کلیندامایسین

کلیندامایسین غیر واژینال:
کلیندامایسین (Clindamycin) آنتی بیوتیکی است که با توقف رشد باکتری ها، برای درمان عفونت های ناشی از باکتری تجویز می شود. این دارو در اشکال  شربت و سوسپانسون، ژل، کپسول، آمپول، محلول موضعی، قرص و شیاف واژینال  در دوز های مختلف تولید شده و به عنوان ضدعفونت برای نواحی مختلفی از بدن استفاده می شود. در این مطلب، تمامی اطلاعات مربوط به کلیندامایسین موضعی و خوراکی، ارائه می شود. شکل خوراکی این دارو به صورت کپسول کلیندامایسین 150 و 300 میلی گرم و شکل موضعی آن به صورت محلول موضعی 1% در داروخانه ها عرضه می شود. مصرف این دارو در افرادی که به لینکومایسین حساسیت دارند یا سابقه ابتلا به بیماری های کبدی، کلیوی و روده ای دارند، باید با احتیاط تجویز شود. تهوع، استفراغ یا اسهال ازجمله عوارض کپسول کلیندامایسین است که درصورت ادامه یا تشدید آنها باید به پزشک مراجعه کرد. داروی کائولین-پکتین با کلیندامایسین (Clindamycin) دارای تداخل است و باید از مصرف همزمان آنها خودداری کرد.

کلیندامایسین واژینال:
کرم واژینال کلیندامایسین ( Clindamycin vaginal cream) مخصوص زنان بوده و برای درمان عفونت واژینوز باکتریایی کاربرد دارد. این دارو به صورت قرص و شیاف واژینال 100میلی گرم، کپسول 150 و 300 میرلی گرم، سوسپانسیون 32 و 75 گرم، شربت 80 میلی لیتر، ژل و محلول موضعی 1%، کرم واژینال 2% و آمپول 300 و 600 میلی لیتری تولید و عرضه می شود. درطول مصرف این دارو، داشتن رابطه واژینال یا استفاده از تامپون و دوش های واژینال می توانند در عملکرد صحیح دارو تاثیر بگذارد. همچنین، این دارو می تواند عملکرد کاندوم های لاتکس و دیافراگم ها را ضعیف نماید. از این رو، تا 72 ساعت بعد از درمان با این کرم، نباید از این محصولات استفاده کرد. با مصرف این دارو ممکن است فرد دچار اسهال خفیف یا ناراحتی معده شود که درصورت ادامه یا تشدید باید به پزشک مراجعه کرد. در موارد نادر ممکن است عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد که در ادامه ذکر شده است.

 هشدار: این دارو ممکن است در جریان خون جذب شده و به ندرت، در نتیجه فعالیت یک باکتری به نام C.difficile موجب بروز یک بیماری حاد روده‌ای ‌شود. این وضعیت ممکن است در طول مصرف دارو یا هفته‌ها و ماه‌ها بعد از آن بروز کند. در صورت بروز علائم این بیماری ازجمله موارد زیر، فورا به پزشک اطلاع دهید:

• اسهال مداوم
• درد یا گرفتگی معده یا شکم
• خون یا مخاط در مدفوع

توجه داشته باشید که، مصرف داروهای ضد اسهال یا داروهای اوپییوئیدی این بیماری را تشدید می‌کند.

 موارد و نحوه مصرف داروی کلیندامایسین

داروی کلیندامایسین (Clindamycin) برای درمان انواع مختلفی از بیماری‌های باکتریایی استفاده می شود. این آنتی‌بیوتیک با متوقف کردن رشد باکتری‌ها، عفونت‌های باکتریایی را ازبین می برد اما، بر بیماری‌های ویروسی (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا) ‌تاثیری ندارد. شکل موضعی این دارو برای درمان آکنه و کاهش ضایعات ناشی از آن موثر می باشد. داروهای آنتی بیوتیک باید فقط در موارد لزوم و به اندازه مصرف شوند، زیرا، مصرف بیش از حد این داروها، بدن را در برابر آنها مقاوم کرده و باعث می شود که کارایی خود را در هنگام بروز بیماری در آینده، از دست بدهد.

کپسول خوراکی کلیندامایسین را می توان با یا بدون غذا، روزانه 4 بار (هر ۶ ساعت) مصرف کرد. توجه داشته باشید که این دارو را باید همراه با یک لیوان کامل آب (۲۴۰ میلی‌لیتر) مصرف کنید مگر اینکه پزشک تجویز دیگری داشته باشد. حداقل تا ۱۰ دقیقه بعد از مصرف کپسول کلیندامایسین دراز نکشید. میزان مصرف کپسول کلیندامایسین به وضعیت بیماری و واکنش بدن به درمان بستگی دارد. این میزان در کودکان به وزن نیز بستگی دارد.

