آنتی‌هیستامین دکونژستانت (Antihistamine Decongestant) از جمله داروهای ضد حساسیت است که متعلق به خانواده نسل اول آنتی هیستامین هاست و با مهار اثرات هیستامین موجب بهبود علائم آلرژی می گردد. این دارو به شکل قرص و کپسول نرم تولید شده و برای درمان احتقان بيني و سينوس ها، عطسه ها و آبريزش بيني ناشي از سرماخوردگي و رينيت آلرژيك مورد مصرف قرار می گیرد. خواب‌آلودگی،سرگیجه، خشکی دهان، بینی وگلو، سردرد، دلپیچه، یبوست و مشکلات خواب از شایع ترین عوارض این دارو به شمار می روند. تجویز این دارو در افراد دارای حساسیت های غذایی یا دارویی و همچنین بیماران دارای سابقه مشکلات تنفسی، دیابت، گلوکوم، مشکلات قلبی، فشار خون بالا، مشکلات کلیوی، مشکلات کبدی، تشنج، مشکلات معده یا روده، پرکاری تیروئید و مشکل در دفع ادرار با احتیاط انجام می شود. از مهمترین تداخلات این دارو می توان به گوانتیدین، متیل دوپا، بتا بلاکرها مانند آتنولول، داروهای مهار‌کننده کانال سدیم مانند نیفدیپین و ... اشاره کرد.
موارد و نحوه مصرف قرص آنتی‌هیستامین دکونژستانت
ترکیب دارویی آنتی‌هیستامین دکونژستانت (Antihistamine Decongestant) برای درمان موقت علائم سرماخودگی، آنفولانزا، حساسیت یا سایر مشکلات تنفسی (مانند سینوزیت، برونشیت) استفاده می‌شود. آنتی‌هیستامین به درمان اشک‌ریزی چشم، خارش چشم و بینی وگلو، آبریزش بینی و عطسه کمک می‌کند. داروهای ضد احتقان (دکونژستان) در درمان گرفتگی بینی و گوش موثر هستند. اگر از این دارو برای خود درمانی استفاده می‌کنید پیش از مصرف دارو بروشور آن را به دقت مطالعه کرده و از مناسب بودن دارو برای بیماری فعلی خودتان اطمینان حاصل کنید. برخی از محصولات نام‌های مشابهی دارند اما ماده موثره و کارایی آنها متفاوت است و مصرف داروی اشتباه می‌تواند مضر باشد. اگر در مورد داروی خریداری شده و موارد مصرف آن سوالی دارید از داروساز بپرسید.
مصرف داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی، نه تنها برای کودکان زیر ۶ سال مفید نیست بلکه مضر نیز هست. از این رو بدون هماهنگی با پزشک از این دارو برای درمان علائم سرماخوردگی در کودکان زیر ۶ سال استفاده نکنید. مصرف برخی از داروها (مانند برخی قرص‌ها یا کپسول‌های پیوسته رهش) در کودکان زیر ۱۲ سال توصیه نمی‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد استفاده ایمن از این دارو، از پزشک یا داروساز سوال کنید.
این دارو باعث درمان یا کاهش طول درمان سرماخوردگی نمی‌شود و ممکن است عوارض جانبی نیز داشته باشد. از این رو توصیه می شود به منظور کاهش احتمال بروز عوارض جانبی، میزان مصرف دارو را به دقت رعایت کنید و برای خواباندن کودک از این دارو استفاده نکنید.
همزمان با این دارو از داروهای سرفه یا سرماخوردگی مشابه این دارو استفاده نکنید (بخش تداخلات دارویی را مطالعه کنید) و در مورد سایر روش های بهبود سرفه و سرماخوردگی (مانند مصرف مایعات کافی، استفاده از مرطوب کننده یا قطره و اسپری بینی نمکی) از پزشک یا داروساز سوال کنید.
قرص آنتی‌هیستامین دکونژستانت را به صورت خوراکی و بر اساس تجویز پزشک مصرف کنید. اگر برای خود درمانی از این دارو استفاده می‌کنید از همه دستورالعمل‌های دارو پیروی کنید و اگر هر سوالی دارید از پزشک یا داروساز بپرسید. اگر با مصرف قرص آنتی‌هیستامین دکونژستان دچار دلپیچه می‌شوید، می‌توانید آن را همراه با غذا مصرف کنید. همچنین توصیه می شود که دارو را با مقادیر زیاد آب مصرف کنید مگر اینکه پزشک توصیه دیگری داشته باشد.
