ایودیکسانول

موارد مصرف داروی ایودیکسانول

ایودیکسانول یا یدیکسانول (Iodixanol) یک ماده حاجب رادیوپاک حاوی ید است، ماده‌ای که اشعه‌ی ایکس را جذب می‌‎کند. از مواد حاجب رادیوپاک برای افزایش وضوح رگ های خونی، اندام‌ها و سایر بافت‌های غیر استخوانی در سی تی اسکن یا سایر معاینات رادیولوژیک (اشعه ایکس) استفاده می‌شود. یدیکسانول همچنین برای کمک به تشخیص برخی اختلالات مغز، عروق خونی، قلب، کلیه ها و سایر اندام های داخلی استفاده می شود.

نحوه مصرف داروی ایودیکسانول

ویال تزریقی یدیکسانول 10، 20، 50 و 100 میلی‌لیتری توسط یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی، درست قبل از آزمایش رادیولوژی شما از طریق IV به داخل ورید تزریق می‌شود.

یدیکسانول باعث کم‌آبی بدن شما و منجر به اثرات خطرناکی بر کلیه‌ها می‌شود، لذا قبل و بعد از آزمایش رادیولوژیک، مایعات اضافی بنوشید و دستورالعمل های پزشک خود را در مورد انواع و مقدار مایعاتی که باید قبل و بعد از آزمایش بنوشید، دنبال کنید. همچنین اجازه ندهید در چند روز اول پس از دریافت یدیکسانول بدن شما دچار کم آبی شود و اگر در این مدت هر گونه استفراغ یا اسهال داشتید با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است بعد از دریافت یدیکسانول، عملکرد کلیه‌های شما نیاز به بررسی داشته باشد و همچنین افراد مسن ممکن است برای جلوگیری از کم آبی بدن به مراقبت ویژه نیاز داشته باشند.

ایودیکسانول تا 16 روز پس از درمان با این دارو با برخی آزمایشات پزشکی تداخل دارد لذا تمام پزشکان معالج و کادر پزشکی را در جریان مصرف یا سابقه‌ی مصرف داروی ایودیکسانول قرار دهید.  

موارد احتیاطی و هشدار هنگام مصرف داروی ایودیکسانول

پیش از آنکه مصرف این دارو را شروع کنید، در صورت داشتن سابقه‌ی هرگونه واکنش یا حساسیت به یدیکسانول (Iodixanol) یا به سایر مواد حاجب و یا هرگونه حساسیت دارویی یا خوراکی دیگر، پزشک را در جریان قرار دهید زیرا ممکن است برخی از مواد سازنده‌ی این دارو باعث واکنش آلرژیک یا برخی مشکلات دیگر شود، همچنین پزشک خود را در جریان سابقه‌ی درمانی و پزشکی خود، به‌ ویژه در خصوص موارد زیر قرار دهید:

• بیماری کبد یا کلیه
• بیماری قلبی، از جمله نارسایی احتقانی قلب
• سابقه‌ی سکته مغزی، لخته شدن خون یا بیماری عروق کرونر
• آسم یا آلرژی غذایی یا دارویی
• صرع یا سایر اختلالات تشنجی
• کم خونی داسی شکل
• دیابت
• عفونت فعال
• سیستم ایمنی ضعیف (ناشی از بیماری یا استفاده از داروهای خاص)
• یک اختلال خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس یا پسوریازیس
• فئوکروموسیتوم (تومور غده فوق کلیوی)
• مولتیپل میلوما (سرطان استخوان)
• اختلال تیروئید، از جمله سرطان

همچنین کودکی که اخیراً از ملین (نرم کننده مدفوع) استفاده‌کرده یا به درستی غذا نخورده است، نباید یدیکسانول استفاده کند.

این دارو اثر رادیواکتیو ید را در افراد مبتلا به سرطان تیروئید کاهش می‌دهد و این اثر تا 8 هفته پس از دریافت ایودیکسانول  باقی می‌ماند. بنابرین اگر قرار است با ید رادیواکتیو I-131 یا I-123 درمان شوید، به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی داروی ایودیکسانول (Iodixanol)

در صورت صلاحدید پزشک و تجویز این دارو برای شما، پزشک از مزایا و عوارض احتمالی این دارو برای شما مطلع است، البته اکثر افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی بخصوصی تجربه‌ نمی‌کنند، با این حال توصیه می‌شود در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم درج شده در این قسمت، حتما پزشک را مطلع سازید.

