آنتی هیستامین ستیریزین

ستیریزین (Cetirizine) از جمله آنتی هیستامین های نسل دوم است که با اثرات ضد هیستامینی خود موجب کاهش علائم آلرژی می شود. این دارو به صورت قرص 5 و 110 میلی گرم، شربت 5 میلی گرم و سافت ژل 10میلی گرم موجود بوده و برای درمان رینیت آلرژیک فصلی یا دائمی، التهاب آلرژیک ملتحمه، خارش، کهیر، عطسه وآب ریزش از بینی و آسم آلرژیک مورد استفاده قرار می گیرد. خواب آلودگی، خستگی و خشکی دهان از جمله عوارض شایع این دارو به شمار می روند. تجوز ستیریزین در افراد دارای حساسیت به هیدروکسیزین یا لووستیریزین و همچنین بیمارانی با سابقه  مشکل در دفع ادرار (مانند موارد ناشی از بزرگی پروستات)، بیماری کلیوی و بیماری کبدی با احتیاط صورت می گیرد. از مهمترین تداخلات دارویی سیتریزین  می توان به آکلیدینیوم، آزلاستین (بینی)، برومپریدول، سیمتروپیوم، الوکسادولین، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، لاسمیدیتان، لووسولپیرید، ارفنادرین، اوکساتومید، اوکسوممازین و ... اشاره کرد.

موارد و نحوه مصرف داروی ستیریزین

داروی ستیریزین (Cetirizine) یک آنتی‌هیستامین است و به منظور تسکین علائم آلرژی نظیر اشک‌ریزی چشم، آبریزش بینی، خارش چشم یا بینی، عطسه، کهیر و خارش مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به مهار ماده ترشح شده در جریان واکنش حساسیتی (هیستامین) می پردازد. سیتریزین  از کهیر پیشگیری نمی‌کند و همچنین در پیشگیری یا درمان واکنش حساسیتی (مانند آنافیلاکسی) کاربردی ندارد. اگر پزشک برای درمان واکنش حساسیتی اپینفرین تجویز کرده ست، همواره آمپول اپینفرین را همراه خود داشته باشید، چون ستیریزین جایگزین داروی اپینفرین نیست.

اگر از انواع بدون نسخه برای خود درمانی استفاده می‌کنید پیش از مصرف دارو بروشور آن را به طور کامل مطالعه کنید و اگر سوالی دارید از داروساز بپرسید. اما اگر پزشک دارو را تجویز کرده است آن را بر اساس دستور پزشک و معمولا ۱ بار در روز مصرف کنید.

اگر از قرص جویدنی ستیریزین استفاده می‌کنید، پیش از بلعیدن دارو، خوب آن را بجوید. اگر از انواع مکیدنی استفاده می‌کنید اجازه بدهید که قرص کاملا بر روی زبان حل شود و سپس آن را همراه با آب یا بدون آب قورت دهید. اگر از فرم مایع سیتریزین  استفاده می‌کنید میزان مصرف را با استفاده از پیمانه دارو اندازگیری کنید، استفاده از قاشق آشپزخانه می‌تواند باعث اشتباه در اندازگیری شود.

میزان مصرف دارو به سن، وضعیت بیماری و واکنش  به درمان بستگی دارد، بنابراین دوز مصرفی خود را خودسرانه افزایش ندهید و اگر علائم حساسیت بهبود نمی‌یابد؛ یا کهیرهای موجود بعد از ۳ روز رفع نشده و یا اینکه به مدت بیشتر از ۶ هفته کهیر داشته‌اید به پزشک اطلاع دهید. همچنین اگر بیماری تشدید می‌شود و یا به نظر می رسد که به بیماری حادی مبتلا شده‌اید (مانند حساسیت بسیار شدید یا آنافیلاکسی) فورا به پزشک مراجعه کنید.

