سفوتاکسیم (Cefotaxim)یک داروی ضد عفونت است و برای مبارزه با عفونت های ناشی از باکتری های گرم مثبت و گرم منفی مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو متعلق به خانواده سفالوسپورین های نسل سوم بوده و در بیماری هایی از قبیل سوزاک، عفونت مجاری ادرار و ... مورد مصرف دارد. سفوتاکسیم به صورت ویال تزریقی تولید شده و در دوزهای ویال 500 میلی گرمی و ویال 1 گرمی سفوتاکسیم در بازار دارویی ایران موجود است. تزریق سفوتاکسیم هم به صورت وریدی و هم به صورت عضلانی انجام می گیرد که تزریق وریدی آن حداقل حدود 3 دقیقه به طول می انجامد. از جمله عوارض جانبی سفوتاکسیم می تواند به واکنش های محل تزریق اشاره کرد. در صورت ابتلای بیمار به مشکلات کلیوی یا بیماری های معده و روده و همچنین وجود آلرژی به پنیسلینها یا سفالوسپوینها، تجویز سفوتاکسیم با احتیاط صورت می گیرد. برخی از داروهایی که دارای تداخل پرهیزی با سفوتاکسیم هستند، به شرح زیر می باشند: داروهای ب.ث.ژ (داخل مثانهای)، واکسن وبا.
موارد استفاده سفوتاکسیم
داروی سفوتاکسیم (Cefotaxime) برای درمان انواع مختلفی از عفونتهای باکتریایی و همچنین برای پیشگیری از عفونت در برخی از جراحیها استفاده میشود. این دارو به دسته آنتیبیوتیکهای سفالوسپورین تعلق دارد و با ممانعت از رشد باکتری ها عمل میکند.
نحوه استفاده سفوتاکسیم
سفوتاکسیم بر اساس تجویز پزشک به صورت وریدی یا عضلانی تزریق میشود. توصیه می شود در مصرف وریدی و به منظور اجتناب از برخی عوارض جانبی (مانند ضربان قلب نامنظم) دارو تدریجا و در مدت حداقل ۳ دقیقه تزریق شود. میزان مصرف سفوتاکسیم به وضعیت بیماری و پاسخ درمانی بدن بستگی دارد.
اگر تزریق سفوتاکسیم را خودتان در منزل انجام می دهید، همه دستورالعملهای آمادهسازی و مصرف را از متخصص بیاموزید. پیش از مصرف دارو آن را از لحاظ وجود ذرات اضافی و تغییر رنگ بررسی کنید و در صورت وجود هریک از این موارد از مصرف آن خودداری کنید. همچنین روش نگهداری و امحای ایمن مواد دارویی را بیاموزید.
اگر از محلول منجمد آماده استفاده میکنید، ابتدا دمای بسته را به دمای اتاق یا یخچال برسانید. اگر بسته را در یخچال یخزدایی کردهاید حداقل ۱ ساعت قبل از مصرف اجازه بدهید که به دمای اتاق برسد. یخ دارو را با آب گرم یا ماکروویر باز نکنید و بعد از آب کردن یخ بسته، آن را خوب تکان بدهید و جهت اطمینان از عدم وجود نشتی آن را خوب فشار بدهید و اگر نشتی داشت آن را دور بریزید. پس از آب شدن یخ محلول، دوباره آن را منجد نکنید.
ثابت بودن میزان سفوتاکسیم در جریان خون موجب بهبود عملکرد دارویی آن می شود، لذا سفوتاکسیم را در فواصل زمانی مشخص مصرف کنید. می توانید به منظور کمک به یادآوری مصرف دارو هر روز آن را در یک ساعت مشخص مصرف کنید.
دوره درمان با سفوتاکسیم را به رغم بهبود علائم کامل کنید، قطع زودهنگام دارو می تواند موجب بازگشت عفونت شود. در نهایت اگر با وجود مصرف سفوتاکسیم بیماری شما بهبود نمییابد و یا تشدید میشود به پزشک اطلاع دهید.
موارد احتیاطی و هشدارهای مصرف سفوتاکسیم
پیش از مصرف سفوتاکسیم اگر به آن یا به سایر آنتیبیوتیکها (مانند پنیسلینها یا سفالوسپوینها) یا هر ماده دیگری حساسیت دارید، پزشکتان را مطلع کنید. ممکن است در ساخت سفوتاکسیم از موادی استفاده شده باشد که میتوانند موجب بروز حساسیت یا سایر مشکلات شوند، برای اطلاع از جزئیات بیشتر با داروساز صحبت کنید.
