ايزوترتينوئين

ایزوترتینوئین چیست؟

ایزوترتینوئین یک قرص ضد جوش و آکنه است که در مان و رفع جوش های سطح پوست و بخوصوص پوست صورت توسط متخصص تجویز میشود. این دارو معمولا باید توسط فوق تخصص پوست تجویز گردد. ایزوترتینوئین در دوزهای 20 میلی گرم در بازار دارویی کشور وجود دارد و یکی از معروف ترین برند های ایزوترتینوئین، قرص راکوتان میباشد. همچنین این دارو بصورت ژل و کرم نیز برای برخی از مشکلات پوستی تجویز میگردد.

ایزوترتینوئین در زمان بارداری بسیار خطرناک میباشد.

موارد و نحوه مصرف از قرص ایزوترتینوئین

قرص ايزوترتينوئين همانطور که در خلاصه بالا بیان شد یکی از دارو های ضد جوش و آکنه است که بخصوص برای درمان جوشهای صورت توسط متخصص تجویز میشود. این قرص معمولا برای بیماری های زیر مصرف میگردد:

• سيستميك سيستيك نودولا
• بثورات جلدي توده‌اي(جوش های کنار هم در بدن)
• جوشهای سطحی
• درمان بیماران دارای جوش مقاوم به آنتی بیوتیک
• جوش به علت مشکلات عصبی

این دارو معمولا سبب ترشح سبوم میگردد که در نتیجه کاهش توده یا غده چربی است. بنابراین یکی از عوارض جانبی شایع این دارو خشکی به علت کاهش چربی پوست است. اما سبوم چیست؟ سبوم در واقع همان علتی است که باعث ایجاد واکنش پوست شده و در نتیجه جوش را ایجاد میکند. اگر سبوم بیش از اندازه در فرد وجود داشته باشد پوست ابتدا جوش را تجربه میکند و سپس حتی میتواند زخم بر روی سطح پوست ایجاد شود.

با توجه به اینکه برندهای گوناگونی از قرص ايزوترتينوئين وجود دارد و این نکته که داروهای هر تولید کننده دارو میتواند نحوه مصرف یا عوارض مخصوص به خود را داشته باشد حتما بعد از تهیه دارو کاغذ درون جعبه محصول را مطالعه کنید.

کپسول ها را به طور کامل بلعیده و از خرد کردن یا جویدن آنها خودداری کنید. ایزوترتینوئین معمولاً دو بار در روز به مدت 15 تا 20 هفته یا طبق دستور پزشک مصرف می شود و بر اساس دستورالعمل اغلب اشکال عمومی توصیه به مصرف آن همراه با غذا وجود دارد. غذا به افزایش جذب این دارو در جریان خون کمک می کند. این دارو را با یک لیوان پر آب مصرف کنید و حداقل 10 دقیقه پس از مصرف آن دراز نکشید. دوز مصرفی بر اساس وضعیت پزشکی، وزن و پاسخ به درمان تنظیم می‌شود، برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

ممکن است آکنه در چند روز اول مصرف این دارو تشدید شود و 1 تا 2 ماه طول بکشد تا فواید کامل این دارو بروز پیدا کند. در صورت بازگشت آکنه شدید، دوره دوم درمان پس از قطع مصرف دارو به مدت 2 ماه آغاز می شود. تولید کننده استفاده طولانی مدت از ایزوترتینوئین را توصیه نمی کند.

آیا ایزوترتینوئین چاق کننده است؟

پاسخ به این سوال بسیار شفاف است. خیر قرص ايزوترتينوئين سبب چاقی نمیشود. دو نکته در مصرف قرص ايزوترتينوئين را باید در نظر بگیرید اول اینکه مصرف این دارو در دراز مدت به هیچ عنوان توصیه نمیشود و دوم اینکه مصرف این دارو میتواند سبب کاهش اشتها گردد. این دو نکته را وقتی کنار هم میگذاریم به این نتیجه خواهیم رسید که مصرف قرص ايزوترتينوئين تاثیری بر افزایش یا کاهش وزن ندارد.

عوارض جانبی قرص ایزوترتینوئین

به یاد داشته باشید که  قرص ايزوترتينوئين به این دلیل تجویز شده است که از نظر پزشک مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی بوده است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند و فقط ممکن است عوارضی از قبیل خشکی لب و دهان، تورم جزئی پلک ها یا لب ها، پوسته پوسته شدن پوست، خونریزی بینی، ناراحتی معده یا نازک شدن مو رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات باقی ماند یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

برای تسکین خشکی دهان، آب نبات سفت (بدون قند) یا چیپس یخ بمکید، آدامس (بدون قند) بجوید، آب بنوشید یا از جایگزین بزاق استفاده کنید.