 موارد احتیاطی در مصرف آنتی هیستامین ستیریزین

پیش از مصرف این دارو، در صورت حساسیت به آن یا به هیدروکسیزین و لووسیتریزین  یا هر ماده غذایی یا دارویی دیگری، به پزشک اطلاع دهید. ممکن است فرمولاسیون این دارو حاوی موادی باشد که باعث بروز حساسیت و یا سایر مشکلات می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با داروساز صحبت کنید و پیش از مصرف دارو سابقه پزشکی خود را بخصوص در موارد زیر به اطلاع پزشک برسانید:

• مشکل در دفع ادرار (مانند موارد ناشی از بزرگی پروستات)
• بیماری کلیوی
• بیماری کبدی

اگر از این دارو برای درمان کهیر استفاده می‌کنید پزشک را در جریان علائم زیر قرار دهید، چون می توانند نشانه یک بیماری حاد‌تر باشند:

• کهیر با رنگ غیرعادی
• کهیر‌های کبود یا تاول مانند
• کهیر بدون خارش

سیتریزین  می تواند باعث بروز احساس گیجی شود، الکل و ماریجوانا این وضعیت را تشدید می‌کنند. بنابراین توصیه می شود در انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند مانند رانندگی و کار با ماشین آلات احتیاط کرده و از مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر خودداری نمایید.

ممکن است انواع مایع ستیریزین (Cetirizine) حاوی قند باشد، بنابراین اگر مبتلا به دیابت هستید، جوانب احتیاط را رعایت کرده و در مورد مصرف ایمن این دارو با پزشک مشورت کنید.

پیش از انجام هرگونه عمل جراحی پزشک یا دندانپزشک را در جریان تمام داروهای مصرفی خود (شامل داروهای نسخه‌ای، ‌بدون نسخه و محصولات گیاهی)‌ قرار دهید.

 عوارض جانبی ستیریزین (Cetirizine)

برخی عوارض متداول مصرف این دارو عبارت‌اند از:

• خواب‌آلودگی
• خستگی
• خشکی دهان
• درد معده (در کودکان)

 اگر هر کدام از این عوارض بعد از مدتی تشدید شد و یا بهبود نیافت فورا به پزشک اطلاع دهید و به خاطر داشته باشید که از نظر پزشک فواید این دارو برای شما بیشتر از عوارض آن است و همچنین اغلب افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند با عوارض جانبی حادی روبرو نمی‌شوند. در صورت بروز عوارض جانبی حاد زیر فورا پزشک را مطلع کنید:

• مشکل در دفع ادرار
• ضعف

به ندرت ممکن است که مصرف این دارو باعث بروز حساسیت بسیار شدید شود، لذا در صورت بروز علائم حساسیت شدید فورا به پزشک مراجعه کنید:

• راش پوستی
• خارش یا تورم (بخصوص در صورت ، زبان، گلو)
• سرگیجه شدید
• تنگی نفس

این مطلب تمامی عوارض جانبی احتمالی سیتریزین  را پوشش نمی دهد، لذا اگر متوجه عوارض جانبی دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک خود تماس بگیرید.

فراموشی و مصرف بیش از حد ستیریزین

اگر یک نوبت از مصرف سیتریزین  را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر زمان نوبت بعدی فرا رسیده، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و مقدار نوبت بعدی را دو برابر نکنید.

اگر کسی با مصرف بیش از حد سیتریزین  دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.در سایر موارد فورا به پزشک مراجعه کنید. سایر علائم اوردوز این دارو عبارت‌اند از:

• خواب‌آلودگی شدید

ممکن است که در کودکان پیش از خواب‌آلودگی، تغییرات خلقی-روانی (مانند بی‌قراری، تحریک‌پذیری) بروز کند.

 نکات مهم در مصرف ستیریزین

طی دوره درمان با این دارو، به طور منظم تحت معاینات پزشکی و آزمایشگاهی قرار بگیرید.

شرایط نگهداری از سیتریزین

این دارو را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. برندهای مختلف این دارو شرایط نگهداری متفاوتی دارند، برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به بروشور برند خریداری شده و یا داروساز مراجعه کنید. همه داروها را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی نگه دارید.

هیچ دارویی را در فاضلاب تخلیه نکنید، اگر دوره مصرف سیتریزین  شما تمام شده و یا تاریخ مصرف آن به پایان رسید، باقیمانده دارو را به درستی دور بریزید.