اریترومایسین (Erythromycin) یک داروی ضد عفونتِ ضد باکتری و از خانواده ماکرولیدها است که با ممانعت از رشد باکتری ها، اثرات درمانی خود را اعمال می کند. از اریترومایسین برای درمان عفونت های تنفسی، ادراری، پوستی و دهانی و گاها آکنه و رزاسه استفاده می شود. این دارو در اشکال قرص 200 میلی گرمی اریترومایسین، قرص 400 میلی گرمی اریترومایسین، سوسپانسیون 200 میلی گرم بر 5 میلی لیتر، ویال 500 میلی گرم بر 10 میلی لیتر در بازار دارویی کشورمان موجود است. اریترومایسین نیز مانند هر آنتی بیوتیک دیگر در فواصل منظم و ترجیحا با معده خالی مصرف می شود و تعیین دوز آن به عوامل مختلفی از جمله وضعیت بیماری، پاسخ بدن، وزن و سن وابسته است. تهوع، استفراغ، اسهال، درد یا گرفتگی معده و کاهش اشتها از عوارض شایع اریترومایسین به شمار می روند. تجویز اریترومایسین در صورت حساسیت به آن یا سایر آنتیبیوتیکهای ماکرولید و همچنین سابقه بیماری هایی نظیر بیماری کلیه، کبد، میاستنی گراویس مستلزم احتیاط بیشتری است. اریترومایسین بر ریتم قلب تاثیر دارد و ممکن است در صورت مصرف همزمان با آمیودارون، دوفتیلید، پیموزید، پروکاینامید،پروپافنون، کوئینیدین، سوتالول؛ تداخلات دارویی ویژهای بروز پیدا کند.
اریترومایسین (Erythromycin) برای پیشگیری و درمان انواع مختلفی از عفونتهای باکتریایی استفاده میشود. این دارو یک آنتیبیوتیک ماکرولید است و با توقف رشد باکتریها اثرات درمانی خود را اعمال می کند. اریترومایسین فقط برای درمان و پیشگیری عفونتهای باکتریایی کاربرد دارد و بر روی عفونتهای ویروسی (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا) تاثیری ندارد. استفاده غیر ضروری یا نادرست از آنتیبیوتیکها موجب کاهش کارایی آنها در آینده میگردد.
اریترومایسین بر اساس تجویز پزشک،به صورت خوراکی و معمولا پیش از غذا مصرف می شود. مصرف اریترومایسین با معده خالی، موجب افزایش جذب آن می شود. اما اگر حالت تهوع دارید، می توانید دارو را همراه با غذا یا شیر مصرف کنید. از شکستن، جویدن و خرد کردن قرص های اریترومایسین بپرهیزید و آن را به صورت کامل ببلعید. تعیین دوز دارو در بزرگسالان بر اساس وضعیت بیماری و پاسخ بدن به درمان و در کودکان به وزن و سن بستگی دارد. از آنجایی که ثابت ماندن دوز آنتی بیوتیک ها موجب افزایش کارایی آنها می شود، اریترومایسین را به صورت منظم مصرف کنید. می توانید برای کمک به یادآوری هر روز آن را در زمان مشخص استفاده کنید.
اگر از اریترومایسین برای درمان عفونت استفاده میکنید، دوره درمان را حتی با وجود بهبود علائم بیماری کامل کنید. قطع زودهنگام دارو می تواند موجب بازگشت عفونت شود. درنهایت اگر به رغم مصرف اریترومایسین (Erythromycin) بیماریتان تشدید میشود و یا بهبود نمییابد به پزشک اطلاع دهید.
اگر از اریترومایسین برای پیشگیری از برخی عفونتهای باکتریایی استفاده میکنید آن را دقیقا بر اساس تجویز پزشک مصرف کرده و بدون هماهنگی با پزشک مصرف دارو را قطع نکنید.
پیش از مصرف اریترومایسین، در صورت حساسیت به آن یا سایر آنتیبیوتیکهای ماکرولید (ماند آزیترومایسین، کلاریتروماسین) یا ابتلا به هرگونه آلرژی دارویی یا غذایی به پزشک اطلاع دهید. ممکن است برخی از مواد سازنده این دارو باعث بروز حساسیت و یا سایر مشکلات شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با داروساز صحبت کنید. همچنین پیش از مصرف اریترومایسین اگر سابقه بیماری کلیه، بیماری کبد، نوعی بیماری عضلانی (میاستنی گراویس) دارید، پزشک یا داروساز را در جریان بگذارید.
اریترومایسین می تواند بر ریتم قلب تاثیر بگذارد (طولانی شدن QT) و در موارد نادر باعث بروز ضربان قلب نامنظم و تند حاد که ممکن است خطر جانی داشته باشد، و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش) شود. این علائم نیاز به رسیدگی فوری پزشکی دارند.
ابتلا به برخی از بیماریها و مصرف سایر داروهای طولانی کننده QT، خطر بروز این شرایط را افزایش می دهند. بنابراین پیش از مصرف اریترومایسین پزشک را از تمامی داروهای مصرفی و شرایط پزشکی نظیر برخی مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، ضربان قلب کند، طولانی شدن QT در تست نوار قلب)، سابقه خانوادگی برخی از مشکلات قلبی (طولانی شدن QT در تست نوار قلب، ایست قلبی) مطلع نمائید.
