داروی ضدپارکینسون آمانتادین

آمانتادین (Amantadine) از داروهای ضد ویروس و متعلق به خانواده آدامانتان ها است که با کمک به تعادل بخشی مجدد به انتقال دهنده های عصبی مغز عمل می کند. این دارو به صورت قرص و کپسول آمانتادین 100 میلی گرمی موجود بوده و برای درمان پارکینسون و آنفولانزای نوع A مورد مصرف قرار می گیرد. تنظیم دوز آمانتادین بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان و وزن صورت می گیرد و معمولا هر 12 ساعت یکبار، بدون توجه به وعده‌های غذایی مصرف می شود. تاری دید، حالت تهوع، ناراحتی معده، خواب آلودگی، سرگیجه، سردرد، خشکی دهان، یبوست، عصبی بودن و مشکل خواب از عوارض شایع این دارو هستند. تجویز آمانتادین در اشخاص دارای حساسیت به آن یا ریمانتادین و همجنین افراد دارای سابقه ابتلا به گلوکوم، تورم بازوها یا پاها ، مشکلات قلبی، مشکلات فشار خون، مشکلات کلیه، بیماری کبد، شرایط روحی یا خلقی تشنج و بیماری خاص پوستی با احتیاط انجام می شود. از تداخلات مهم آمانتادین می توان به اتانول، آلیزاپرید، آمی ‌سولپرید (تزریقی و خوراکی)، متوتری‌مپرازین، سولپیرید اشاره کرد.

موارد و نحوه مصرف آمانتادین

آمانتادین برای درمان بیماری پارکینسون و همچنین عوارض جانبی ناشی از داروها (مانند علائم خارج هرمی ناشی از دارو)، مواد شیمیایی و سایر شرایط پزشکی استفاده می شود. در این موارد، این دارو ممکن است به بهبود دامنه حرکتی و توانایی فرد برای ورزش کمک کند. اعتقاد بر این است که آمانتادین با بازگرداندن تعادل مواد شیمیایی طبیعی (انتقال‌دهنده‌های عصبی) در مغز برای درمان این شرایط عمل می‌کند.

آمانتادین برای پیشگیری یا درمان نوع خاصی از آنفولانزا (آنفولانزای A) استفاده می شود. اگر به آنفولانزا مبتلا شده اید، این دارو ممکن است به کاهش علائم کمک کرده و زمان بهبودی شما را کوتاه کند. در صورتی که در معرض آنفولانزا بوده یا خواهید بود، مصرف آمانتادین می تواند به پیشگیری از ابتلا به آنفولانزا کمک کند. این دارو یک ضد ویروس است و با توقف رشد ویروس آنفولانزا عمل می کند. آمانتادین  واکسن نیست، بنابراین برای پیشگیری از ابتلا به آنفولانزا سالی یک بار در ابتدای هر فصل، واکسن بزنید.

بر اساس توصیه مرکز کنترل بیماری (CDC) در ایالات متحده، آمانتادین (Amantadine) نباید برای درمان یا پیشگیری از آنفولانزای A استفاده شود زیرا ویروس آنفلوانزایA فعلی در ایالات متحده و کانادا، به این دارو مقاوم است. برای اطلاع از جزئیات بیشتر، با پزشک یا داروساز صحبت کنید.

این دارو را به صورت خوراکی با یا بدون غذا و طبق دستور پزشک، معمولاً یک یا دو بار در روز مصرف کنید. اگر این دارو را دو بار در روز مصرف می‌کنید و پس از مصرف آن مشکل خواب دارید، نوبت دوم را چند ساعت قبل از خواب مصرف کنید. اگر از شکل مایع این دارو استفاده می کنید، دوز را با استفاده از یک دستگاه اندازه گیری یا قاشق مخصوص اندازه گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.

تنظیم دوز در بزرگسالان بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان و در کودکان بر اساس وزن بدن صورت می گیرد. این دارو را بیشتر یا طولانی تر از تجویز پزشک مصرف نکنید.

آمانتادین زمانی بهترین اثر را خواهد داشت که مقدار دارو در بدن در یک سطح ثابت نگه داشته شود، لذا این دارو را با فواصل زمانی مشخص در طول روز و شب مصرف کنید.

اگر از آمانتادین برای عفونت ویروسی استفاده می کنید، مصرف آن را در اسرع وقت شروع کنید و حتی در صورت رفع علائم تا پایان کامل مقدار تجویز شده ادامه دهید. قطع زودهنگام دارو ممکن است منجر به عود عفونت شود.

ممکن است در بیماری پارکینسون، اثرات دارو تا چند هفته قابل مشاهده نباشد، لذا مصرف دارو را به طور ناگهانی قطع نکنید چون احتمال تشدید یافتن علائم یا عوارض جانبی وجود دارد. برای قطع مصرف دارو پزشک باید دوز مصرفی را به تدریج کاهش دهد. ممکن است پس از چندین ماه مصرف آمانتادین (Amantadine)، این دارو عملکرد اولیه خود را از دست بدهد، درصورت وقوع چنین پیشامدی به پزشک خود اطلاع دهید.

