بتامتازون

داروی بتامتازون (Betamethasone) در دسته داروهای کورتیکو استروئیدی یا در زبان عامه، کورتون قرار دارد که در اشکال خوراکی، تزریقی و موضعی تولید و دوز مصرفی آن توسط پزشک مشخص می شود. نوع خوراکی و تزریقی این دارو به صورت آمپول 1میلی لیتر و 4 میلی گرم و قرص 0.5 میلی گرم تولید شده و به علت اثر کاهش دهنده ایمنی، در درمان بیماریهای خود ایمنی از قبیل لوپوس، روماتیسم، آلرژی و آسم مورد استفاده قرار می گیرد. در صورت وجود زخم یا عفونت نباید از نوع موضعی این دارو استفاده شود. همچنین عوارضی از قبیل سوزش، خارش و قرمزی پوست نیز ممکن است در اثر مصرف بتامتازون ایجاد شود.

 موارد و نحوه مصرف داروی بتامتازون (Betamethasone)

این دارو در شکل های مختلف داروی خوراکی، تزریقی و موضعی، تولید و برای بیماری های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. نوع خوراکی و تزریقی این دارو در درمان بعضی از بیماریهای خود ایمنی (که سیستم دفاعی بدن به بخش هایی از نقاط بدن آسیب می رساند) از قبیل هپاتیت ناشی از بیماریهای خود ایمنی، لوپوس، بیماری های عضلانی و مفصلی مانند: رماتیسم، آلرژی و آسم به کار می رود. همچنین از این دارو(Betamethasone) به عنوان داروی کمکی در درمان برخی از سرطان ها نیز استفاده می شود.

این دارو را می توان به عنوان درمان جایگزین برای افرادی که به اختلالات غده فوق کلیوی مبتلا هستند و در بدن آنها کورتیکو استروئیدها یا همان کورتون به اندازه کافی تولید نمی شود، مورد استفاده قرار داد.

توجه داشته باشید که این دارو را تنها برای شرایطی که برای شما تجویز شده است، استفاده کنید و بدون مشورت پزشک و بیشتر از زمان تجویز شده از این دارو استفاده نکنید.

 چنانچه پس از دو هفته وضعیت شما بهبود پیدا نکرد یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.

موارد احتیاطی در مصرف داروی بتامتازون(Betamethasone)

قبل از مصرف این دارو اگر به آن یا سایر کورتیکو استروئیدها از قبیل هیدروکورتیزون یا پردینزولون حساسیت دارید و همچنین در صورت وجود هرگونه آلرژی دیگر، به پزشک خود اطلاع دهید؛ تا از بروز واکنش های آلرژیک و مشکلات دیگر در اثر مواد غیر فعال موجود در این دارو، جلوگیری کنید. می توانید برای جزئیات بیشتر درباره این موضوع با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.

قبل از استفاده از این دارو سابقه پزشکی خود به ویژه در موارد زیر را با پزشک خود به اشتراک بگذارید:

• گردش خون ضعیف
•  دیابت
• مشکلات سیستم ایمنی

توجه داشته باشید که در صورت وجود عفونت و زخم در ناحیه ای که باید تحت درمان قرار گیرد، نباید از این دارو استفاده شود.

 در برخی موارد نادر، استفاده از داروهای کورتیکو استروئیدی  برای طولانی مدت یا در نواحی وسیعی است پوست ممکن است باعث دشوار شدن پاسخ بدن به استرس فیزیکی شود.

 پیش از انجام اعمال جراحی یا درمان اورژانسی یا در صورت مبتلا بودن به بیماری های جدی، پزشک و دندانپزشک خود را از مصرف این دارو یا استفاده از آن در چند ماه گذشته، مطلع سازید.

هرچند استفاده از این دارو به مدت طولانی بعید است، اما احتمال  کند کردن رشد کودک به طور موقت با مصرف این دارو وجود دارد. به طور منظم به پزشک مراجعه کرده تا قد و رشد کودک را بررسی نمایید.

شکل موضعی این دارو به صورت ترکیبی با داروهای دیگر تولید شده و برای مصارف مختلف به کاربرده می شود. پماد ترکیبی کلوتریمازول و بتامتازون، کلسیپوتریول و بتامتازون برخی از این داروها هستند.