کمبود پتاسیم یا منیزیم نیز خطر طولانی شدن QT را افزایش میدهد، این خطر در صورت مصرف برخی از داروها (مانند مدرها) و یا ابتلا به مشکلاتی نظیر تعریق، اسهال یا استفراغ شدید نیز افرایش می یابد. لذا در مورد مصرف ایمن اریترومایسین با پزشک مشورت کنید.
این دارو همچنین، می تواند اثر واکسنهای باکتریایی زنده (مانند واکسن تیفوئید) را کاهش دهد، به منظور پیشگیری از وقوع چنین احتمالی، قبل از واکسیناسیون یا ایمنسازی، متخصصان امر را در جریان مصرف این دارو قرار دهید. همچنین پیش از انجام هرگونه عمل جراحی، فهرست تمامی داروهای مصرفی خود (شامل داروهای نسخهای، بدون نسخه و محصولات گیاهی)را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید.
برخی از برندهای اریترومایسین (Erythromycin) حاوی سدیم هستند. لذا اگر از رژیم غذایی کمنمک پیروی میکنید و یا به بیماریهایی نظیر نارسایی احتقانی قلب مبتلا هستید که مصرف نمک آنها را تشدید میکند، برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک صحبت کنید.
برخی از عوارض جانبی اریترومایسین بخصوص کاهش شنوایی و طولانی شدن QT در سالمندان نمود بیشتری دارد و توصیه می شود تجویز اریترومایسین در این رده سنی با احتیاط بیشتری همراه شود.
هر دارو به موازات اثرات مطلوب درمانی دارای عوارض ناخواسته ای نیز هست. برخی عوارض جانبی متداول اریترومایسین شامل تهوع، استفراغ، اسهال، درد یا گرفتگی معده، کاهش اشتها است که مصرف دارو همراه با غذا می تواند برخی از این عوارض را کاهش دهد. در هر صورت، اگر هر کدام از این عوارض بعد از مدتی تشدید شد و یا بهبود نیافت فورا به پزشک اطلاع دهید.
در صورت بروز عوارض جانبی نادر اما جدی زیر فورا به پزشک مراجعه کنید.
-
علائم بیماری کبدی (مانند تهوع یا استفراغ مرمن، زردی چشم یا پوست، ادرار تیره، درد شدید معده یا شکم)
-
سرگیجه شدید
-
غش
-
ضربان قلب تند یا نامنظم
-
خستگی غیرعادی
-
ضعف عضلات
-
اختلال در تکلم
-
تاری دید
-
افتادن پلکها
-
کاهش شنوایی
داروی اریترومایسین ندرتا باعث ایجاد یک بیماری حاد رودهای میگردد که ناشی از باکتری C.Difficile میباشد. این بیماری ممکن است در طول درمان یا هفتهها و ماهها بعد از پایان درمان بروز کند و علائمی از قبیل اسهال مزمن، درد یا گرفتگی شکم یا معده، خون یا مخاط در مدفوع دارد. در صورت بروز این علائم از داروهای ضد اسهال یا محصولات اوپیوئیدی استفاده نکنید، چون ممکن است موجب تشدید علائمشوند.
مصرف مقدار زیاد یا طولانی مدت اریترومایسین می تواند باعث بروز سفیدک دهانی یا عفونت قارچی جدید شود. در صورت مشاهده نقاط سفید در دهان، تغییر در ترشحات واژینال یا سایر علائم جدید با پزشک تماس بگیرید.
در موارد نادر ممکن است مصرف اریترومایسین (Erythromycin) موجب بروز حساسیت شدید شود. لذا، در صورت بروز علائم حساسیت شدید مانند راش پوستی، خارش یا تورم (بخصوص در صورت، زبان،گلو)، سرگیجه شدید، تنگی نفس فورا کمک پزشکی دریافت کنید.
این لیست دربرگیرنده تمامی عوارض محتمل اریترومایسین نیست، بنابراین در صورت مشاهده سایر عوارض جانبی با پزشک تماس بگیرید.
اگر مصرف یک نوبت از اریترومایسین را فراموش کردید به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه نزدیک نوبت بعدی باشد. نوبت بعدی را سر وقت مصرف کنید و میزان آن را دو برابر نکنید.
در صورتی که فردی دچار مسمومیت شده است و عوارض حادی مانند بیهوشی یا تنگی نفس دارد با اورژانس تماس بگیرید، یا او را به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید.
نکات مهم مصرف اریترومایسین
اریترومایسین را با سایر افراد به اشتراک نگذارید.
این دارو فقط برای بیماری فعلی شما تجویز شده است و تنها در صورتی که پزشک تجویز کرده باشد میتوانید از آن برای درمان سایر بیماریها در آینده استفاده کنید.
نحوه نگهداری از اریترومایسین
اریترومایسین را در دمای اتاق و بدور از نور و رطوبت نگهداری کنید. همه داروها را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی نگه دارید.
هیچ دارویی را در فاضلاب تخلیه نکنید. اگر دوره مصرف اریترومایسین تمام شد یا تاریخ مصرف آن به پایان رسید، دارو را به سطل زباله بیاندازید.