موارد احتیاطی در مصرف آمانتادین

قبل از مصرف آمانتادین، اگر به آن یا به ریمانتادین حساسیت دارید؛ یا اگر آلرژی دیگری دارید به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز صحبت کنید.

قبل از استفاده از آمانتادین سابقه پزشکی خود را به ویژه در مورد موارد زیر با پزشک درمیان بگذارید:

• گلوکوم، تورم بازوها، پاها (ادم محیطی)
•  مشکلات قلبی (مانند نارسایی قلبی)
•  مشکلات فشار خون (مانند سرگیجه هنگام ایستادن)
• مشکلات کلیه
•  بیماری کبد
• شرایط روحی، خلقی (مانند افسردگی، روان پریشی)
•  تشنج
• بیماری خاص پوستی (درماتیت اگزماتوئید)

این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی یا تاری دید شما شود. لذا، از رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید. الکل یا ماری جوانا (کانابیس) نیز می توانند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شوند، بنابراین، از نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر دوری کنید.

اگر از این دارو برای بیماری پارکینسون استفاده می‌کنید، مراقب باشید که با بهبود وضعیتتان، در فعالیت بدنی زیاده روی نکنید چون ممکن است خطر سقوط نیز افزایش پیدا کند. با پزشک خود صحبت کنید تا همزمان با بهبود علائم، برنامه ای برای افزایش تدریجی فعالیت بدنی شما تنظیم کند. افراد مسن در هنگام مصرف این دارو در معرض خطر بیشتری برای عوارض جانبی قرار دارند.

عوارض جانبی آمانتادین (Amantadine)

به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که از نظر پزشک مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی بوده است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند و فقط ممکن است عوارض زیر رخ دهد:

• تاری دید
•  حالت تهوع
•  ناراحتی معده
• خواب آلودگی
•  سرگیجه
• سردرد
• خشکی دهان
•  یبوست
•  عصبی بودن
•  مشکل خواب

اگر هر یک از این اثرات ماندگار شد یا بدتر شد، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید و برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید.

در صورت بروز عوارض جانبی جدی زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• لکه‌های قرمز مایل به ارغوانی روی پوست
• تورم مچ پا، ساق پا
• مشکل در ادرار کردن
•  تغییرات بینایی
•  تنگی نفس
• تغییرات روانی یا خلقی (مانند افسردگی، افکار، اقدام به خودکشی)
•  سفتی عضلانی
• حرکات کنترل نشده عضلانی
•  تعریق غیرمعمول
•  ضربان قلب سریع
•  تب غیر قابل توضیح
• میل شدید غیرمعمول (مانند افزایش قمار، افزایش میل جنسی)
•  تشنج

برخی از افرادی که آمانتادین مصرف می کنند، در طول فعالیت های معمول روزانه خود (مانند صحبت کردن با تلفن، رانندگی) به طور ناگهانی به خواب رفته اند. در برخی موارد نیز خواب بدون هیچ گونه احساس خواب آلودگی از قبل رخ داده است. این اثر می تواند در هر زمان در طول درمان با آمانتادین، حتی در مصارف طولانی مدت نیز رخ دهد. اگر در طول روز احساس خواب آلودگی شدید داشتید یا به طور ناگهانی به خواب رفتید، تا زمان مطرح کردن این اثر با پزشک، رانندگی نکنید و در فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری دارند، شرکت نکنید. خطر ابتلا به این اثر، در صورت استفاده از الکل یا سایر داروهای دارای احتمال خواب آلودگی افزایش می یابد. برای کسب اطلاعات بیشتر به بخش اقدامات احتیاطی مراجعه کنید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت، زبان،گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

این مطلب دربرگیرنده لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه اثرات دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک یا داروساز تماس بگیرید.

فراموشی و مصرف بیش از حد آمانتادین

اگر یک نوبت از مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دوز بعدی خود را در زمان منظم مصرف کنید و از دوبرابر کردن آن به منظور جبران دوز از دست رفته بپرهیزید.

اگر فردی دچار اوردوز با این دارو شده است و علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی دارد، با 115 تماس بگیرید یا او را به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید. علائم مصرف بیش از حد عبارتنداز:

• ضربان قلب سریع یا نامنظم
• خواب آلودگی شدید
• تنگی نفس
•  تغییر در مقدار ادرار
•  تغییرات روانی یا خلقی (مانند اضطراب، پرخاشگری، گیجی، توهم)
• تشنج

نکات مهم در مصرف آمانتادین

این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده است، لذا از مصرف آن در موارد مشابه یا توصیه به دیگران خودداری فرمائید.

نحوه نگهداری از آمانتادین

دارو را در دمای اتاق به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید و تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.

داروها را داخل توالت یا فاضلاب نریزید مگر اینکه چنین دستوری داده شده باشد. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز شما نیست، به درستی دور بریزید.