شربت دکسترومتورفان+سودوافدرین

داروی ترکیبی دکسترومتورفان+سودوافدرین (Dextromethorphan+Pseudoephedrine) از خانواده داروهای تنفسی مهار کننده سرفه، خلط آورها، نرم کننده های مخاط و ضد احتقان است که با اثر مستقيم بر مركز سرفه در بصل‌النخاع و كاهش تورم مخاط و احتقان بيني؛ اثرات درمانی خود را اعمال می کند. این دارو به شکل قرص جویدنی و شربت 60 میلی لیتری تولید شده و برای درمان رينيت آلرژيك، التهاب حاد سينوس ها، خروسك، التهاب حاد گوارش مياني، التهاب ناي و نايژه ، سرفه هاي خشك ناشي از گلودرد خفيف و تحريك ناشي از سرماخوردگي در دسترس مصرف کنندگان قرار می گیرد. تهوع، استفراغ، مشکلات خواب، سرگیجه، سردرد و عصبانیت از شایع ترین عوارض این دارو به شمار می روند. تجویز شربت دکسترومتورفان پی در افراد دارای حساسیت به هریک از این دو دارو یا داروهای سیمپاتومیمتیک و همچنین در بیماران مبتلا به سرفه با خلط زیاد، سرفه مزمن، دیابت، گلوکوم، مشکلات قلبی، ضربان قلب نامنظم یا تند، فشار خون بالا، بیماری کبدی، پرکاری تیروئید و مشکل در دفع ادرار با احتیاط فراوان انجام می شود. از مهمترین تداخلات این شربت می توان به تربوتالین و محرک‌ها (مانند کافئین، دکستروآمفتامین، متامفتامین) اشاره کرد.

موارد و نحوه مصرف شربت دکسترومتورفان پی

از ترکیب دارویی دکسترومتورفان و سودوافدرین (DEXTROMETHORPHAN P) برای درمان موقت سرفه، گرفتگی بینی و درد یا فشار سینوس ناشی از عفونت (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا) یا سایر بیماری‌های تنفسی (مانند تب یونجه، برونشیت) استفاده می‌شود. این دارو حاوی یک دکونژستانت (نظیر سدودفدرین، افدرین) است که با منقبض کردن عروق خونی موجب کاهش علائم گرفتگی بینی و فشار سینوس می‌شود. همچنین این محصول حاوی یک داروی ضد سرفه غیر اوپییوئیدی (مانند دکسترومتورفان، کلوفدیانول) نیز می‌باشد که با اثر بر بخش‌هایی از مغز (مرکز سرفه) موجب توقف سرفه می‌شود.

 پیش از مصرف این دارو برای درمان سرفه مزمن ناشی از سیگار و یا سرفه با خلط زیاد با پزشک مشورت کنید. مصرف داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی برای کودکان زیر ۶ سال مفید و ایمن نیست و فقط با تجویز پزشک مجاز به استفاده از این داروها برای درمان علائم سرماخوردگی کودکان زیر ۶ سال هستید. مصرف برخی محصولات (نظیر قرص‌ها یا کپسول‌های آهسته رهش) نیز برای کودکان زیر ۱۲ سال توصیه نمی‌شود، این محصولات علائم و یا طول مدت سرماخوردگی  را کاهش نمی‌دهند و ممکن است عوارض حادی نیز داشته باشد. به منظور کاهش خطر بروز عوارض جانبی میزان مصرف دارو را به دقت رعایت کرده و از این دارو برای خواباندن کودک استفاده نکنید. از سایر داروهای سرفه و سرماخوردگی حاوی مواد تشکیل‌دهنده مشابه نیز استفاده نکنید و بخش تداخلات دارویی را هم مطالعه کنید. در مورد سایر روش‌های کاهش علائم سرفه و سرماخوردگی (مانند مصرف مایعات کافی، استفاده از رطوبت‌ساز یا اسپری/قطره نمکی بینی)  از پزشک سوال کنید.

