کاپسیتابین (Capecitabine) دارویی با کند یا توقف رشد سلول های سرطانی، در درمان سرطان سینه، روده بزرگ یا رکتوم استفاده می شود. این دارو در شکل قرص و در دوزهای قرص کپسیتامین 150 و 500 تهیه و دربازار ایران توضیع می شود. مصرف این دارو برای افرادی که سابقه کمبود آنزیم خاص، اختلالات خونی، مشکلات قلبی، بیماری کلیوی و مشکلات کبدی دارند، باید با احتیاط و تایید پزشک باشد. همچنین، از آنجایی که قرص کاپسیتابین از راه پوست و ریه جذب می شود، لمس یا استنشاق گرده های آن برای زنان باردار بسیار مضر بوده و ممکن است به جنین آسیب برساند. حالت تهوع، استفراغ و اسهال از عوارض شاید در مصرف کاپه سیتابین هستند که با انجام اقداماتی می توان از بروز آنها جلوگیری کرد. مصرف این دارو ممکن است عوارض جانبی شدیدی به همراهداشته باشد که در ادامه به بررسی آن پرداخته شده است.
موارد و نحوه مصرف کاپسیتابین
کاپسیتابین جزو
داروهای ضد نئوپلاستیک و داروهای ضد متابولیت است که سرطان سینه، روده بزرگ یا رکتوم را درمان می کند. قبل از شروع مصرف کپسیتابین و هر بار که دوباره مصرف آنرا تجدید می کنید، بروشور اطلاعات بیمار را در صورت موجود بودن بخوانید. اگر سوالی دارید، از پزشک یا داروخانه بپرسید.
قرص کاسیتابین را طبق دستور پزشک، معمولاً 2 بار در روز (صبح و عصر) از طریق خوراکی مصرف کنید. قرص ها را به طور کامل، با یک لیوان آب (240 میلی لیتر) ظرف 30 دقیقه بعد از غذا ببلعید. قرص ها را به طور کامل ببلعید و از خرد یا شکستن آنها خودداری کنید. اگر در بلع کامل قرص ها مشکل دارید، از پزشک خود راهنمایی بخواهید. ممکن است پزشک شما را به مصرف این دارو در یک چرخه درمانی راهنمایی کند. دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید.
میزان دوز دارو بر اساس وضعیت پزشکی، اندازه بدن و پاسخ به درمان تعیین می شود. دوز خود را افزایش ندهید یا از این دارو بیشتر از زمان تجویز شده استفاده نکنید. این کار سرعت بهبودی شما را سریعتر نمی کند و فقط خطر عوارض جانبی شما افزایش می یابد.
از آنجایی که این دارو می تواند از طریق پوست و ریه ها جذب شود و ممکن است به نوزاد متولد نشده آسیب برساند، زنان باردار یا زنانی که ممکن است باردار باشند یا قصد آن را دارند، نباید این دارو را مصرف کنند یا گرد و غبار قرص ها را تنفس کنند.
موارد احتیاطی در مصرف قرص کاپسیتابین
قبل از مصرف کپسیتابین، اگر به آن یا به 5-فلوئورواوراسیل حساسیت دارید، یا اگر آلرژی دیگری دارید به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر می شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز صحبت کنید.
-
قبل از استفاده از این دارو، تاریخچه پزشکی خود را بخصوص در موارد زیر، به پزشک یا داروساز بگویید.
-
کمبود آنزیم خاص (دی هیدروپیریمیدین دهیدروژناز - DPD)
-
اختلالات خونی (مانند سرکوب مغز استخوان)
-
مشکلات قلبی (مانند نارسایی قلبی)
-
بیماری کلیوی
-
مشکلات کبدی
کاپسیتابین (Capecitabine) ممکن است احتمال ابتلای شما به عفونت را افزایش دهد یا عفونت های فعلی را بدتر کند. از اینرو، از تماس با افرادی که عفونت های واگیردار (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا) دارند، خودداری کنید. اگر در معرض عفونت قرار گرفته اید یا برای کسب جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
قبل از انجام هر گونه ایمن سازی یا واکسیناسیون به متخصص مراقبت های بهداشتی خود بگویید که از بورتزومیب استفاده می کنید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.
برای کاهش احتمال بریدگی، کبودی یا جراحت، در استفاده از اشیاء تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از فعالیت هایی مانند ورزش های تماسی خودداری کنید.
این دارو ممکن است شما را نسبت به نور خورشید حساس تر کند. برای پیشگیری از بروز عوارض ناشی از آفتاب سوختگی، بهتر است اقدامات زیر را انجام دهید:
-
زمان حضور خود در آفتاب را محدود کنید
-
از استفاده از اتاق های برنزه کننده و لامپ های آفتابی خودداری کنید
-
هنگام بیرون رفتن از منزل از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید
-
اگر دچار آفتاب سوختگی یا تاول و قرمزی پوست شدید فوراً از پزشک کمک بگیرید
مصرف این دارو ممکن است مانند مصرف الکل یا مواد مخدر، باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود. بعد از مصرف این دارو، رانندگی نکنید، از ماشین آلات استفاده نکنید یا کاری را که نیاز به هوشیاری دارد را انجام ندهید تا زمانی که بتوانید آن را با خیال راحت انجام دهید. از مصرف الکل و مواد مخدر نیز خودداری کنید.