اگر از شربت آنتی‌هیستامین دکونژستانت استفاده می‌کنید، پیش از مصرف، میزان دارو را با استفاده از پیمانه اندازه بگیرید و از قاشق آشپزی استفاده نکنید. استفاده از چنین قاشقی می‌تواند باعث اندازگیری اشتباه شود. اگر شربت مورد مصرف به صورت سوسپانسیون است بطری را پیش از مصرف بخوبی تکان دهید.
از خرد کردن یا جویدن قرص یا کپسول‌های آهسته رهش اجتناب کنید، این کار باعث می‌شود که تمام دوز دارو به یکباره آزاد شود و خطر بروز عوارض جانبی افزایش می‌یابد. اگر قرصهای آهسته رهش دارای خط میانی هستند و پزشک نیز توصیه کرده است، می‌توانید آنها را نصف کنید. اگر از انوع جویدنی قرص آنتی‌هیستامین دکونژستانت استفاده می‌کنید، پیش از بلع آن را بخوبی بجوید.
اگر از محصولات مکیدنی (قرص یا استریپ) استفاده می‌کنید پیش از دست زدن به دارو دستانتان را خشک کنید. آن را بر روی زبانتان بگذارید و اجازه دهید تا کاملا حل شود، سپس داروی حل شده را به کمک آب دهان یا آب قورت بدهید.
میزان مصرف دارو به برند مورد استفاده و سن، وضعیت بیماری و واکنش به درمان بستگی دارد. بدون هماهنگی با پزشک میزان مصرف دارو را افزایش ندهید. سوء‌مصرف این دارو می تواند عوارض حادی به همراه داشته باشد (مانند توهم، تشنج، مرگ).
اگر پزشک توصیه کرده است که دارو را به صورت روزانه مصرف کنید، به منظور دریافت بیشترین اثرگذاری آن را به صورت منظم مصرف کنید، توصیه می شود برای کمک به یادآوری هر روز آن را در زمان مشخصی استفاده کنید.
اگر علائمتان بیش از ۱ هفته ادامه داشت، تشدید شد یا با سردرد ممتد، تب، یا راش پوستی همراه بود پزشک را مطلع کنید. این علائم می توانند نشانه یک بیماری حاد باشند و لازم است که توسط پزشک بررسی شوند.
موارد احتیاطی در مصرف آنتی‌هیستامین دکونژستانت
قبل از مصرف این دارو پزشک را در جریان هر نوع حساسیت غذایی یا دارویی خود قرار دهید. ممکن است که برخی از مواد سازنده قرص آنتی‌هیستامین دکونژستانت باعث بروز حساسیت و یا سایر مشکلات شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز صحبت کنید.
پیش از مصرف دارو سابقه پزشکی خود را به خصوص در موارد زیر به اطلاع پزشک برسانید:
-
مشکلات نفس (مانند آسم، آمفیزم)
-
دیابت
-
گلوکوم
-
مشکلات قلبی
-
فشار خون بالا
-
مشکلات کلیوی
-
مشکلات کبدی
-
تشنج
-
مشکلات معده یا روده (مانند زخم، انسداد)
-
پرکاری تیروئید
-
مشکل در دفع ادرار (مانند موارد ناشی از بزرگ شدن پروستات)
این دارو می تواند باعث بروز احساس گیجی شود، الکل و ماریجوانا هم این وضعیت را تشدید میکنند. لذا در انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند مانند رانندگی و کار با ماشین آلات احتیاط کنید، از مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر بپرهیزید.
انواع مایع، قرصهای جویدنی یا قرص و استریپ مکیدنی ممکن است حاوی قند یا آسپارتام باشند. لذا در صورت ابتلا به دیابت، سوء‌مصرف الکل، بیماری کبدی، فنیل‌کتونوریا یا سایر بیماری‌های که نیاز به محدود کردن مصرف این مواد دارند، احتیاط کرده و در مورد مصرف ایمن این دارو با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
پیش از انجام عمل جراحی پزشک یا دندانپزشک را در جریان تمامی داروهای مصرفی خود(شامل داروهای نسخه‌ای، بدون نسخه و محصولات گیاهی) قرار دهید.
