اپی روبیسین (Epirubicin) دارویی از دسته داروهای آنتراسایکلین ها است که با کند کردن یا توقف رشد سلول های سرطانی برای درمان سرطان سینه استفاده می شود. این دارو در شکل ویال اپی روبیسین 2، 10، 50 و 200میلی گرم در بازار ایران موجود بوده و به صورت وریدی، توسط متخصص تزریق می شود. درطول درمان با ویال اپی روبیسین باید به طور جدی از بارداری جلوگیری کرد زیرا، ممکن است زنان را دچار یائسگی زودرس کرده و با تاثیر بر تولید اسپرم در مردان، خطر تولد نوزاد دارای نقص مادرزادی را افزایش دهد. این دارو همچنین ممکن است عوارضی مانند ریزش مو و قرمز شدن ادرار ایجاد کند که این عوارض موقتی بوده و با پایان دوره درمان، به حالت طبیعی بازمی گردد. اپی روبیسین همچنین ممکن است با برخی داروها در تداخل باشد که نام آنها در ادامه آمده است.
موارد و نحوه مصرف اپی روبیسین
اپی روبیسین (Epirubicin) یکی از داروهای آنتراسایکلین ها از دسته
آنتی نئوپلاستیک است که مصرف آن باعث کند یا توقف رشد سلول های سرطانی شده و به درمان سرطان سینه کمک می کند.
این دارو طبق دستور پزشک، باید توسط یک متخصص به صورت وریدی تزریق شود. میزان دوز این دارو بر اساس وضعیت پزشکی، اندازه و حجم بدن و پاسخ به درمان تعیین می شود.
اگر این دارو به پوست شما برخورد کرد، بلافاصله محل را با آب فراوان به خوبی بشویید. همچنین می توانید از آب و صابون یا مخلوطی از جوش شیرین (بی کربنات سدیم) در آب فراوان استفاده کنید. اگر این دارو وارد چشم شما شد، پلک ها را باز کرده و به مدت 15 دقیقه با آب بشویید، سپس فورا به پزشک مراجعه کنید.
در حین استفاده از این دارو مایعات زیادی بنوشید مگر اینکه پزشکتان دستور دیگری بدهد. انجام این کار به کاهش خطر برخی عوارض جانبی (مانند افزایش اسید اوریک) کمک می کند.
موارد احتیاطی در تزریق ویال اپی روبیسین
قبل از استفاده از اپی روبیسین، اگر به آن یا سایر آنتراسایکلین ها (مانند دوکسوروبیسین)؛ یا به آنتراسندیون ها (مانند میتوکسانترون) حساسیت دارید، یا اگر آلرژی دیگری دارید به پزشک یا داروساز اطلاع دهید این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر می شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به ویژه در موارد زیر، به پزشک یا داروساز بگویید.
-
اختلالات خون یا خونریزی (مانند کم خونی، تعداد کم سلول های خونی)
-
نقرس
-
بیماری قلبی (مانند نارسایی احتقانی قلب، حمله قلبی اخیر، ضربان قلب نامنظم، سریع یا آهسته)
-
بیماری کلیوی
-
بیماری کبدی
-
پرتودرمانی (به ویژه در ناحیه قفسه سینه)
قبل از انجام هرگونه ایمن سازی یا واکسیناسیون، متخصص خود را در جریان استفاده از اپی روبیسین (Epirubicin) قرار دهید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.
برای کاهش خطر بریدگی، کبودی یا جراحت، در هنگام استفاده از اشیاء تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از فعالیت هایی مانند ورزش های تماسی که با اشیاء و افراد در ارتباط است، خودداری کنید.
این دارو ممکن است شما را نسبت به نور خورشید حساس تر کند. بنابراین، توصیه می شود، زمان حضور خود را در آفتاب محدود کنید. از اتاق های برنزه کننده و لامپ های آفتابی خودداری کنید. در بیرون از منزل از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید. اگر دچار آفتاب سوختگی یا تاول و قرمزی پوست شدید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
قبل از انجام عمل جراحی، به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید که از این دارو استفاده می کنید.
در مصرف این دارو برای افراد مسن و کودکان احتیاط کنید. زیرا ممکن است نسبت به عوارض جانبی دارو، به خصوص اثر بر قلب کودکان، حساسیت بیشتری داشته باشند.
