کاربامازپین، عوارض جانبی، موارد مصرف، تداخلات دارویی و ...

carbamazepine

اطلاعات تخصصی کلی
برای مشاهده بیشتر به راست بکشید.

داروی کاربامازپین نوعی داروی ضد صرع است که در دسته داروهای موثر بر سیستم اعصاب مرکزی و داروهای ضد تشنج قرار دارد و با کاهش گسترش فعالیت های تشنج در مغز، باعث بازگشت حالت تعادل  فعالیت عصبی در فرد می شود. داروی کاربامازپین(Carbamazepine) در شکل قرص، شربت یا سوسپانسیون تولید شده و دوز مصرفی آن با توجه به وضعیت پزشکی و نوع پاسخ  بیمار به درمان در بزرگسالان و با توجه به وزن در کودکان توسط پزشک مشخص می شود. از جمله عوارض جانبی که در اثر داروی کاربامازپین ممکن است رخ دهد می توان به مواردی از قبیل تهوع، استفراغ و سرگیجه اشاره نمود. مصرف این دارو در افراد مسن به دلیل بروز گیجی و بی ثباتی در فرد باید با احتیاط بیشتری انجام گیرد.مشخصات و اشکال داروی داروی کاربامازپین(Carbamazepine) از دسته داروهایی است که برای کنترل و پیشگیری تشنج به کار می ‌رود و با کاهش گسترش فعالیت تشنج در مغز، موجب بازگشت تعادل طبیعی فعالیت عصبی خواهد شد و در اشکال دارویی قرص ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی گرمی، قرص آهسته رهش ۴۰۰ میلی گرمی، قرص پیوسته رهش ۲۰۰ میلی گرمی و سوسپانسیون و شربت ۱۰۰ میلی گرمی، در دسترس بیماران قرار دارد. 

موارد و نحوه مصرف داروی کاربامازپین(Carbamazepine)

داروی کاربامازپین به منظور پیشگیری و کنترل تشنج  به کار می رود و دارویی ضد صرع و تشنج شناخته می شود. همچنین در تسکین برخی از دردهای عصبی مانند  نورالژی سه قلو نیز به کار می رود. داروی کاربامازپین(Carbamazepine) می تواند با کاهش گسترش فعالیت تشنج در مغز موجب بازگرداندن تعادل طبیعی به فعالیت های عصبی گردد.

در زمان استفاده از کاربامازپین و یا خرید دوباره این دارو، باید راهنمای همراه محصول را با دقت مطالعه و برای توضیحات بیشتر نیز از مشاوره پزشک یا داروساز استفاده نمایید. مصرف داروی کاربامازپین به صورت خوراکی همراه غذا می باشد و در صورتی که از قرص های جویدنی استفاده می نمایید، باید قرص ها را قبل از بلعیدن کاملاً بجوید. برای مصرف نوع سوسپانسیون داروی کاربامازپین(Carbamazepine)، قبل از مصرف، بطری دارو را به خوبی تکان دهید و برای اندازه گیری حتما از یک قاشق مدرج استفاده نمایید تا بتوانید دوز مناسبی را دریافت نمایید. توجه داشته باشید که بین مصرف سوسپانسیون کاربامازپین و دیگر داروهای مایع باید حداقل دو ساعت فاصله باشد.

برای تعیین دوز مصرفی در بزرگسالان باید به وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان توجه شود و در کودکان نیز تنظیم میزان مصرف داروی کاربامازپین، بر اساس وزن آنها، توسط پزشک صورت می گیرد. به منظور کاهش عوارض جانبی ناشی از مصرف این دارو ممکن است با تجویز پزشک، شروع مصرف داروی کاربامازپین در دوزهای پایین شروع شده و به تدریج افزایش پیدا کند. 

همزمان با مصرف داروی کاربامازپین از خوردن گریپ فروت یا آب آن خودداری نمایید؛ مگر اینکه پزشک شما انجام این کار را مجاز بداند. مصرف گریپ فروت یا آب آن می تواند احتمال بروز عوارض جانبی ناشی از داروی کاربامازپین را افزایش دهد. می توانید برای کسب جزئیات بیشتر درباره این موضوع با پزشک معالج خود یا داروساز مشورت نمایید.

