بتاکسولول

موارد مصرف بتاکسولول

بتاکسولول سیستمیک برای درمان فشار خون بالا و پیشگیری از سکته مغزی، حملات قلبی و آسیب های کلیوی ناشی از آن استفاده می شود. این دارو متعلق به دسته ای از داروها بنام بتابلاکرها است که با مهار اثر یکسری از ترکیبات خاص در بدن مثل اپی نفرین، منجر به کاهش فشار خون و ضربان قلب می شوند.

بتاکسولول به دو صورت قرص و قطره چشمی تولید می شود که در این مطلب به بررسی قرص بتاکسولول پرداخته و در مطلبی جداگانه، درمورد بتاکسولول چشمی صحبت می کنیم.

نحوه مصرف قرص بتاکسولول

پیش از استفاده از قرص بتاکسولول برای اولین بار و هر بار که دوباره آنرا خریداری میکنید، راهنمای دارو را بخوانید و از داروخانه مشاوره بگیرید و اگر ابهام یا سوالی داشتید حتما از پزشک بپرسید. 

قرص بتاکسولول را می توان با یا بدون غذا، روزانه یکبار مصرف کرد. اما، میزان مصرف دقیق این دارو توسط پزشک و براساس شرایط و میزان پاسخ‌دهی بیمار به دارو تعیین می شود. معمولا، در بیماران کلیوی، مصرف بیش از ۲۰ میلی گرم در روز مجاز نیست.

ممکن است پزشک برای کاستن از عوارض جانبی، داروی بتاکسولول را با مقدار یا دوز کم تجویز کند و بر اساس شرایط آنرا افزایش دهد. از این رو، لازم است که به توصیه های پزشک به دقت گوش دهید. همچنین حواستان باشد که داروها را سر وقت و منظم مصرف کنید تا بیشترین اثر را داشته باشد.

بخاطر داشته باشید که ساعت زیستی بدن ما نیاز به نظم دارد تا از دارو ها بیشترین بهره را ببرد. همچنین برای جلوگیری از فراموشی استفاده از آن، دارو را هر روز در زمان های معینی مصرف کنید.

اثر بخشی دارو گاهی بلافاصله بعد از مصرف مشخص نمیشود بلکه ممکن است چند هفته طول بکشد تا تاثیر دارو خود را نشان بدهد. به همین دلیل، حتی در صورتی که احساس بهبود داشتید بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع نکنید. به یاد داشته باشید که بسیاری از بیماران مبتلا به پرفشاری خون هیچگونه علامتی ندارند. از قطع ناگهانی دارو بپرهیزید. قطع مصرف باید به تدریج و تحت نظر پزشک صورت بگیرد.

در صورتی که با مصرف دارو تغییری احساس نکردید یا اوضاع بدتر شد (برای مثال فشار خون تان بالا ماند یا افزایش یافت) حتما با متخصص صحبت کنید.

به یاد داشته باشید که رعایت سبک زندگی سالم ( داشتن فعالیت بدنی، رعایت رژیم غذایی مناسب، ترک دخانیات و الکل) به اثربخشی بهتر دارو کمک می کند. 

موارد احتیاطی در مصرف داروی بتاکسولوول

_ پیش از مصرف، در صورت داشتن هرگونه حساسیت دارویی (بخصوص به بتابلاکر ها مثل آتنولول و متوپرولول) به پزشک خود اطلاع دهید و وی را از سابقه پزشکی خود به خصوص دراین موارد مطلع سازید:

• مشکلات ریتم قلب مانند: ضربان قلب آهسته، بلوک دهلیزی-بطنی درجه ۲ و ۳
• مشکلات گردش خون مثل بیماری عروق محیطی، سندرم رینود
• مشکلات تنفسی مثل آسم، برونشیت مزمن، آمفیزم
• گلوکوم
• نارسایی قلبی
• مشکلات کبدی
• مشکلات کلیوی
• اختلالات روحی مثل افسردگی
• بیماری های خاص عضلانی مانند میاستنی گراویس
• بیماری های پوستی مانند پسوریازیس
• تیرویید پرکار
• نوع خاصی از تومور( فئوکروموسایتوما درمان نشده) 

_ مصرف قرص بتاکسولول می‌تواند منجر به سرگیجه شود. به همین دلیل، تازمانی که از سازگاری دارو با بدن خود مطمئن نشدید، از انجام رانندگی، کار با دستگاه و هرنوع فعالیتی که به هوشیاری نیاز دارند، خودداری نمایید. توجه کنید که مصرف الکل و ماری جوانا(حشیش) نیز می‌توانند باعث تشدید سرگیجه شوند. ازایرو، از مصرف این مواد نیز خودداری کنید.

_ درصورتی که مبتلا به دیابت هستید، ممکن است که قرص بتاکسولول کنترل قند خون شما را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین علائم افت قند خون مثل تپش قلب را بپوشاند. به همین دلیل، لازم است قند خون خود را به طور منظم بررسی کرده و نتایج را با پزشک در میان بگذارید. پزشک شما ممکن است نیاز به تنظیم داروهای دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی شما داشته باشد.

_ کودکان بیشتر در معرض خطر افت قند خون هستند. برای پیشگیری از این عارضه در کودکان مصرف کننده بتاکسولول، حتما برنامه غذایی منظمی را برای کودک در نظر بگیرید. همچنین درصورت مشاهده علائم افت قند خون مثل تعریق و تشنج، مصرف دارو را قطع کرده و فورا به پزشک اطلاع دهید.

_ دفع قرص بتاکسولول از بدن بوسیله کلیه ها انجام می شود و سالمندان بعلت کاهش عملکرد کلیه، بیشتر در معرض خطراتی چون برادی کاردی(ضربان قلب آهسته) هستند. لذا، این دارو در این افراد باید با احتیاط مصرف شود.