اگر به شرایطی از جمله بیماری کلیه، بیماری معده یا روده (مانند کولیت) دچار هستید، پیش از مصرف سفوتاکسیم پزشک را درجریان بگذارید. سفوتاکسیم می تواند کارایی واکسنهای باکتریایی زنده (مانند واکسن تیفوئید) را مختل کند، لذا پیش از ایمنسازی و واکسیناسیون متخصصان امر را در جریان مصرف این دارو قرار دهید. همچنین پیش از انجام هرگونه جراحی، پزشک یا دندانپزشک را از مصرف تمامی داروهایتان (شامل داروهای نسخهای، بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع کنید.
عوارض جانبی سفوتاکسیم
ممکن است پس از تزریق سفوتاکسیم دچار تورم، قرمزی یا درد در محل تزریق شوید. اگر هر کدام از این عوارض تشدید شد و یا ادامه داشت فورا به پزشک اطلاع دهید. همچنین در صورت بروز عوارض جانبی جدی از قبیل افزایش کبودی و خونریزی، خستگی غیر عادی، حرکات غیر ارادی، تغییرات خلقی و روانی (مانند گیجی)، تشنج، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)، علائم مشکلات کبدی (مانند تهوع، استفراغ مداوم، کاهش اشتها، درد معده یا پایین شکم، زردی چشم یا پوست، ادرار تیره) فورا با پزشک تماس بگیرید و اگر با عوارض بسیار حاد مانند ضربان قلب نامنظم، تند،کند روبرو شدید فورا به پزشک مراجعه کنید.
در موارد نادر ممکن است سفوتاکسیم در نتیجه فعالیت باکتری C.difficile موجب بروز یک بیماری رودهای حاد شود. علائم این بیماری می تواند شامل اسهال مزمن، درد یا گرفتگی معده یا پایین شکم، وجود خون یا مخاط در مدفوع بوده و در طول مصرف دارو و یا هفتهها و ماهها بعد از مصرف دارو بروز کند. مصرف داروهای ضد اسهال و نیز داروهای اوپیوئیدی این علائم را تشدید میکند.
مصرف مقادیر بالا یا طولانی مدت سفوتاکسیم می تواند موجب بروز سفیدک دهان یا عفونت قارچی جدید شود. اگر با نقاط سفید در دهان، تغییر در ترشحات واژینال یا سایر علائم جدید روبرو هستید با پزشک تماس بگیرید.
سفوتاکسیم به ندرت می تواند موجب بروز حساسیت بسیار شدید شود، با این حال در صورت بروز حساسیت شدید فورا به پزشک مراجعه کنید. علائم حساسیت شدید عبارتاند از: راش، خارش/تورم (بخصوص در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، تنگی نفس
این مطلب دربرگیرنده لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی سفوتاکسیم نیست. از این رو اگر با عوارض جانبی دیگری روبرو شدید به پزشک اطلاع دهید.
فراموشی دوز مصرفی سفوتاکسیم
مهم است که دوزهای سفوتاکسیم را درست سر وقت مصرف کنید. در صورت فراموش کردن یک نوبت از مصرف دارو، فورا در مورد زمانبندی مجدد با پزشک مشورت کرده و دوز بعدی را دوبرابر نکنید.
مصرف بیش از حد سفوتاکسیم
اگر فردی دچار اوردوز با سفوتاکسیم شده است و علائم حادی نظیر تنگینفس یا بیهوشی دارد با ۱۱۵ تماس بگیرید، در غیر این صورت فورا به پزشک مراجعه کنید. «تشنج» علامت اوردوز با سفوتاکسیم است.
نکات مهم مصرف سفوتاکسیم
این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده است، لذا از مصرف آن در موارد مشابه یا توصیه به دیگران بپرهیزید.
در طول مصرف سفوتاکسیم و به منظور نظارت بر پیشرفت درمان و بررسی عوارض جانبی، نیاز است که برخی از تستها (مانند تست کامل خون، تست عملکرد کلیه) انجام شود. تمامی اقدامات پزشکی و آزمایشگاهی خود را بطور منظم انجام دهید.
نحوه نگهداری سفوتاکسیم
در مورد جرئیات روش نگهداری این دارو به داروساز یا بروشور دارو مراجعه کرده و همه داروها را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی نگه دارید.
هیچ دارویی را در فاضلاب یا توالت تخلیه نکنید. اگر دوره مصرف سفوتاکسیم شما تمام شده و یا تاریخ مصرف آن به پایان رسیده، باقیمانده دارو را در سطل زباله بیاندازید. با داروساز یا مرکز مدیریت پسماند شهرداری مشورت کنید.