دکسپانتنول (Dexpanthenol) دارویی است که در فرم های قطره چشمی، آمپول و کرم موضعی تولید می شود که هرکدام از این اشکال به گروه دارویی خاصی تعلق داشته و برای استفاده در نواحی خاصی از بدن کاربرد دارند. کرم موضعی دکسپانتنول، یک مرطوب کننده پوستی است که برای درمان و پیشگیری از خشکی، زبری و خارش پوست استفاده می شود. نحوه مصرف کرم دکسپانتنول بسته به برند آن متفاوت بوده و باید قبل از مصرف، راهنمای موجود در آن به طور کامل مطالعه شود. مصرف این مرطوب کننده درصورت نداشتن حساسیت به مواد نگهدارند و برخی رایحه ها، عوارض جانبی خاصی ایجاد نمی کند. این کرم همچنین، تداخل خاصی با محصولات دیگر ندارد، بااینحال، توصیه می شود که قبل از مصرف آن، نام محصولات مصرفی به پزشک گفته شود.
موارد مصرف کرم مرطوب کننده دکسپانتنول
مرطوب‌کننده دکسپانتنول (Dexpanthenol) برای درمان و پیشگیری از خشکی، ضمختی، زبری، خارش و تحریکات خفیف پوستی مانند قرمزی محل پوشک، سوختگی پوستی ناشی از پرتودرمانی مورد استفاده قرار می گیرد.
نرم‌کننده‌ها موادی هستند که پوست را نرم و مرطوب میکنند و خارش و پوسته پوسته شدن پوست را کاهش می‌دهند. برخی محصولات مانند اکسید روی و وازلین سفید عمدتا برای محافظت از پوست در برابر تحریکاتی مانند رطوبت زیاد استفاده میشوند. خشکی پوست در نتیجه کاهش آب در لایه رویی پوست ایجاد می‌شود. نرم‌کننده‌ها یا مرطوب‌کننده‌ها با ایجاد یک لایه روغنی بر روی پوست عمل میکنند و مانع از خروج آب از پوست میشوند. وازلین، لانولین، روغن معدنی و دکسپانتنول نرم‌کننده‌های متداول هستند. مرطوب کننده هایی مانند گلیسرین، لسیتین و پروپیلن گلایکول، میزان آب را در لایه خارجی پوست افزایش می‌دهند.
لایه های بالایی سلول های پوست حاوی موادی شامل اوره، آلفا هیدروکسی اسید‌ها مانند (اسیدلاکتیک، سیتریک، گلایکولیک) و آلانتوئین هستند که کراتین این مواد را درکنار هم نگه می دارد. برخی محصولات حاوی موادی هستند که کراتین را نرم می کنند. این باعث می شود که سلول های مرده پوست ازبین رفته، پوست آب کافی داشته و پوست نرم تر و صاف تر شود.
برخی از انواع این دارو پیش از مصرف نیاز به آماده‌سازی دارند و باید تکان داده شوند. به همین دلیل، به دقت از دستورالعمل‌های دارو و توصیه پزشک پیروی کنید.
دارو را بر اساس توصیه داخل بسته‌بندی یا توصیه پزشک به محل مورد نظر بمالید. میزان مصرف این دارو به برند خریداری شده و وضعیت پوست بستگی دارد. اگر کرم دکسپانتنول را برای پوست های خشک استفاده می کنید، ممکن است نیاز باشد که با هربار شستشوی دست، از کرم استفاده کنید.
اگر از این مرطوب کننده برای درمان قرمزی ایجاد شده در محل پوشک استفاده می‌کنید، پیش از مصرف، محل را تمیز کرده و کاملا خشک کنید.
برای استفاده از این دارو برای سوختگی ناشی از پرتو درمانی، با متخصص پرتودرمانی مشورت کنید.
برای استفاده صحیح از کرم مرطوب کننده دکسپانتنول، راهنمای داخل بسته‌بندی دارو را مطالعه کنید. توجه داشته باشید که این دارو تنها برای استفاده موضعی روی پوست تولید شده است و استفاده آن برای سایر نقاط بدن، باید حتما با توصیه و تجویز پزشک باشد. لذا، تازمانی که پزشک توصیه نکرده است، از تماس آن با نقاط حساس بدن مانند چشم، داخل دهان، بینی و واژن یا کشاله ران خودداری کنید.
مصرف این دارو برای پوست های دارای شرایط زیر مناسب نیست:
-
پوست صورت
-
پوست های دارای شکستگی، شکاف یا بریدگی
-
پوست تحریک شده یا آسیب دیده
-
پوست اصلاح شده
برای اطلاع از سایر نقاط و پوست هایی که نباید از کرم دکسپانتنول (Dexpanthenol) استفاده کنند، برچسب دارو را مطالعه کرده و با پزشک مرتبط صحبت کنید.
برای اینکه تاثیر بهتری از این دارو دریافت کنید آن را به صورت منظم مصرف کنید. اغلب مرطوب‌کننده‌ها برای اینکه عملکرد مطلوبی داشته باشند، به آب نیاز دارند. بنابراین، بهتر است، این دارو را پس از استحمام و زمانی که پوست هنوز مرطوب است مصرف کنید. در مورد پوست‌های بسیار خشک، پزشک ممکن است توصیه کند که محل استفاده را پیش از هر بار مصرف با آب و صابون بشویید.
استحمام یا شست‌و‌شوی طولانی مدت یا مکرر با آب داغ، یکی از کارهایی است خشکی پوست را تشدید می کند.
اگر مشکل شما با مصرف کرم دکسپانتنول تشدید یا ماندگار شد یا تبدیل به بیماری حادی شد، فورا به پزشک مراجعه کنید.
