قرص سیپروترون استات

سیپروترون (Cyproterone Acetate) از جمله هورمون ها و جایگزین های سنتزی است که به خانواده پروژستین ها تعلق دارد و با کاهش مقدار تستوسترون تولید شده در بدن، اثرات درمانی خود را اعمال می کند. این دارو به شکل قرص سیپروترون 50 و 100 میلی گرمی تولید شده و برای درمان سرطان پروستات و كنترل تمايلات جنسي بيش از حد مردان مورد مصرف قرار می گیرد. کاهش میل جنس ، اختلال نعوظ، افزایش میل جنسی، افزایش توانایی جنسی، کاهش توانایی جنسی، ورم یا تحریک‌پذیری پستا  و ترشح از پستان از اثرات جانبی این دارو به شمار می روند. تجویز این دارو در افراد دارای حساسیت به پروژستین‌ها و همچنین بیمارانی با سابقه مشکلات انعقادی خون، مشکلات قلبی، کلیوی، کبدی، دیابت، فشارخون بالا و بسیاری موارد دیگر با احتیاط انجام می گیرد. مهمترین تداخلات دارویی این دارو عبارتنداز: کانیواپتان، فوسیدیک اسید (سیتمیک)، ایدلالیسیب، ایندیوم 111 کاپرومب پندتید ، یولی‌پریستال.

موارد و نحوه مصرف سیپروترون

سیپروترون برای درمان سرطان غده‌ی پروستات استفاده می‌شود. غده‌ی پروستات تنها در مردان وجود دارد، بنابراین زنان به سرطان پروستات دچار نمی‌شوند. این دارو اثر هورمون‌ مردانه‌ی تسوسترون را در بدن مهار می‌کند و در نتیجه مقدار تستوسترون تولیدشده در بدن را کاهش می دهد و به درمان سرطان کمک می کند. سیپروترون تنها با نسخه‌ی پزشک در دسترس است.   

قبل از شروع مصرف و پس از هر بار خرید مجدد دارو، برگه‌ی اطلاعات بیمار را مطالعه کنید. دستورالعمل‌های موجود در جعبه‌ی دارو اطلاعاتی مهمی در مورد نحوه مصرف دارو و فراموش کردن دوز دارو دارند. اگر پس از مطالعه بروشور دارو هر گونه سوالی داشتید با پزشک یا داروساز مشورت کنید. 

این دارو را به صورت خوراکی مطابق توصیه‌ی پزشک مصرف کنید. دوز یا مقدار مصرف داروی هر کس بر اساس وضعیت بیماری و پاسخ بدن او تنظیم می‌شود. سیپروترون Cyproterone Acetate) باید به صورت منظم مصرف شود تا بیشترین اثر خود را داشته باشد، بنابراین برای کمک به یادآوری مصرف دارو، آن را در ساعت مشخصی از روز مصرف کنید.   

دوز درمانی سیپروترن در اشخاص مختلف، متفاوت است، بنابراین دستور‌های پزشک خود و برند دارو را دنبال کنید. اطلاعات زیر فقط میانگینی از دوزهای درمانی این دارو هستند، لذا اگر دوز مصرفی شما متفاوت است ، بدون تائید پزشک آن را تغییر ندهید. مقدار دوز مصرفی به قدرت دارو، تعداد دوزهای مصرفی در یک روز، زمان بین دو نوبت دارو ، طول مدت درمان دارو و مشکل پزشکی هر فرد وابسته است. دوز معمول مصرف سیپروترون به شرح زیر است:

• برای مصرف خوراکی در درمان سرطان پروستات: 100 تا 200 میلی‌گرم در روز در دو یا سه نوبت بعد از غذا
• برای درمان تزریقی در درمان پروستات: 300 میلی‌گرم در هفته به صورت تزریق عضلانی

دوره درمان با این دارو را حتی با وجود توقف پیشرفت بیماری و بهبود ظاهری کامل کرده و برای قطع مصرف آن تابع نظرات پزشک باشید.

موارد احتیاطی در مصرف سیپروترون (Cyproterone Acetate)

قبل از مصرف سیپروترون در صورت حساسیت به آن یا سایر پروژستین‌ها (مانند نوراتی‌استرون یا دسوژستریل)؛ یا ابتلا به هرگونه حساسیت غذایی یا دارویی دیگر به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی ترکیبات غیرفعالی باشد که به واکنش‌های آلرژیک یا دیگر مشکلات بیانجامد. برای جزییات بیشتر با داروساز خود مشورت کنید.

قبل از مصرف این دارو سابقه پزشکی خود را بخصوص در موارد زیر با پزشک یا داروساز درمیان بگذارید:

• لخته‌ شدن خون ( در محل‌هایی مانند پاها، چشم، ریه)
• فشار خون بالا
• مشکلات لخته شدن خون (مانند کمبود پروتیین c  و s)
• دیابت
• سردرد یا میگرن شدید
• مشکلات قلبی (مانند مشکلات دریچه‌ی قلب، ضربان قلب نامنظم، حمله‌ی قلبی)
• مشکلات کلیوی
• مشکلات کبدی (مانند تومورهای کبدی، بیماری کبدی فعال)
• سابقه‌ی زرد شدن پوست یا چشم (یرقان)
• افسردگی
• تورم (ادم)

این دارو می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود، مصرف الکل یا ماری جوانا (حشیش) نیز سرگیجه یا خواب آلودگی را بیشتر می کند. لذا بعد از مصرف سیپروترون Cyproterone Acetate) از رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری دارند، اجتناب کنید؛ و از مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر خودداری نمائید.