عوارض جانبی متداول و شایع یدیکسانول (در صورت تشدید یا ادامه داشتن، به پزشک مراجعه کنید):

• درد یا احساس گرما هنگام تزریق دارو
• سرگیجه یا احساس چرخش سر
• بی حسی یا احساس سوزن سوزن شدن
• تغییرات بینایی
• مشکلات خواب (مانند بی خوابی)
• سردرد یا میگرن
• درد قفسه‌ی سینه
• حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
• بی قراری، اضطراب یا عصبی بودن
• بثورات پوستی یا خارش پوست
• تغییر در حس چشایی یا بویایی

عوارض جانبی بعید ولی جدی یدیکسانول (در صورت مشاهده، فورا به پزشک اطلاع دهید):

• احساس سبکی، مثل اینکه ممکن است بی‌هوش شوید
• تورم، افزایش وزن سریع، ادرار کم یا قطع شدن ادرار
• خس خس سینه یا مشکل در تنفس
• تشنج
• تورم در گردن یا گلو (تیروئید بزرگ شده)
• علائم تیروئید مانند: احساس خستگی شدید، خشکی پوست، درد یا سفتی مفاصل، درد یا ضعف عضلانی، صدای خشن، احساس حساسیت بیشتر به دمای سرد، افزایش وزن
• علائم حمله‌ی قلبی مانند: درد یا فشار قفسه سینه، درد در فک یا شانه، حالت تهوع یا تعریق
• علائم لخته شدن خون در ریه مانند: درد قفسه‌ی سینه، سرفه‌ی ناگهانی یا تنگی نفس یا سرفه‌ی خونی
• علائم سکته‌ی مغزی مانند: بی حسی یا ضعف ناگهانی (به خصوص در یک طرف بدن)، سردرد شدید ناگهانی، تکلم نامفهوم یا مشکلات بینایی یا تعادل

به ندرت ممکن است این دارو باعث واکنش آلرژیک بسیار جدی شود، ولی توصیه می‌شود در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم واکنش آلرژیک، فورا به پزشک یا مراکز درمانی مراجعه کنید:

• کهیر
• خارش یا تورم (بخصوص در صورت، زبان یا گلو)
• تنفس دشوار
• علائم واکنش شدید پوستی (تب، گلودرد، سوزش در چشم، درد پوست، بثورات پوستی قرمز یا بنفش)

اگر واکنش دارویی جدی دارید که بر بسیاری از قسمت‌های بدن شما تأثیر می‌گذارد، به دنبال درمان پزشکی باشید. علائم این واکنش ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• بثورات پوستی
• تب
• غدد متورم
• علائم شبیه آنفولانزا
• دردهای عضلانی
• ضعف شدید
• کبودی غیرمعمول
• زرد شدن پوست یا چشم‌ها

ممکن است این لیست، دربرگیرنده‌ی تمام عوارض جانبی احتمالی این دارو نباشد، پس توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه علائم یا عارضه‌ی جانبی دیگر نیز، به پزشک اطلاع دهید.          

فراموشی و مصرف بیش از حد داروی ایودیکسانول

اگر مصرف یک دوز دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید ولی اگر نزدیک به زمان دوز بعدی بودید، از مصرف دو دوز نزدیک به هم خودداری کنید و دوز فراموش شده را مصرف نکنید.

در صورتی که فردی دچار اوردوز با این دارو شده است و عوارض حادی مانند بی‌هوشی یا تنگی نفس دارد با ۱۱۵ تماس بگیرید یا بیمار را سریعا به مراکز درمانی برسانید.

نکات مهم هنگام استفاده از داروی ایودیکسانول (Iodixanol)

در صورت استفاده از داروی ایودیکسانول نکات زیر را رعایت کنید:

• این دارو را دقیقا طبق برنامه‌ی مصرفی که پزشک برایتان تجویز می‌کند مصرف کنید.
• این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده‌است، لذا از مصرف آن برای سایر موارد یا توصیه به افراد یا اشتراک گذاری آن خودداری کنید.
• در صورت نیاز به انجام برخی آزمایش‌ها جهت بررسی روند درمان، تمام اقدامات مربوطه را منظم و سروقت انجام دهید و در مورد نحوه‌ی دقیق انجام آنها از پزشک مشورت بگیرید.

نگهداری از داروی ایودیکسانول(Iodixanol)

برندهای مختلف بسیاری از داروها مانند یدیکسانول دارای شرایط لازم مختلفی برای نگهداری هستند، بنابرین راهنمای دارویی ارائه شده در بسته بندی را مطالعه کنید و در صورت نیاز، از پزشک یا داروساز درباره‌ی نحوه‌ی نگهداری از برندی که خریداری می‌کنید مشورت بگیرید. همچنین تمامی داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگهداری شوند.

در صورت عدم نیاز به این دارو یا در صورت رد شدن تاریخ مصرف دارو، آن را دور بیندازید و هرگز این دارو را در توالت یا فاضلاب نریزید.