اگر پزشک برای رفع جوش و آکنه، کلیندامایسین موضعی را تجویز کرده است، برای اطلاع از نحوه مصرف آن، برگه راهنمای موجود در بسته بندی دارو را مطالعه کنید. توجه داشته باشید که این دارو فقط برای مصرف موضعی روی پوست است و درصورت تماس آن با چشم، دهان، بینی و زخم های باز روی پوست، باید آن ناحیه را با آب خنک فراوان بشویید.

برای استفاده از کلیندامایسین موضعی، ابتدا ناحیه آسیب دیده را تمیز و خشک کنید. اگر لوسیون موضعی کلیندامایسین (Clindamycin) را استفاده می کنید، ابتدا بطری را به خوبی تکان دهید، سپس یک لایه نازک از آن را دو بار در روز، روی جوش ها بمالید. درصورت مصرف پد یا سواب دارویی، آن را به آرامی روی ناحیه مورد نظر بمالید و بعد دور بریزید. بسته به اندازه ناحیه آسیب دیده، ممکن است به بیش از یک پد نیاز باشد.

فوم کلیندامایسین را یک بار در روز، به مناطق آسیب دیده بمالید. از اسپری کردن مستقیم فوم روی دست یا صورت خودداری کنید. زیرا، این محصول در تماس با پوست گرم، شروع به ذوب شدن می کند. در عوض، مقدار مورد نیاز را مستقیما در درپوش یا روی سطح خنک مانند براش صورت اسپری کنید. اگر احساس می کنید که قوطی گرم شده است، آن را زیر آب سرد قرار دهید.

پس از مصرف کلیندامایسین موضعی، دست های خود را بشویید. گاهی شکل موضعی کلیندامایسین سریعا اثر نگذاشته و بین 2 تا 6 هفته طول می کشد تا شروع به اثر گذاشتن کند و ممکن است تا 12 هفته طول بکشد که اثرات آن به طور کامل مشاهده شود.

تمامی داروها با مصرف منظم، در فواصل زمانی مشخص، بیشترین اثر خود را می گذارند. از اینرو، داروی کلیندامایسین را به طور منظم و در ساعات مشخص از روز مصرف نمایید. دوره مصرف دارو را کامل کرده و حتی اگر در اواسط مصرف، متوجه بهبود علائم خود شدید، بازهم به مصرف آن ادامه دهید. قطع زودهنگام داروهای آنتی بیوتیک، موجب بازگشت عفونت یا بدتر شدن آن می شود.

اگر بعد از گذراندن دوره درمان، بیماریتان بهبود نیافت یا بدتر شد یا متوجه علائم جدید شدید، به پزشک خود مراجعه کنید.

این دارو می تواند برای درمان مشکلات دیگر، با سایر داروها ترکیب شود. کلیندامایسین و ترتینوئین، کلیندامایسین و کلوتریمازول برخی از این داروها هستند.

موارد و نحوه مصرف کلیندامایسین واژینال

موارد احتیاطی در مصرف  کلیندامایسین (Clindamycin)

اگر به داروی کلینداماسین یا لینکومایسین یا هر ماده دیگری حساسیت دارید، پیش از مصرف دارو پزشک را مطلع کنید. ممکن است که این دارو از موادی ساخته شده باشد که می‌توانند باعث بروز حساسیت یا سایر مشکلات شوند. برای اطلاع از جزئیات بیشتر با پزشک صحبت کنید.

لازم است که پیش از مصرف داروی کلیندامایسین پزشک در جریان سابقه پزشکی شما قرار بگیرد. بخصوص درصورت داشتن سابقه بیماری های زیر:

•  بیماری کبدی
•  بیماری کلیوی
•  بیماری معده یا شکم (مانند کولیت اولسراتیو، انتریت، اسهال ناشی از C. difficile)
•  مشکلات آلرژیک (مانند آسم، تب یونجه (شرایط آتوپیک)، اگزما)

نکته قابل توجه این است که، داروی کلیندامایسین می‌تواند باعث کاهش کارایی واکسن‌های باکتریایی زنده (مانند واکسن تیفوئید)‌ شود. لذا، قبل از انجام واکسیناسیون و ایمن‌سازی، متخصص را در جریان مصرف این دارو قرار دهید.

پیش از انجام عمل جراحی، پزشک یا دندان‌پزشک را در جریان مصرف این دارو قرار دهید (مگر اینکه توصیه شده باشد به عنوان یک اقدام احتیاطی پیش از عمل جراحی از این دارو استفاده کنید).