ممکن است که کودکان نسبت به عوارض جانبی این دارو به خصوص تهیج و آشفتگی حساس‌تر باشند. افراد مسن نیز می توانند نسبت به عوارض این دارو بخصوص خواب‌آلودگی، سرگیجه، گیجی، یبوست، ضربان قلب نامنظم یا تند، مشکل در دفع ادرار و اختلال خواب حساس‌تر باشند. از این رو توصیه می شود تجویز این دارو در این دو رده سنی با احتیاط بیشتری همراه باشد.
عوارض جانبی آنتی‌هیستامین دکونژستانت (Antihistamine Decongestant)
برخی عوارض متداول مصرف این دارو عبارت‌اند از:
-
خواب‌آلودگی
-
سرگیجه
-
خشکی دهان، بینی وگلو
-
سردرد
-
دلپیچه
-
یبوست
-
مشکلات خواب
اگر هر کدام از این عوارض بعد از مدتی تشدید شد و یا بهبود نیافت فورا به پزشک اطلاع دهید و به خاطر داشته باشید که از نظر پزشک فواید این دارو برای شما بیشتر از عوارض آن است. همچنین اغلب افرادی که از این دارو استفاده میکنند با عوارض جانبی حادی روبرو نمی‌شوند.
در صورت بروز عوارض جانبی حاد فورا پزشک را مطلع کنید:
-
تغییرات خلقی-روانی (مانند گیجی، توهم)
-
زنگ زدن گوش
-
مشکل در دفع ادرار
-
تغییرات بینایی (مانند تاری دید یا دو بینی)
در صورت بروز عوارض جانبی بسیار حاد فورا به پزشک مراجعه کنید:
-
ضربان قلب نامنظم یا تند
-
تشنج
در موارد نادر ممکن است مصرف این دارو باعث بروز حساسیت بسیار شدید شود. لذا در صورت بروز علائم حساسیت شدید فورا به پزشک مراجعه کنید:
-
راش پوستی
-
خارش یا تورم (بخصوص در صورت، زبان، گلو)
-
سرگیجه شدید
-
تنگی نفس
این مقاله تمام عوارض جانبی احتمالی آنتی‌هیستامین دکونژستان را پوشش نمی دهد، لذا در صورت مشاهده سایر عوارض جانبی با پزشک تماس بگیرید.
فراموشی و مصرف بیش از حد آنتی‌هیستامین دکونژستانت
اگر این دارو را به صورت منظم مصرف می‌کنید و مصرف دارو را فراموش کرده‌اید به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه نزدیک نوبت بعدی باشد. نوبت بعدی را سر وقت مصرف کنید و میزان آن را دو برابر نکنید.
در صورتی که فردی دچار اوردوز شده است و عوارض حادی مانند بی‌هوشی یا تنگی نفس دارد با ۱۱۵ تماس بگیرید. در سایر موارد فورا به پزشک مراجعه کنید. سایر علائم اوردوز این دارو عبارت‌اند از:
-
ضربان قلب نامنظم
-
توهم
-
غش
-
تشنج
نکات مهم در مصرف آنتی‌هیستامین دکونژستانت
در صورتی که پزشک این دارو را برایتان تجویز کرده است، آن را در اختیار سایرین قرار ندهید.
تمامی فعالیت‌های پزشکی و آزمایشگاهی‌تان را سر موقع انجام بدهید.
چند روز قبل از انجام تست های حساسیت، از این دارو استفاده نکنید.
نحوه نگهداری از داروی آنتی‌هیستامین دکونژستانت
این دارو را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهدارید و مانع از یخ زدن انواع مایع دارو شوید. همه داروها را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی نگه دارید.
هیچ دارویی را در فاضلاب تخلیه نکنید، اگر دوره مصرف آنتی‌هیستامین دکونژستانت شما تمام شد و یا تاریخ مصرف آن به پایان رسید، باقیمانده دارو را به درستی دور بریزید
تایید شده توسط داروبین