_ مصرف این دارو در تست تشخیص گلوکوم تداخلاتی ایجاد می کند لذا چشم پزشک را از مصرف آن مطلع کنید. 

_ قبل از انجام عمل جراحی و حضور در دندانپزشکی، در مورد تمام داروهای مصرفی (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) با پزشک یا دندانپزشک خود مشورت کنید.

_ برای نظارت بر تاثیر دارو یا بررسی عوارض جانبی، باید به‌طور منظم فشار خون و ضربان قلب شما بررسی شود. توصیه می شود نحوه اندازه گیری فشار خون و بررسی ضربان قلب را بیاموزید و نتایج را به پزشک گزارش دهید.

عوارض بتاکسولول

به یاد داشته باشید که هر دارویی علاوه بر مزایا و اثرات مفید، عوارض جانبی نیز دارد البته بسیاری از افراد هرگز با عوارض جانبی داروها مواجه نمیشوند. پزشک شما دارو را به این دلیل تجویز میکند که سودمندی آنرا بیشتر از عوارض جانبی احتمالی تشخیص داده است.

موارد زیر عوارض شایع داروی بتاکسولول هستند که به مرور برطرف می شوند. درصورت ادامه یا تشدید هریک از عوارض زیر، فورا با پزشک تماس بگیرید.

• سرگیجه
• سبکی سر
• سردرد
• خواب آلودگی
• مشکلات خواب
• کاهش توان جنسی
• ناراحتی معده
• تهوع
• اسهال
• آبریزش بینی
• گلودرد
• احساس سرما در دست و پا
• خشکی چشم
• احساس گزگز و بی حسی
• ضعف 

برای کاهش احساس سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن به آرامی بلند شوید و از حرکات ناگهانی خودداری نمایید. همچنین برای کاهش احساس سرما توصیه می شود دخانیات را ترک کرده و لباس گرم بپوشید.

موارد زیر از عوارض جدی قرص بتاکسولول است که درصورت مواجهه با آنها باید فورا به پزشک اطلاع دهید:

• علائم نارسایی قلبی تشدید شده یا جدید (از قبیل تنگی نفس، تورم اندام تحتانی، خستگی و افزایش وزن غیرمعمول)
• درد قفسه سینه منتشره به گردن یا بازو
• احساس فشار در قفسه سینه
• ضربان قلب نامنظم یا آهسته
• کمردرد
• اختلالات روانی مثل افسردگی و توهم
• مشکلات تنفسی
• درد مفاصل
• کبودی
• خونریزی آسان
• تشنگی شدید
• افزایش حجم ادرار
• اختلالات بینایی
• کاهش سرعت بهبود زخم
• تعریق
• بیهوشی و غش
• کبودی و گرفتگی انگشتان 

واکنش های آلرژیک ناشی از مصرف بتاکسولول بسیار نادر است با این حال در صورت مشاهده علائم آلرژیک جدی از جمله بثورات پوستی، تورم در زبان و گلو، سرگیجه های شدید و اختلالات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.

در این مطلب سعی شده است که به تمامی عوارض داروی بتاکسولول اشاره شود. اما، ممکن است که با مصرف این دارو دچار عوارضی غیر از موارد ذکر شده شوید که در این صورت باید به پزشک مراجعه کرده  و مورد بررسی ایشان قرار بگیرید.

تداخلات دارویی بتاکسولول در درمان فشار خون بالا

تداخلات دارویی گاهی عملکرد و اثربخشی داروها را تغییر میدهد و کم و زیاد میکند. حتی ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند. آنچه ملاحظه میکنید در برگیرنده تمام تداخلات دارویی نیست. گاهی اوقات داروهای گیاهی و غیر نسخه‌ای ( OTC ) میتواند با داروی مصرفی شما تداخل ایجاد کند. همیشه فهرستی از تمام داروهایی که مصرف میکنید چه گیاهی و چه غیر نسخه ای و حتی مکمل ها داشته باشید و در هنگام مراجعه به پزشک آنرا به وی نشان بدهید. هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک کم، زیاد، شروع به مصرف و قطع نکنید. گاهی با مصرف یک دارو احساس میکنیم که از چند و چون آن آگاهیم و آنرا برای خود یا دیگران تجویز میکنیم، از این کار بپرهیزید. بعضی داروها ممکن است حاوی ترکیباتی باشند که باعث افزایش فشار خون یا تشدید نارسایی قلبی شوند.

تداخلات غذایی بتاکسلولول

از مصرف این دارو با مواد مخدر و مشروبات الکلی خودداری نمایید. زیرا می تواند خطر بروز عوارض جانبی ناشی از مصرف این دارو را افزایش دهد.

فراموشی دوز و مصرف بیش از حد بتاکسولول

اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر نزدیک به نوبت بعد بود، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دیگر مصرف نکنید. هر گونه دوز یا مقدار نوبت بعدی را در صورت فراموشی دو برابر نکنید.

اگر کسی با مصرف بیش از حد دارو دچار بحرانهای پزشکی از قبیل ضعف و سرگیجه شدید، غش و مشکلات تنفسی، برادی کاردی شدید، افزایش وزن ناگهانی و ادم ناگهانی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.

نکات مهم در مصرف قرص بتاکسولول

جایگزین کردن این دارو با هر کدام از دارو های دسته  قلب و عروق   مانند ( ترازوسین ، بنازپریل ،  استیل سالیسیلیک اسید+آتورواستاتین+انالاپریل+هیدروکلروتیازید ) بدون تجویز و تایید پزشک بسیار خطرناک می باشد لذا از جایگزین کردن خودسرانه دارو جدا پرهیز کنید.