اگر از نوع بدون نسخه دارو استفاده می‌کنید، بروشور اطلاعات دارویی ارائه شده توسط شرکت سازنده را مطالعه کرده و تمامی دستورالعمل‌های مصرف را دنبال کنید و اگر هر سوالی دارید از پزشک یا داروساز بپرسید. اما اگر دارو را پزشک تجویز کرده است، بر اساس دستورات پزشک پیش بروید.

قرص، کپسول یا شربت دکسترومتورفان+سودوافدرین را به صورت خوراکی و بدون توجه به وعده های غذایی مصرف کنید و اگر حین مصرف دارو به دلپیچه دچار شدید، دکسترومتورفان پی را همراه با غذا یا شیر مصرف کنید.

میزان مصرف دارو به وضعیت بیماری و واکنش بدن به درمان بستگی دارد، لذا میزان مصرف دارو را خودسرانه افزایش ندهید. این دارو برندها و انواع مختلفی دارد و توصیه می شود بروشور دارو را به دقت مطالعه کنید، چون میزان داروی ضد سرفه و دکونژستانت در برندهای مختلف متفاوت است.

اگر از قرص جویدنی این دارو استفاده می‌کنید پیش از بلع آن را به خوبی بجوید. اگر از فرم مایع دارو استفاده می‌کنید، میزان مصرف دارو را با استفاده از پیمانه ویژه این کار اندازه بگیرید. استفاه از قاشق آشپزخانه می تواند موجب خطا در اندازه‌گیری شود. اگر از فرم مکیدنی دکسترومتورفان-سودوافدرین (Dextromethorphan+Pseudoephedrine) (مانند استریپ‌ها) استفاده می‌کنید، پیش از برداشتن دارو دستتان را خشک کنید، دارو را بر روی زبان بگذارید و اجازه دهید تا کاملا حل شود سپس به کمک آب دهان یا آب آشامیدنی آن را قورت دهید.

کافئین عوارض جانبی دکسترومتورفان+سودوافدرین را افزایش می‌دهد و توصیه می شود حین استفاده از این دارو از مصرف مقادیر بالای نوشیدنی‌های حاوی کافئین (قهوه، چای، نوشابه کولا)، شکلات یا مصرف داروهای بدون نسخه حاوی کافئین خودداری کنید.

سوء‌مصرف این دارو می تواند موجب عوارض حاد (مانند آسیب مغزی، تشنج، مرگ) شود، از این رو بهتر است به توصیه های مصرف پزشک خود پایبند باشید.

در صورتی که بعد از ۷ روز علائمتان بهبود نیافت، تشدید شد، یا عود کرد و یا اینکه دچار سردرد مزمن، تب، راش پوستی شُدید و یا اینکه فکر می‌کنید به بیماری حادی مبتلا شده‌اید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

موارد احتیاطی در مصرف شربت دکسترومتورفان-سودوافدرین

در صورت حساسیت به هر یک از این دو دارو یا داروهای سیمپاتومیمتیک (مانند سودوافدرین، فنیل‌افرین) یا هر ماده دیگری، قبل از مصرف دارو به پزشک اطلاع دهید. ممکن است که برخی از مواد سازنده دکسترومتورفان پی باعث بروز حساسیت و یا سایر مشکلات شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با داروساز صحبت کنید.

اگر به هر یک از بیماری‌های زیر مبتلا هستید قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید:

• سرفه با خلط زیاد
• سرفه مزمن (مانند آسم، آمفیزمی، مصرف سیگار)
• دیابت
• بیماری چشمی گلوکوم
• مشکلات قلبی (مانند حمله قلبی، درد سینه، نارسایی قلبی)
• ضربان قلب نامنظم یا تند
• فشار خون بالا
• بیماری کبدی
• پرکاری تیروئید
• مشکل در دفع ادرار (مانند موارد ناشی از بزرگی پروستات)

این دارو می تواند باعث بروز احساس گیجی ‌شود. الکل و ماریجوانا این وضعیت را تشدید می‌کنند. بنابراین توصیه می شود در انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند مانند رانندگی و کار با ماشین آلات احتیاط کرده و از مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر خودداری کنید.