به منظور اثر بخشی بیشتر داروی کاربامازپین آن را به طور منظم  و در ساعتی مشخص از روز مصرف نمایید. در صورتی که احساس بهبودی می کنید، بدون مشورت پزشک مصرف دارو را قطع نکنید؛ چرا که در برخی مواقع با قطع ناگهانی دارو ممکن است برخی از شرایط مانند تشنج، وخیم تر گردد. در صورت نیاز به قطع مصرف کاربامازپین، پزشک دوز مصرفی شما را به تدریج ممکن است کاهش دهد. در صورت هرگونه تغییر در وضعیت شما  یا وخیم تر شدن شرایط بیماری خود بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و هشدار داروی کاربامازپین(Carbamazepine)

پیش از آنکه از داری کاربامازپین استفاده نمایید اگر به این دارو یا دیگر داروهای ضد تشنج از جمله (مانند فسفنی توئین، اکسکاربازپین، فنوباربیتال، فنی توئین، پریمیدون)؛ یا داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (مانند آمی تریپتیلین، دزیپرامین) حساسیت دارید یا در صورت وجود دیگر آلرژی‌ها، پزشک یا داروساز را از این موارد مطلع سازید؛ چرا که وجود برخی از مواد غیر فعال در ترکیب این دارو، از جمله ماده سوربیتول در نوع سوسپانسیون،  ممکن است موجب بروز علائم حساسیت و یا مشکلات دیگری برای فرد بیمار گردد. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بروز حساسیت ها می توانید از مشورت پزشک و داروساز استفاده کنید.

همچنین قبل از مصرف داروی کاربامازپین(Carbamazepine)، سابقه پزشکی خود در موارد زیر را باید به پزشک داروساز اطلاع دهید:

  • کاهش عملکرد مغز استخوان (دپرسیون مغز استخوان)
  •  اختلالات خونی (مانند پورفیری، کم خونی)
  •  گلوکوم
  • بیماری قلبی (مانند بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی، ضربان قلب نامنظم)
  • بیماری کلیوی
  •  بیماری کبد
  •  اختلالات روانی، خلقی (مانند افسردگی)
  •  عدم تعادل مواد معدنی (مانند سطوح پایین سدیم یا کلسیم در خون) 

از آن جایی که مصرف داروی کاربامازپین ممکن است سبب ایجاد سرگیجه و خواب آلودگی شود، از انجام فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری سطح بالا دارند از قبیل رانندگی خودداری کنید. همچنین استفاده از الکل یا ماری جوانا نیز می‌تواند موجب همین اثرات در فرد شود و باید ضمن خودداری از نوشیدن الکل، در صورتی که از ماری جوانا استفاده می نمایید به پزشک خود اطلاع دهید.

 مصرف داروی کاربامازپین (Carbamazepine) موجب حساسیت بیشتر نسبت به نور خورشید خواهد شد. به همین جهت، زمان ماندن در آفتاب را کم کرده و از اتاق های برنزه یا لامپ های آفتابی استفاده ننمایید. همچنین در زمان رفتن به بیرون از منزل حتما از کرم ضد آفتاب  و لباس های پوشیده استفاده نمایید. در صورت آفتاب سوختگی یا تاول و قرمزی پوست، بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.

قرص جویدنی یا سوسپانسیون کاربامازپین ممکن است دارای قند باشد؛ به همین جهت افراد دارای دیابت یا رژیم غذایی محدود در مورد مصرف قند، باید با احتیاط بیشتری از این دارو استفاده کرده و در این مورد با پزشک خود مشورت نمایند.

 پیش  از عمل جراحی یا مراجعه به دندانپزشک باید لیست کاملی از محصولات دارویی که مصرف می نمایید از قبیل داروهای تجویزی، بدون نسخه و محصولات گیاهی را به پزشک یا دندانپزشک خود ارائه دهید. به دلیل عوارضی از قبیل گیجی، بی ‌ثباتی یا ضربان قلب و حساسیت بیشتر افراد مسن نسبت به این موارد، باید در این گروه سنی دارو با احتیاط بیشتری مصرف شود؛ چرا که بروز سرگیجه یا بی ثباتی می تواند خطر سقوط را در آنها افزایش دهد. همچنین  احتمال بروز نوعی عدم تعادل مواد معدنی مثل سطح پایین سدیم در خون نیز با مصرف داروی کاربامازپین افزایش می یابد؛ به خصوص اگر به همراه آن از قرص های آب ( ادرار آور) استفاده شود. 