قبل از انجام جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع کنید.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه تهوع، استفراغ، اسهال و سندرم دست و پا حساس تر باشند.
عوارض جانبی در مصرف کاپسیتابین
با مصرف قرص کپسیتابین ممکن است حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، یبوست، خستگی، ضعف، سردرد، سرگیجه، مشکل خواب یا تغییر در چشایی رخ دهد که احتمال شدت حالت تهوع و استفراغ بیشتر است. در این حالت، پزشک ممکن است برای پیشگیری یا تسکین حالت تهوع و استفراغ دارویی تجویز کند. همچنین، می توانید با نخوردن چیزی قبل از مصرف دارو، محدود کردن فعالیت ها و خوردن چندین وعده غذایی کوچک بعد از درمان، برخی از این اثرات را کاهش دهید. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
اسهال یکی دیگر از عوارض شایع این دارو است. برای رفع این مشکل مایعات فراوان بنوشید مگر اینکه دستور دیگری داده شود. پزشک شما همچنین ممکن است داروهایی (مانند لوپرامید) را برای کمک به کاهش اسهال تجویز کند. استفراغ یا اسهالی که متوقف نمی شود منجر به کم آبی بدن می شود. در صورت مشاهده علائم کم آبی بدن، مانند کاهش غیرمعمول ادرار، خشکی غیرمعمول دهان یا تشنگی، سرگیجه یاسبکی سر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
مصرف قرص کپسیتابین ممکن است موجب ریزش موقت مو شود که باید پس از پایان درمان، رشد طبیعی مو بازگردد. همچنین ممکن است تغییرات موقتی در ناخن نیز رخ دهد.
افرادی که از این دارو استفاده می کنند ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشند. با این حال، این دارو برای شما تجویز شده است، زیرا پزشک شما تشخیص داده است که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. نظارت دقیق توسط پزشک خطر را برای شما کاهش می دهد.
در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی بسیار جدی، مصرف کپسیتابین را متوقف کنید و فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
-
تهوع یا استفراغ شدید (استفراغ 2 بار یا بیشتر در روز، ناتوانی در خوردن یا نگه داشتن غذا یا مایعات در معده)
-
قرمزی، تورم دردناک یا زخم در دهان یا روی زبان
کاپسیتابین همچنین، ممکن است باعث ایجاد یک مشکل پوستی به نام سندرم دست و پا شود. برای جلوگیری از این امر، دست ها و پاهای خود را از گرما یا افزایش فشار محافظت کنید. از فعالیت هایی مانند استفاده از آب داغ در هنگام حمام کردن یا ظرف شستن، دویدن، پیاده روی طولانی، یا استفاده از ابزار باغبانی یا خانگی مانند پیچ گوشتی خودداری کنید. علائم سندرم دست و پا ممکن است شامل: درد، تورم، قرمزی، تاول، یا بی حسی دست یا پا باشد. پزشک شما ممکن است داروهایی را برای کمک به علائم تجویز کند. اگر علائم بر فعالیت های معمول شما تأثیر می گذارد، فوراً از پزشک کمک بگیرید.
این دارو ممکن است بر توانایی بچه دار شدن مردان و زنان در سنین باروری تأثیر بگذارد. از پزشک خود برای جزئیات بیشتر بپرسید.
کاپسیتابین (Capecitabine) همچنین، ممکن است توانایی شما را برای مبارزه با عفونت ها کاهش دهد. این مورد، احتمال ابتلا به یک عفونت جدی (به ندرت کشنده) را افزایش می دهد یا هر عفونتی را که دارید بدتر می کند. در صورت داشتن علائم عفونت (مانند گلودردی که از بین نمی رود، تب، لرز، سرفه) و هر گونه عوارض جانبی جدی، از جمله زیر، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
-
کبودی یا خونریزی آسان
-
تغییرات روانی یاخلقی (مانند افسردگی)
-
تورم مچ پا یا پاها
-
تغییرات بینایی
-
علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)
-
زردی چشم یا پوست
-
ادرار تیره
اگر عوارض جانبی بسیار جدی دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. این عوارض عبارتند از:
درد قفسه سینه
فک یا بازوی چپ
تعریق غیرمعمول
غش کردن
ضربان قلب آهسته، سریع یا نامنظم
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، مانند: بثورات پوستی، تاول یا لایه برداری، خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد ذکر شده تمامی عوارض جانبی کاپسیتابین را شامل نمی شود و ممکن است با مصرف آن عوارض دیگری رخ دهد که باید با پزشک صحبت کرد.
فراموشی و مصرف بیش از حد کاپسیتابین
اگر یک نوبت دز مصرف دارو را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر نزدیک به نوبت بعد بود، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دیگر مصرف نکنید. هر گونه دوز یا مقدار نوبت بعدی را در صورت فراموشی دو برابر نکنید.
اگر کسی با مصرف بیش از حد دارو دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.
نحوه نگهداری از کاپستابین
برندهای مختلف این دارو، شرایط نگهداری متفاوتی دارند. به همین دلیل، برای اطلاع از نحوه نگهداری از برند خریداری شده، راهنمای موجود در بسته بندی را مطالعه نمایید. تمام داروها را از کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
داروها را داخل توالت یا در زهکشی نریزید مگر اینکه مجاز باشد. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید.
تایید شده توسط داروبین