عوارض جانبی داروی بتامتازون(Betamethasone)

 در اولین روز پس از استفاده از این دارو(Betamethasone) احتمال بروز سوزش، خارش، خشکی یا قرمزی پوست وجود دارد پس از چند روز با سازگاری بدن با دارو از بین خواهد رفت. در صورت تداوم یا شدت هر کدام از این نشانه ها باید با پزشک خود مشورت نمایید.

توجه داشته باشید که زمانی این دارو برای فرد تجویز می‌شود که فواید آن به  نسبت عوارض احتمالی بیشتر است و در اغلب موارد نیز ممکن است هیچ گونه عارضه جدی ایجاد نشود.

در صورت بروز عوارض جانبی جدی زیر سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید:

• علائم کشش
•  نازک شدن یا تغییر رنگ پوست
• آکنه
•  رشد موی شدید یا ناخواسته
•  "برآمدگی های مو" (فولیکولیت)

ممکن است در اثر استفاده از این دارو عفونت های پوستی بدتر شوند؛ چنانچه قرمزی، تورم و سوزش بهبود پیدا نکرد، سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید.

در برخی موارد نادر این دارو از پوست جذب جریان خون می‌شود و ممکن است منجر به عوارض جانبی ناشی از کورتیکواستروئید بیش از حد شود؛ شدت این عوارض جانبی در کودکان و افرادی که برای طولانی مدت یا در مناطق وسیعی از پوست از این دارو استفاده می کنند، بیشتر است. در صورت بروز هر کدام از عوارض جانبی زیر باید بلافاصله پزشک خود را مطلع کنید:

• خستگی غیرمعمول یا شدید
• کاهش وزن
• سردرد
• تورم مچ پا یا پا
•  افزایش تشنگی یا ادرار کردن
•  مشکلات بینایی

احتمال بروز واکنش های آلرژیک بسیار جدی به این دارو اندک است. با این وجود در صورت مشاهده علائم زیر باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود:

• بثورات پوستی
•  خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت، زبان یا گلو)
• سرگیجه شدید
• مشکلات تنفسی

آنچه در اینجا به عنوان عوارض جانبی داروی بتامتازون گفته شد، شامل تمامی احتمالات موجود نیست و چنانچه هرگونه نشانه غیر عادی را با مصرف این دارو مشاهده کردید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.

فراموشی و مصرف بیش از حد داروی بتامتازون(Betamethasone)

اگر دوز مصرفی داروی خود را فراموش کردید، به محض یادآوری می توانید آن را استفاده کنید و چنانچه به زمان مصرف دوز بعد نزدیک هستید، از آن صرف نظر نمایید. توجه داشته باشید که دو برابر کردن میزان مصرف دارو برای جبران دوز فراموش شده مجاز نیست.

در صورت بروز بحران های پزشکی مثل غش یا مشکلات تنفسی در اثر استفاده بیش از حد این دارو باید با اورژانس تماس گرفت یا بیمار را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال داد.

نکات مهم در مصرف داروی بتامتازون

از توصیه این دارو به دیگران خودداری کنید. چرا که داروی بتامتازون برای شرایط فعلی شما تجویز شده و نباید در مشکلات مشابه از آن استفاده شود، چرا که ممکن است در موارد دیگر، درمان متفاوتی نیاز باشد.

با مصرف این دارو ممکن است انجام آزمایش‌هایی از قبیل تست عملکرد غدد فوق کلیوی به طور دوره ای، به منظور نظارت بر پیشرفت شما یا بررسی عوارض جانبی نیاز باشد. بخصوص اگر از این دارو برای مدت طولانی یا در نواحی وسیعی از بدن استفاده می نمایید. برای دریافت جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

نحوه نگهداری از داروی بتامتازون(Betamethasone)

این دارو  با توجه به برند های مختلف و اشکال مختلف دارو نیاز به روشهای متفاوتی برای نگهداری دارد که در این زمینه می توان  بر اساس دستورالعمل های همراه دارو عمل نمود.

تمامی داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه داشته شوند.

ریختن دارو در فاضلاب مجاز نیست؛ مگر اینکه منعی برای انجام این کار نباشد. همچنین داروهایی که به آنها نیاز ندارید یا تاریخ مصرف آن ها تمام شده است را به درستی دور بریزید.