جانبی مراجعه کنید) در سالمندان نمود بیشتری دارد. کودکان هم نسبت به عوارض جانبی پنتوپرازول به ویژه تب، سرفه و عفونت های بینی، گلو یا راه های هوایی حساس تر هستند، لذا توصیه می شود مصرف این دارو در این دو رده سنی با احتیاط بیشتری همراه باشد.
عوارض جانبی پنتوپرازول Pantoprazole
پنتوپرازول به دلیل مزایای بیشتری که نسبت به خطر عوارض جانبی داشته، برای شما تجویز شده است و بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند. عوارض شایع پنتوپرازول عبارتنداز:
عوارض جانبی جدی تر نیز به شرح زیر هستند:
-
علائم سطح پایین منیزیم خون (مانند اسپاسم عضلانی، ضربان قلب نامنظم، تشنج)
-
علائم لوپوس (مانند بثورات روی بینی و گونه‌ها، مفصل جدید یا بدتر شدن درد مفصل)
پنتوپرازول ندرتا باعث ایجاد یک بیماری حاد روده‌ای می‌گردد که ناشی از باکتری C.Difficile می‌باشد. این بیماری ممکن است در طول درمان و یا هفته‌ها و ماه‌ها بعد از پایان درمان بروز کند و علائمی از قبیل اسهال مزمن، درد/گرفتگی شکم یا معده، خون یا مخاط در مدفوع دارد. در صورت بروز این علائم از داروهای ضد اسهال و یا محصولات اوپیوئیدی استفاده نکنید، چون ممکن است موجب تشدید علائم شوند.
مهارکننده های پمپ پروتون (مانند پنتوپرازول) به ندرت موجب کمبود ویتامین B-12 می شوند، این خطر در صورت مصرف مداوم روزانه و بیش از 3 سال افزایش می یابد. در صورت بروز علائم کمبود ویتامین B-12 (مانند ضعف غیرمعمول، درد زبان، یا بی حسی یا گزگز دست ها یا پاها) فوراً به پزشک اطلاع دهید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به پنتوپرازول Pantoprazole نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی از قبیل:
-
بثورات پوستی
-
خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)
-
سرگیجه شدید
-
مشکل تنفسی
فوراً به پزشک مراجعه کنید.
این مقاله به بررسی تمام عوارض جانبی پنتوپرازول نمی پردازد، بنابراین اگر متوجه عوارض جانبی دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک خود تماس بگیرید.
فراموشی و مصرف بیش از حد پنتوپرازول
اگر یک نوبت از مصرف پنتوپرازول را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و از دو برابر کردن دوز بعدی بپرهیزید.
اگر کسی با مصرف بیش از حد پنتوپرازول دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.
نحوه نگهداری از پنتوپرازول Pantoprazole
برندهای مختلف پنتوپرازول نیازهای نگهداری متفاوتی دارند، برای اطلاع از این دستورالعمل ها بسته محصول مصرفی خود را بررسی کرده یا از داروساز سوال کنید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
اگر تاریخ مصرف پنتوپرازول شما به پایان رسیده یا دوره درمان با آن کامل شده است، دارو را به درستی دور بریزید.
تایید شده توسط داروبین