هشدار

مصرف داروی کاربامازپین(Carbamazepine) در برخی  موارد نادر ممکن است باعث واکنش های پوستی بسیار جدی یا حتی کشنده شود. در برخی از گروه ‌های قومی خاص از قبیل افراد آسیایی و آسیای جنوبی احتمال این پدیده بیشتر است. ممکن است پزشک قبل از تجویز داروی کاربامازپین برای شما آزمایشاتی برای سنجش این خطر برای شما توصیه نماید. در صورتی که نتایج آزمایشات  بیان کننده خطر بیشتری برای شما در این زمینه باشد باید در مورد مزایا و عوارض ناشی از مصرف کاربامازپین با پزشک خود مشورت نمایید. بروز واکنش های پوستی معمولاً در چند ماه اول مصرف داروی کاربامازپین ممکن است ایجاد شود و علائمی از قبیل بثورات پوستی، تاول، پوسته ریزی، خارش یا تورم را در پی خواهد داشت. در صورتی که هر کدام از این علائم را در پوست خود مشاهده کردید باید به پزشک مراجعه نمایید.

علاوه بر این در برخی مواقع نیز مصرف داروی کاربامازپین موجب بروز اختلالات خونی بسیار جدی مثل کم خونی آپلاستیک و آگرانولوسیتوز خواهد شد. به منظور کاهش احتمال بروز این عوارض جانبی برخی آزمایشات پزشکی در مورد شمارش خون ممکن است توسط پزشک برای بیمار تجویز شود که باید به صورت دقیق و منظم انجام شود و در صورت بروز عوارض نادری زیر بلافاصله به پزشک مراجعه شود:

  • علائم عفونت (مانند گلودرد مداوم، تب، غدد لنفاوی متورم)
  • ضعف و خستگی غیر معمول
  •  تنگی نفس
  • خونریزی آسان یا کبودی 

پیش از شروع مصرف داروی کاربامازپین یا در حین مصرف آن ممکن است برای نظارت بر پیشرفت درمان یا بررسی عوارض جانبی نیاز به انجام برخی تست های آزمایشگاهی به صورت دوره ‌ای از قبیل موارد زیر باشد: 

  • شمارش کامل خون
  •  سطوح مواد معدنی خون
  •  عملکرد کلیه و کبد
  •  معاینه چشم
  •  سطوح خونی کاربامازپین

تمامی آزمایشات بالا باید به صورت منظم انجام شده و برای کسب جزئیات بیشتر در مورد نتایج آزمایشات با پزشک مشورت شود.

عوارض جانبی داروی کاربامازپین(Carbamazepine)

توجه داشته باشید که داروی کاربامازپین در زمانی برای شخص تجویز می شود که فواید آن به نسبت  ضرر های احتمالی بسیار بیشتر بوده است؛ با وجود این که در بیشتر بیمارانی که از داروی کاربامازپین استفاده می کنند عوارض جانبی جدی را در خود مشاهده نمی کنند اما در برخی موارد ممکن است عارضه های زیر پس از مصرف داروی کاربامازپین در فرد ایجاد شود:

  • حالت تهوع
  •  استفراغ
  •  سرگیجه
  •  خواب آلودگی
  • یبوست
  • خشکی دهان
  •  بی ثباتی

در صورت اینکه هر کدام از این علائم ذکر شده تداوم پیدا کند یا شدت یابد، باید بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

در برخی موارد ممکن است با مصرف داروی کاربامازپین عوارض جانبی جدی زیر  در شخص رخ دهد:

  • سردرد های شدید
  •  مداوم، علائم مشکلات کبدی (مانند تهوع، استفراغ مزمن
  •  از دست دادن اشتها
  •  درد معده یا شکم
  • زردی چشم، پوست
  •  ادرار تیره
  • علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)
  •  زخم های دهان
  •  غش
  •  ضربان قلب سریع، آهسته، نامنظم
  • حرکات غیر معمول چشم (نیستاگموس)
  • . تغییرات بینایی (مانند تاری دید)
  •  درد مفاصل، تورم مچ پا، ساق،
  •  درد، قرمزی یا تورم بازوها یا پاها
  • بی حسی، سوزن سوزن شدن دست ها، پاها
  •  علائم سطوح پایین سدیم در خون (مانند خواب آلودگی شدید، تغییرات ذهنی، خلقی از جمله گیجی، تشنج) 

در صورت بروز هر کدام از موارد بالا باید بلافاصله با پزشک مشورت شود. در اندک افرادی که برای درمان بیماریهای مانند تشنج یا اختلال دو قطبی  و درد از داروهای ضد تشنج استفاده می کنند ممکن است مواردی از قبیل افسردگی، افکار یا اقدام به خودکشی و دیگر مشکلات روحی روانی تجربه شود در چنین مواردی باید  بیمار یا اطرافیان وی در صورت مشاهده هرگونه تغییر ناگهانی و غیر عادی  افکار و رفتار از جمله افسردگی یا افکار و اقدام به خودکشی و آسیب به دیگران ، بلافاصله موارد فوق را به پزشک اطلاع دهند.