در صورت وجود هر گونه عارضه جانبی جدی، از جمله:

• تغییرات روانی یا خلقی (مانند افسردگی، اضطراب، افکار خودکشی)
• احساس سوزن سوزن شدن در پوست
• درد کمر
•  دردمفاصل یا عضله
• علائم عفونت (مانند علائم عفونت) گلودرد مکرر
• تب
• بلع دردناک
• پوسته شدن پوست کف دست ها یا پاها

فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

قرص ایزوترتینوئین به ندرت ممکن است باعث بیماری پانکراس (پانکراتیت) شود که به ندرت ممکن است کشنده باشد. در صورت بروز درد شدید معده، تهوع یا استفراغ شدید یا مکرر، مصرف این دارو را قطع کرده و فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت بروز هر گونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله: سردرد شدید، تغییرات بینایی، صدای زنگ در گوش، کاهش شنوایی، درد قفسه سینه، زردی چشم یا پوست، ادرار تیره، اسهال شدید، خونرزی رکتوم، مصرف این دارو را متوقف کرده و فوراً به پزشک اطلاع دهید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت یا زبان یا گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

این مطلب دربرگیرنده‌ی لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه اثرات دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.

موارد احتیاطی قرص ایزوترتینوئین

قبل از مصرف قرص ایزوترتینوئین، اگر به آن یا داروهای مرتبط با ویتامین A (سایر رتینوئیدها مانند ترتینوئین)؛ یا در صورت وجود آلرژی‌های دیگر، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعال (مانند سویا، پارابن) باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برخی از افرادی که به بادام زمینی حساسیت دارند ممکن است به سویا نیز حساسیت داشته باشند. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.

قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به ویژه در مورد دیابت، سابقه خانوادگی یا شخصی چربی خون بالا (تری گلیسیرید)، مشکلات روحی/خلقتی (مانند افسردگی)، بیماری کبد، چاقی، اختلالات خوردن (مانند مانند بی اشتهایی عصبی)، سوء مصرف الکل، پانکراتیت، شرایط از دست دادن استخوان (مانند پوکی استخوان یا استئومالاسی، کاهش تراکم استخوان)، با پزشک یا داروساز خود درمیان بگذارید. در حین مصرف ایزوترتینوئین و حداقل یک ماه پس از قطع مصرف، خون اهدا نکنید.

این دارو ممکن است شما را نسبت به نور خورشید حساس تر کند. مدت زمان ماندن در معرض آفتاب را محدود کنید، از اتاق های برنزه کننده و لامپ های آفتابی خودداری کنید. هنگام بیرون رفتن از منزل از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید. اگر دچار آفتاب سوختگی یا تاول/قرمزی پوست شدید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

ایزوترتینوئین می تواند دید در شب شما را تحت تاثیر قرار دهد، لذا از رانندگی، استفاده از ماشین آلات، یا انجام هر گونه فعالیتی که نیاز به دید واضح پس از تاریکی هوا دارد، خودداری کنید. اگر از لنزهای تماسی استفاده می کنید، ممکن است هنگام استفاده از این دارو، متوجه افت عملکرد آنها شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود تماس بگیرید.

در طول درمان با ایزوترتینوئین و به مدت 6 ماه بعد از آن، عمل زیبایی برای صاف کردن پوست خود (مانند اپیلاسیون، لیزر، درم ابریژن) انجام ندهید، چون می تواند منجر به ایجاد اسکار روی پوست شود. هنگام مصرف این دارو از مصرف الکل خودداری کنید زیرا ممکن است خطر برخی عوارض جانبی (مانند پانکراتیت) را افزایش دهد.

اطلاعات محدودی وجود دارد که نشان می دهد ایزوترتینوئین می تواند موجب ایجاد برخی از اثرات کاهش استخوان شود. انجام ورزش های تماسی یا ضربه ای مکرر (مانند فوتبال، بسکتبال، فوتبال، تنیس) ممکن است منجر به مشکلات استخوانی، از جمله افزایش خطر شکستگی استخوان شود. ایزوترتینوئین می تواند رشد طبیعی را در برخی از کودکان متوقف کند (بستن صفحه اپی فیزیال). برای دریافت جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

توصیه می شود هنگام استفاده از این دارو در افراد مسن، نسبت به اثرات آن به ویژه اثرات روی استخوان ها حساسیت وجود داشته باشد. همچنین توصیه می شود که مصرف این دارو در کودکان با احتیاط بیشتری انجام شود، چون ممکن است نسبت به اثرات آن، به ویژه درد کمر/مفاصل/عضله حساس تر باشند.