قبل از انجام هرگونه جراحی، پزشک یا دندانپزشکتان را از تمام محصولات مصرفی خود (از قبیل داروهای تجویز شده، دارو‌های تجویز نشده و محصولات گیاهی) مطلع کنید.

این دارو می تواند پوست را به نور خورشید حساس کند. لذا مواجهه با نور آفتاب را کم کنید و از دستگاه‌های برنزه کردن استفاده نکنید و در محیط های باز از کرم های ضدآفتاب و لباس‌های پوشیده استفاده کنید.

عوارض جانبی سیپروترون (Cyproterone Acetate)

ممکن است در ابتدای مصرف این دارو دچار خستگی و کمبود انرژی شوید. این اثر بعد از سومین ماه مصرف کم خواهد شد. به یاد داشته باشید که پزشکتان پس از بررسی مزایا و معایب، این دارو را برای شما تجویز کرده است و بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.

اگر هر کدام از علائم زیر را داشتید، به سرعت به پزشک خود اطلاع دهید:

• درد یا تحریک‌پذیری شکم
• درد کمر
• اضطراب
• مدفوع سیاه قیری
• تاول بر روی پوست
• ادرار خونی
• تاری دید
• درد قفسه‌ی سینه
• لرز
• مدفوع خاکستری مانند گل
• گیجی
• سرفه
• ادرار تیره
• کاهش اشتها
• کاهش ادرار
• دشواری در بلع 
• اتساع سیاهرگ‌های گردن
• سبکی‌ سر
• خواب‌آلودگی
• خشکی دهان
• غش
• احساس سبکی سر پس از برخاستن
• ضربان قلب سریع
• خستگی
• تب
• پوست خشک و قرمز
• استشمام بوی میوه در نفس
• احساس بیماری یا ناخوشی
• توهم
• سردرد شدید و ناگهانی
• راش پوستی
• ناتوانی در صحبت
• افزایش فشار خون
• احساس گرسنگی یا تشنگی  شدید
• افزایش ادرار
• ضربان قلب نامنظم
• تنفس نامنظم
• مور مور شدن
• از دست دادن هوشیاری
• تغییرات خلق‌وخو
• تهوع و استفراغ
• ادرار دردناک
• درد در پاها (مخصوصا ساق پا) و کشاله‌ی ران
• پف و ورم در اطراف پلک و چشم، صورت، زبان و لب‌ها
• پوست ضخیم و فلس مانند
• تشنج
• تنگی نفس
• کهیر
• گفتار نامفهوم
• درد گلو
• زخم یا نقطه‌های سفید در دهان و لب‌ها
• سفتی گردن
• درد معده
• از دست دادن ناگهانی هماهنگی
• تعریق
• ورم پا
• غدد دردناک و یا متورم
• نابینایی موقت
• گرفتگی قفسه سینه
• از دست دادن ناخواسته‌ی وزن
• تغییرات بینایی
• احساس ناتوانی یکطرفه
• خس‌خس سینه
• چشم یا پوست زردرنگ

برخی از عوارض جانبی نیز ممکن است رخ دهند اما نیاز به پیگیری پزشکی ندارند. این اثرات با پیشرفت درمان و تطابق بدن شما با دارو برطرف می شوند. با پزشک و یا مراقب سلامت خود در مورد راه‌هایی برای کاهش این اثرات مشورت کنید. برخی از این عوارض عبارتنداز:

• کاهش میل جنسی
• اختلال نعوظ
• افزایش میل جنسی
• افزایش توانایی جنسی
• کاهش توانایی جنسی
• ورم یا تحریک‌پذیری پستان
• ترشح از پستان

در صورت بروز عوارض نادر اما جدی زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:

• خونریزی، تاول یا تغییر رنگ پوست
• تغییر در تعادل و راه رفتن
• ریزش مو
• ناتوانی در حرکت دست و پا
• افزایش تحریک‌پذیری پوست در برابر نور آفتاب
•  افزایش دفعات تخلیه‌ی روده
• کاهش انرژی
• کاهش مدفوع
• درد و ضعف ماهیچه
• آفتاب‌سوختگی شدید
• مدفوع ابکی
• خستگی
• افزایش رشد مو
• افزایش وزن

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، مانند: بثورات پوستی، خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

این مطلب به بررسی تمام عوارض جانبی احتمالی این دارو نمی پردازد، لذا اگر متوجه عوارض جانبی دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک خود تماس بگیرید.

تداخلات غذایی سیپروترون (Cyproterone Acetate)

از مصرف هم‌زمان این دارو با اتانول خودداری کنید زیرا، مصرف اتانول می‌تواند اثر سیپروترون استات را کاهش دهد. (در درمان کارسینوم پروستات محرز نشده است).

فراموشی و مصرف بیش از حد سیپروترون

اگر یک نوبت از مصرف سیپروترون را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر زمان نوبت بعدی فرا رسیده، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و مقدار نوبت بعدی را دو برابر نکنید.

اگر کسی با مصرف بیش از دارو دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.

شرایط نگهداری از سیپروترون

برندهای مختلف این دارو نیازهای نگهداری متفاوتی دارند، برای اطلاع از این دستورالعمل ها بسته محصول مصرفی خود را بررسی کنید یا از داروساز بپرسید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.

هیچ دارویی را در فاضلاب تخلیه نکنید، اگر دوره مصرف دارو تمام شد یا تاریخ مصرف آن به پایان رسید، باقیمانده دارو را به درستی دور بریزید.