کرم دکسپانتنول را درصورت داشتن حساسیت یا آلرژی به مواد یا شرایط خاص، با توصیه پزشک مصرف کنید.
درصورتی که پوست شما دارای مشکلاتی مانند بریدگی، عفونت یا زخم پوستی است، قبل از مصرف این کرم مرطوب کننده، به پزشک خود مراجعه کنید.
برخی مواد تشکیل‌دهنده مانند مواد نگهدارنده و عطرها، ممکن است که پوست را نسبت به آفتاب حساس کنند. در این شرایط، ممکن است پزشک توصیه کند که کمتر درفضای باز قرار بگیرید، از سولاریوم اجتناب کنید و در فضای باز از کرم ضد آفتاب و لباس محافظتی استفاده کنید. اگر دچار آفتاب‌سوختگی، تاول یا قرمزی پوست شُدید، فورا به پزشک اطلاع دهید.
برخی از برندهای کرم دکسپانتنول ممکن است که آکنه های پوستی را تشدید کنند. از این رو، اگر نسبت به داشتن آکنه روی پوست خود حساس هستید، از نوع ضدجوش این کرم استفاده کنید. همچنین، برخی از انواع این کرم مرطوب کننده باعث ایجاد لک یا تغییر رنگ لباس ها می شود. بنابراین، بهتر است نوع مناسب دکسپانتنول برای پوست خود را از طریق مشورت با پزشک پیدا کنید.
عوارض جانبی در مصرف کرم موضعی دکسپانتنول
اگرچه، اغلب کرم های مرطوب کننده عارضه خاصی بر پوست ایجاد نمی کنند، اما درمواردی ممکن است که فرد سوزش، قرمزی یا تحریک پوست را تجربه کند که اگر تشدید یا ماندگار شدند، باید با پزشک صحبت کرد.
اگر این دارو را تحت نظر پزشک مصرف می‌کنید به یاد داشته باشید که از نظر پزشک مزایای مصرف این دارو برای شما از عوارضش بیشتر است. همچنین بسیاری از افرادی که این دارو را مصرف میکنند با هیچ عارضه‌جدی‌ای روبرو نمی‌شوند.
باوجود اینکه کرم دکسپانتنول (Dexpanthenol) عارضه خاصی ندارد، اما اگر عوارض جدی زیر رخ داد، فورا به پزشک مراجعه کنید:
-
تغییرات غیر عادی در پوست (مانند سفیدی، نرمی، خیسی ناشی از رطوبت زیاد)
-
علائم عفونت پوستی
بروز حساسیت شدید به این دارو نادر است. اما با این حال در صورتی که با هر یک از عوارض جانبی بسیار شدید زیر روبرو شدید فورا به پزشک مراجعه کنید:
-
راش پوستی
-
خارش یا تورم (بخصوص در صورت، زبان، گلو)
-
سرگیجه شدید
-
تنگی‌نفس
این مقاله شامل تمامی عوارض جانبی احتمالی این دارو نیست. اگر با عوارض دیگری نیز مواجه شدید با پزشک تماس بگیرید.
جهت مشاهده تداخلات کرم موضعی دکسپانتنول (Dexpanthenol)
به قسمت تداخلات دارویی در بالای صفحه مراجعه نمایید.
فراموشی دوز و مصرف بیش از حد دکسپانتنول موضعی
اگر مصرف این دارو را در یک نوبت فراموش کردید، می توانید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. نیازی به جبران یا مصرف بیشتر از میزان توصیه شده نیست.
مصرف خوراکی این دارو می‌تواند خطرناک باشد. اگر فردی این دارو را بیشتر از حد مصرف کرد و علائم شدیدی نظیر بی‌هوشی یا تنگی نفس دارد، با ۱۱۵ تماس بگیرید. اما اگر علائم ذکر شده در او وجود نداشت، می توانید فورا به پزشک مراجعه کنید.
نکات مهم در مصرف لوسیون دکسپانتنول
برخی از راه‌هایی که می توانند از ایجاد خشکی پوست پیشگیری کنند، عبارت‌اند از:
-
استحمام با آب ولرم (نه داغ)
-
کاهش دفعات استحمام (مثلا هر ۱ یا ۲ روز)
-
کاهش مدت‌زمان استحمام
-
استفاده از مرطوب کننده در مواقعی که هوا خیلی خشک است
-
نرم‌کننده ها انواع و اشکال مختلفی مانند روغنی، کرم، لوسیون یا اسپری دارند که برخی از آنها حاوی عطرها یا موادی هستند که باعث ایجاد حساسیت در برخی افراد می شود. از این رو، بهتر است در مورد بهترین نوع نرم کننده برای خودتان، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
نحوه نگهداری از مرطوب کننده دکسپانتنول
روش نگهداری روی بسته دارو را مطالعه کنید. و اگر هر سوالی در این زمینه دارید از داروساز سوال کنید. همچنین همه اقلام دارویی را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی نگهداری کنید.
قوطی فوم را نزدیک حرارت بالا (بالاتر از ۴۹ درجه سانتی‌گراد) قرار ندهید و آن را در نزدیکی شعله آتش، نگهداری استفاده و نکنید. به دلیل اینکه قوطی فوم تحت فشار است به آن ضربه نزنید و آن را در آتش قرار ندهید.
مواد دارویی را در توالت یا سینک تخلیه نکنید، مگر اینکه اینطور توصیه شده باشد. وقتی که مصرف دارو به پایان رسید و تاریخ انقضای دارو رسید، آن را در سطل زباله بیاندازید.
تایید شده توسط داروبین