ویال اپی روبیسین همچنین، ممکن است بر تولید اسپرم در مردان تأثیر بگذارد و خطر تولد فرزندی با نقص مادرزادی را افزایش دهد. مردانی که تحت درمان با این دارو قرار می گیرند باید از روش های قابل اعتماد در کنترل بارداری (مانند کاندوم) استفاده کنند. برای جزئیات بیشتر و بحث در مورد اشکال موثر در کنترل بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
این دارو همچنین، بر قاعدگی زنان تأثیر می گذارد و باعث یائسگی زودرس می شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
عوارض جانبی در مصرف ویال اپی روبیسین
با تزریق ویال اپی روبیسین (Epirubicin) ممکن است حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم، برافروختگی، یا تغییر رنگ پوست یا ناخن رخ دهد. ممکن است شدت حالت تهوع و استفراغ بیشتر باشد که در این صورت، پزشک ممکن است برای پیشگیری یا تسکین حالت تهوع و استفراغ دارویی تجویز کند. همچنین، می توان با خوردن چندین وعده غذایی کوچک بعد از تزریق، نخوردن قبل از درمان یا محدود کردن فعالیت ها، به کاهش برخی از این اثرات کمک کرد. اگر این اثرات ادامه یافت یا بدتر شد، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
این دارو ممکن است باعث قرمز شدن رنگ ادرار شما شود. این یک اثر طبیعی و بی ضرر از دارو است که معمولاً در عرض 2 روز پس از مصرف هر دوز قطع می شود و نباید با خون در ادرار اشتباه گرفته شود.
ریزش موی موقت یکی دیگر از عوارض جانبی رایج است که باید پس از پایان درمان، رشد طبیعی مو بازگردد.
به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که پزشک شما تشخیص داده است که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.
درصورت مشاهده عوارض جانبی جدی زیر، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
-
تغییرات قاعدگی (مانند قطع قاعدگی)
-
خونریزی یا کبودی غیرمعمول (مانند لکه های قرمز کوچک روی پوست، مدفوع سیاه یا خون آلود، ادرار خونی، استفراغ شبیه زمین های قهوه)
با تزریق ویال اپی روبیسین ممکن است درد یا زخم در دهان و گلو ایجاد شود. برای پیشگیری از بروز این مشکل، دندان های خود را به آرامی و با دقت مسواک بزنید، از استفاده از دهانشویه حاوی الکل خودداری کنید و دهان خود را مرتباً با آب خنک مخلوط با جوش شیرین یا نمک بشویید. همچنین ممکن است بهتر باشد غذاهای نرم و مرطوب بخورید.
حالت تهوع، استفراغ و اسهال شدید به ندرت ممکن است باعث کم آبی بدن شود. در صورت مشاهده علائم کم آبی بدن فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. برخی از علائم کم آبی بدن عبارتند از:
-
کاهش غیرمعمول ادرار
-
خشکی غیرمعمول دهان یا افزایش تشنگی
-
کمبود اشک
-
سرگیجه یا سبکی سر
-
رنگ پریدگی
-
چروک شدن پوست
اپی روبیسین (Epirubicin) گاهی اوقات به دلیل تخریب سریع سلول های سرطانی موجب بروز عارضه ای به نام (سندرم لیز تومور) می شود. برای کاهش بروز این خطر، پزشک ممکن است دارویی اضافه کند و به شما بگوید که مقدار زیادی مایعات بنوشید. اگر علائمی مانند: درد کمر یا پهلو ، علائم مشکلات کلیوی (مانند ادرار دردناک، ادرار صورتی یا خون آلود، تغییر در مقدار ادرار)، اسپاسم یا ضعف عضلانی دارید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
با مشاهده عوارض جدی زیر، فورا به پزشک مراجعه کنید:
-
درد قفسه سینه
-
سرفه خونی
-
درد، تورم یا قرمزی ناگهانی معمولاً در ساق پا
احتمال بروز واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، مانند: بثورات پوستی، تاول یا لایه برداری، خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
این لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه عوارض جانبی دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک خود تماس بگیرید.
فراموشی و مصرف بیش از حد اپی روبیسین
اگر یک نوبت دوز مصرف دارو را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر نزدیک به نوبت بعد بود، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دیگر مصرف نکنید. هر گونه دوز یا مقدار نوبت بعدی را در صورت فراموشی دو برابر نکنید.
اگر کسی با مصرف بیش از حد دارو دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.
نحوه نگهداری از اپی روبیسین (Epirubicin)
برندهای مختلف این دارو نیاز به نگهداری متفاوتی دارند. توصیه میشود دستورالعمل نحوه نگهداری از برند خریداری شده را از بسته محصول مطالعه کرده یا از مسوول داروخانه بپرسید. تمام داروها را از کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
داروها را داخل توالت یا فاضلاب نریزید مگر اینکه مجاز باشد. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید.
تایید شده توسط داروبین