مصرف این دارو در زنان باردار و زنانی که قصد بارداری دارند ممنوع است. استفاده از این دارو در دوران بارداری، منجر به نقایص مادرزادی جدی (گاهی کشنده)، سقط جنین و زایمان زودرس شده است. اگر باردار شدید یا فکر می کنید ممکن است باردار باشید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید. از آنجاکه این دارو می تواند از طریق پوست و ریه ها جذب شده و به نوزاد متولد نشده آسیب برساند، زنان باردار یا زنان دارای قصد بارداری نباید این دارو را مصرف کنند یا گرد و غبار کپسول ها را تنفس کنند.

زنان باید به مدت 1 ماه قبل از شروع ایزوترتینوئین، در حین مصرف و یک ماه پس از قطع این دارو از دو روش موثر کنترل بارداری (یا اجتناب کامل از آمیزش جنسی) استفاده کنند. همچنین برای جلوگیری از بارداری باید بصورت ماهانه از پزشک خود مشاوره دریافت کنید. از «مینی قرص ها» (قرص های فاقد استروژن) برای پیشگیری از بارداری استفاده نکنید، چون ممکن است در همراهی با ایزوترتینوئین عملکرد مناسبی نداشته باشند. اگر قاعدگی شما به تاخیر افتاده یا اگر بدون استفاده از دو روش موثر پیشگیری از بارداری، مقاربت داشتید، مصرف این دارو را قطع کنید و فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

قبل از شروع این دارو باید دو تست بارداری منفی داشته باشید. در طول درمان با ایزوترتینوئین باید ماهانه آزمایش بارداری انجام دهید و در صورت مثبت بودن آزمایش، باید مصرف این دارو را قطع کرده و بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.

مشخص نیست که آیا این دارو در شیر مادر ترشح می‌شود یا خیر. با این حال و به دلیل ترشح داروهای مشابه به شیر مادر، شیردهی در حین مصرف این دارو توصیه نمی شود. درباره شروع شیردهی پس از قطع درمان از پزشک خود سوال کنید. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

انواع دوزهای قرص ايزوترتينوئين 20

دوزهای رایج قرص قرص ايزوترتينوئين 20 میلی گرم و 10 میلی گرم میباشد که مصرف نوع 20 میلی گرمی آن شایع تر است همینطور این دارو در دو شکل قرص و پماد یا ژل سبب کاهش جوشهای توده ای پوست میگردد.

مصرف بیش از حد ایزوترتینوئین

اگر فردی دچار اوردوز با این دارو شده و علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی دارد، با 115 تماس بگیرید. در غیر این صورت، فوراً او را به نزدیکترین مرکز درمانی ببرید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل استفراغ، درد معده، برافروختگی صورت، سردرد و از دست دادن تعادل باشد.

دوز فراموش شده ايزوترتينوئين

اگر یک نوبت از مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده ، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دوز بعدی را در زمان منظم مصرف کنید و برای جبران دوز فراموش شده آن را دوبرابر نکنید.

نگهداری از قرص ايزوترتينوئين

دارو را در دمای اتاق به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.

داروها را داخل توالت یا فاضلاب نریزید مگر اینکه چنین دستوری داده شده باشد. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز شما نیست، به درستی دور بریزید. با داروساز یا شرکت دفع زباله محلی خود در این باره مشورت کنید.

توجه

1. این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده است، لذا از مصرف آن در موارد مشابه یا توصیه به دیگران اکیدا خودداری نمائید. ایزوترتینوئین می تواند باعث نقص مادرزادی و سایر مشکلات جدی سلامتی شود.
2. ايزوترتينوئين يك داروي سمي است و فقط بايد توسط متخصص پوست يا زير نظر ايشان تجويز گردد. اين دارو براي مدت حداقل 16 هفته مصرف شده و معمولاً تكرار دوره لازم نمي‌باشد.
3. در طول درمان و برای نظارت بر عوارض جانبی نیاز به انجام برخی تست‌های آزمایشگاهی و/یا پزشکی (مانند بارداری، سطح کلسترول/تری گلیسیرید خون، عملکرد کبد، شمارش گلبول‌های سفید خون، معاینه چشم) وجود دارد.
4. فراهمی زیستی ایزوترتینوئین در صورت مصرف همراه غذا یا شیر افزایش می‌یابد.