ممکن است که شربت، قرص جویدنی و قرص مکیدنی دکسترومتورفان پی حاوی شکر، الکل یا آسپارتام باشد. در صورت ابتلا به دیابت، سوء‌مصرف الکل، بیماری کبدی، فنیل‌کتونوریا یا هر بیماری دیگری که مستلزم محدودیت در مصرف این مواد است، جانب احتیاط را رعایت کرده و در مورد مصرف ایمن این دارو با پزشک مشورت کنید. 

پیش از انجام هرگونه عمل جراحی، پزشک یا دندانپزشک را در جریان تمام داروهای مصرفی خود (شامل داروهای نسخه‌ای، ‌بدون نسخه و محصولات گیاهی)‌ قرار دهید.

ممکن است سالمندان نسبت به عوارض جانبی این دارو بخصوص ضربان قلب نامنظم یا تند، سرگیجه، مشکلات ادرار، مشکلات خواب یا گیجی حساس‌تر باشند. کودکان نیز نسبت به عوارض جانبی این دارو بخصوص آشفتگی حساسیت بیشتری دارند. لذا توصیه می شود تجویز دکسترومتورفان پی در این دو رده سنی با احتیاط بیشتری همراه شود.

عوارض جانبی شربت دکسترومتورفان پی(Dextromethorphan+Pseudoephedrine)

برخی عوارض متداول مصرف این دارو عبارت‌اند از:

• تهوع
• استفراغ
• مشکلات خواب
• سرگیجه
• سردرد
• عصبانیت

اگر هر کدام از این عوارض بعد از مدتی تشدید شد و یا بهبود نیافت فورا به پزشک اطلاع دهید و به خاطر داشته باشید که از نظر پزشک فواید این دارو برای شما بیشتر از عوارض آن است و همچنین اغلب افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند با عوارض جانبی حادی روبرو نمی‌شوند

در صورت بروز عوارض نامحتمل اما حاد زیر مصرف دارو را متوقف کرده و فورا به پزشک اطلاع دهید:

• ضربان قلب شدید، نامنظمف تند
• تغییرات خلقی-روانی (مانند گیجی، توهم، عصبانیت)
• تشنج
• لرزش
• مشکل در دفع ادرار

به ندرت ممکن است که مصرف این دارو باعث بروز حساسیت بسیار شدید شود. با این حال در صورت بروز علائم حساسیت شدید فورا به پزشک مراجعه کنید:

• راش پوستی
• خارش یا تورم (بخصوص در صورت، زبان، گلو)
• سرگیجه شدید
• تنگی نفس

این مطلب تمامی عوارض جانبی احتمالی این دارو را پوشش نمی دهد، لذا اگر متوجه عوارض جانبی دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک خود تماس بگیرید.

فراموشی و مصرف بیش از حد دکسترومتورفان پی

اگر دکسترومتورفان+سودوافدرین  (Dextromethorphan+Pseudoephedrine) را به صورت منظم مصرف می‌کنید و مصرف یک نوبت از آن را فراموش کرده‌اید به محض یادآوری آن را مصرف کنید، اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده، آن را سر وقت مصرف کنید و از دوبرابر کردن میزان دارو به منظور جبران دوز از دست رفته بپرهیزید.

در صورتی که فردی دچار مسمومیت با این دارو شده است و عوارض حادی مانند بی‌هوشی یا تنگی نفس دارد با ۱۱۵ تماس بگیرید. در سایر موارد فورا به پزشک مراجعه کنید. سایر علائم اوردوز این دارو عبارت‌اند از:

• آشفتگی
• گیجی
• توهم
• تشنج

نکات مهم در مصرف شربت دکسترومتورفان پی

این دارو فقط برای استفاده موقت تجویز می شود، لذا بدون هماهنگی با پزشک بیش از ۷ روز از آن استفاده نکنید.

شرایط نگهداری از داروی دکسترومتورفان پی

برندهای مختلف این دارو شرایط نگهداری متفاوتی دارند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش نگهداری برند خریداری شده، به بروشور دارو مراجعه کنید. تمامی داروها را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی نگه دارید.

هیچ دارویی را در فاضلاب تخلیه نکنید، اگر دوره مصرف داروی شما تمام شده و یا تاریخ مصرف آن به پایان رسید، باقیمانده دارو را به درستی دور بریزید.