همچنین، سالمندان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، بخصوص اسهال مداوم حساس تر باشند.

موارد احتیاطی در مصرف کرم واژینال کلیندامایسین

 عوارض جانبی آنتی بیوتیک کلیندامایسین

بخش هشدار را حتما بخوانید.

پیش از هرچیزی، این را بدانید که پزشکان با علم به عوارض جانبی داروها، تشخیص می دهند که فواید یک دارو از عوارض جانبی احتمالی آن بیشتر است. همچنین، اکثر افرادی که داروی کلیندامایسی موضعی یا خوراکی را با تجویز پزشک مصرف می کنند، با عوارض خاصی مواجه نمی شوند.

برخی افراد ممکن است با مصرف کلیندامایسین خوراکی، دچار تهوع، استفراغ یا اسهال شوند که درصورت ادامه یا تشدید آنها باید به پزشک مراجعه کنند. سوزش، خارش، خشکی، قرمزی یا چربی پوست و لایه برداری پوست، برخی از عوارض متداول کلیندامایسین موضعی هستند که درصورت ادامه یا تشدید آنها باید به پزشک مراجعه کرد.

عوارض جانبی حاد کپسول کلیندامایسین (Clindamycin) که با مشاهده آنها باید فورا به پزشک مراجعه شود، عبارت است از:

• سوزش معده
• تورم یا درد مفاصل
• زردی پوست یا چشم
• تیرگی ادرار

برخی افراد ممکن است با مصرف بیش از حد یا طولانی مدت کلیندامایسین خوراکی، دچار سفیدک دهان یا عفونت قارچی واژینال جدید شوید. در صورت مشاهده نقاط سفید در دهان، تغییر در ترشحات واژینال یا سایر علائم جدید با پزشک تماس بگیرید.

به ندرت ممکن است که این دارو باعث بروز حساسیت بسیار حاد شود. با این حال، در صورتی که با حساسیت حاد روبرو شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید. علائم حساسیت شدید عبارت‌اند از:

•  تب مداوم
•  تورم جدید و یا تشدید تورم غدد لنفاوی
•  راش پوستی
•  خارش یا تورم (بخصوص در صورت، زبان، گلو)
•  سرگیجه شدید
•  تنگی نفس

عوارض جانبی کلیندامایسین واژینال ( Clindamycin vaginal cream)

• درد هنگام ادرار
• کمردرد
• مشکلات قاعدگی
• خونریزی غیر طبیعی واژن

• اسهال مداوم
• درد یا گرفتگی شکم یا معده
• خون یا مخاط در مدفوع

•  بثورات پوستی
• خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت، زبان، گلو)
• سرگیجه شدید
• مشکلات تنفسی

 فراموشی و مصرف بیش از حد  کلیندامایسین

اگر یک نوبت از مصرف دارو را فراموش کردید به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه نزدیک نوبت بعدی باشد. نوبت بعدی را سر وقت مصرف کنید و میزان آن را دو برابر نکنید.

در صورت مشاهده اوردوز و علائم شدیدی مانند بی‌هوشی و تنگی نفس با ۱۱۵ تماس بگیرید. در سایر موارد فورا به پزشک مراجعه کنید.

کلیتدامایسین واژینال دارویی موضعی است و مصرف خوراکی آن می تواند مضر باشد. اگر فردی این دارو را بیش از حد مصرف کرده و علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی دارد، با 115 تماس بگیرید. در غیر این صورت، فوراً او را به نزدیکترین مرکز درمانی ببرید.

 نکات مهم در مصرف کلیندامایسین

این دارو را در اختیار سایرین قرار ندهید.

این بیماری تنها برای بیماری‌ فعلی شما تجویز شده است. برای درمان سایر بیماری‌های عفونی در آینده از این دارو استفاده نکنید مگر اینکه پزشک اینطور توصیه کرده باشد.

در مصرف طولانی مدت این دارو نیاز است که به منظور بررسی فرایند درمان و عوارض جانبی برخی از تست‌ها (مانند عملکرد کبد یا کلیه، گلبول‌های خون) به صورت دوره‌ای انجام بشود. برای دریافت اطلاعات بیشتر با پزشک مشورت کنید.

 نحوه نگهداری کلینداماسین

داروی کلینداماسین را در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. آن را در حمام قرار ندهید. همه داروها را دور از دسترس اطفال و پت‌ها نگهدارید.

داروها را در فاضلاب نریزید مگر اینکه اینطور توصیه شده باشد. وقتی که مصرف دارو تمام شد و یا تاریخ انقضا سر رسید دارو را به سطل زباله بیاندازید.