بروز واکنش های آلرژیک بسیار جدی در اثر مصرف داروی کاربامازپین(Carbamazepine) بسیار نادر می باشد؛ ولی در صورت وجود هرگونه علائم حساسیت جدی مثل بثورات پوستی، خارش و تورم به خصوص در صورت زبان و گلو، سرگیجه شدید یا مشکلات تنفسی باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود.

 آنچه در اینجا به عنوان عوارض جانبی داروی کاربامازپین بیان شد، دربرگیرنده تمامی عوارض احتمالی نمی باشد و  در صورتی که با علائم غیر عادی پس از مصرف این دارو مواجه شدید، باید با پزشک معالج خود در این زمینه مشورت نمایید.

 

تداخل دارویی با :
مصرف در زمان شیردهی :

مصرف داروی کاربامازپین(Carbamazepine) در دوران بارداری و شیردهی

در صورت باردار بودن  و مصرف داروی کاربامازپین انجام آزمایش هایی برای کنترل نقایص مادرزادی توصیه می شود. به دلیل آن که قرص های ضد بارداری، چسب ها ایمپلنت ها و تزریق ها ممکن است در اثر مصرف داروی کاربامازپین اثربخشی مناسبی نداشته باشند، باید در مورد روش های کنترل بارداری همزمان با مصرف کاربامازپین با پزشک مشورت شود. همچنین به دلیل انتقال داروی کاربامازپین(Carbamazepine) به شیر مادر  پیش از مصرف کاربامازپین در دوران شیردهی باید با پزشک معالج خود در مورد مزایا و خطرات احتمالی این دارو مشورت نمایید. 

 

فراموشی و مصرف بیش از حد داروی کاربامازپین(Carbamazepine)

در صورتی که در یک نوبت مصرف داروی کاربامازپین را فراموش کردید به محض یادآوری دوز فراموش شده را استفاده نمایید و اگر به زمان مصرف دوز بعدی نزدیک شده اید، می توانید از استفاده آن دوز صرف نظر کرده و به صورت منظم دوز های بعد را مطابق با تجویز پزشک مصرف نمایید. هرگز برای جبران دوزهای فراموش شده، میزان مصرف داروی کاربامازپین در یک نوبت را دوبرابر نکنید.

 اگر فردی در اثر مصرف بیش از حد داروی کاربامازپین دچار  علائم جدی مانند غش یا مشکلات تنفسی شد باید با اورژانس تماس گرفته شود یا اینکه به مراکز درمانی مراجعه شود. همچنین مصرف بیش از حد این دارو می‌ تواند موجب بروز علائمی از قبیل: کند شدن تنفس، از دست دادن هوشیاری، انقباض عضلانی یا حرکات کنترل نشده و ضربان قلب بسیار شدید در فرد بیمار گردد.

نکات نگهداری داروی کاربامازپین(Carbamazepine)

داروی کاربامازپین باید در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود و همچنین از دسترسی اطفال و حیوانات نیز در امان بماند. از ریختن دارو در فاضلاب باید خودداری نمود، مگر اینکه دستوری برای منع این کار وجود نداشته باشد.

داروخانه های برتر
داروخانه ستاره سعادت آباد
تایید شده توسط داروبین

آدرس : تهران-بزرگراه شهید چمران- پل مدیریت -چهارراه مسجد قدس -پلاک 85 ...

داروخانه شبانه روزی 13 آبان تهران
تایید شده توسط داروبین

آدرس : میدان هفت تیر، خیابان کریم خان زند، داروخانه شبانه روزی 13 آب...

داروخانه گاندی تهران
تایید شده توسط داروبین

آدرس : تهران-خیابان ولیعصر (عج)-بالاتراز پل شیخ فضل اله نوری -نبش خیا...

داروخانه 29 فروردین
تایید شده توسط داروبین

آدرس : خيابان كارگر جنوبي - میدان حر- نبش خیابان جنگ

داروخانه قانون
تایید شده توسط داروبین

آدرس : تهران-ولیعصر- میدان ونک- ضلع جنوب شرقی- پلاک 1

بیماری های مرتبط
مرکز سلامت پارکینسون
پارکینسون
بیماری های مغز و اعصاب
مغز و اعصاب
نظر کاربران
نظر خود را ثبت کنید